Bilindiği üzere toplu taşıma araçlarında ve taksilerde kimi zaman adli olaylar yaşanabilmekte; öyle ki bu olayların sayısı yıllık olarak yaklaşık 7 bine ulaşmış durumda. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Toplu Ulaşım Denetim ve Yönetim Merkezi, bu durumların önüne geçebilmek için 15 bin taksi ve 7 bin otobüsü kamera ve GPS sistemiyle takip edecek.
Bayrampaşa’daki 15 Temmuz Demokrasi Otogarı’nda hizmete başlayan İBB Toplu Ulaşım Denetim ve Yönetim Merkezi; Kamera Araç Takip Şefliği ve Denetim Şefliği olmak üzere 2 birimden oluşmakta. Merkez, İstanbul’da yer alan 15 binin üzerinde taksi ve 7 bine yakın minibüsü, dolmuşu ve taksi dolmuşları araç içi kameralarla takip edecek, şoför denetimleri gerçekleştirecek.
Yaklaşık 7 bin adli vakanın aydınlatılması sağlanacak:
Veriler adli makamlar ve emniyet güçleriyle paylaşılarak araçların içerisinde yaşanan yıllık yaklaşık 7 bin adli vakanın da aydınlatılması sağlanacak. Araçlarda yer alacak olan GPS, yani uydu tabanlı izleme sistemiyle, taksilerin yolu uzatma sorunları da son bulacak. İBB Beyaz Masa’ya iletilen şikayetle, taksilerin güzergahları ve araç içi görüntüleri bu merkezde izlenecek. Yapılan incelemelerde taksi şoförünün hatalı bulunması durumunda cezaî işlem uygulanacak. Ayrıca müşteri almama, müşteriyi yolda indirme durumlarında da yine araç içi kameralar incelenerek sorunlara çözüm aranacak.
Tabii bu uygulamalarla yalnızca yolcuların değil taksicilerin de güvenliği düşünülmekte. Nitekim taksi şoförlerini olumsuzluklardan korumak için sistem bünyesinde yer alacak panik butonları kullanılacak. Taksiciler bu butonları kullanarak, araç içinde yaşayacağı bir olumsuzluk hâlinde panik butonuna basarak Toplu Ulaşım Denetim ve Yönetim Merkezi ile irtibata geçerek yardım isteyebilecek. Minibüsler 4, taksi dolmuşlar ise 3 kamera ile anlık olarak gözlem altında olacak.
Sisteme Şehir Hatları vapurları da dâhil edilecek:
Merkezde, sabit ve sahada görev yapan denetim personelleri dâhil üzere toplam 84 adet personel görev yapmakta. Sahadaki personeller araçlarıyla yaptıkları denetimleri anlık olarak merkeze aktaracak. Merkezde de görüntülenen olumsuzluklar araçlara bildirilerek müdahale edilebilecek. Şehir Hatları vapurları da yakın zamanda bu sisteme dâhil edilecek.
İBB Toplu Ulaşım Denetim ve Yönetim Merkezi hakkında bilgi veren, İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdür Yardımcısı Cem Ocak şunları söyledi: “İstanbul sınırları içerisinde toplu taşıma araçlarını anlık olarak denetlemek, izlemek, görüntüleri burada arşivleyip gerektiğinde adli mercilerle ve emniyet birimlerimizle paylaşmak üzere arşivliyoruz. Bu birçok olayın aydınlatılmasına da yardımcı oluyor. Toplamda 17 bin 395 taksimiz var, bunun 15 bininde hâlihazırda sistemlerimiz kurulu, kalanlar içinde montajlarımız devam ediyor. 7 bin minibüs ve taksi dolmuşumuzda da sistemlerimiz hali hazırda kurulu.”
Taksicilerin panik butonu olacak:
“Bunun dışında da merkezimizin şöyle bir özelliği olacak, taksilerimizde bulunan sistemlerimizde bir panik butonumuz var. Bu panik butonlarımız herhangi bir olumsuz durumda düğmeye basılması halinde bize uyarı gelecek. Biz o anda şoföre ulaşacağız ve burada şoföre olumsuz bir durum olup, olmadığı konusunda ‘evet’ veya ‘hayır’ şifreli bir haberleşme yöntemiyle iletişime geçeceğiz. Eğer olumsuz bir durum alırsak derhal emniyet birimlerimizle durumu paylaşıp, araçlarımızı aynı anda sadece kamerayla izleme değil GPS verisi de elimizde olduğu için bunu da emniyet birimlerimizle paylaşıp olayın aydınlanmasına veya esnafımızın mağdur olmamasına yardımcı olmayı hedefliyoruz.”
Ocak, sözlerine şöyle devam etti: “Taksilerimizde 2 adet kameramız var ön ve arkayı izleyen, minibüslerimizde 4 kameramız var, taksi dolmuşta da 3 kamera şeklinde. GPS verisinde araçlarımızın üzerinde bulunan sistemlerimizden, bize aracımızın nerede olduğunu, bir müşteriyi aldığında yolu uzatma ya da aksi bir durumla karşılaşıldığında ona müdahale etmemiz açısından anlık olarak taksinin nerede olduğunu, İstanbul’un hangi caddesinde, sokağında olduğunu görüp, izleyip, denetleyebiliyoruz.”
Taksicilerin yolcuları dolaştırması önlenecek:
“Taksinin içerisinde yaşanan bir olayla ilgili burada görüntü alabildiğimizde olayların aydınlanması yüzde 80-90 oranında daha mümkün oluyor. Çünkü birebirde birtakım sorunlar oluşabiliyor ama görüntü olduğunda her şeyini çok net. Ben taksiye bindim, taksici beni zorla indirdi ya da almak istemedi veya GPS verisi üzerinden fazla dolaştırdı gibi herhangi bir şikâyet aldığımızda çözüm merkezimize ulaşan şikayetler tarafımıza ulaşıyor.“
“Burada arkadaşlarımız tarafından sistem üzerinde değerlendirilip taksi ya da minibüs hangi toplu taşıma aracındaysa gerekli yaptırımları uyguluyoruz ve vatandaşımıza geri dönüş sağlıyoruz. Anlık izleme esnasından bir olumsuzluk gördüğümüzde sahada bulunan ekiplerimiz hızlı bir şekilde lokasyonu bildirip, hızlı bir şekilde intikal etmesini sağlayabiliriz.”
“Herhangi bir şekilden görüntü kaydedici cihazlarımıza fiziki olarak müdahale edildiğinde bunun yaptırımı var. Örnek veriyorum; kameranın açısını değiştirse dahi bunun bir yaptırımı söz konusu. Bu şekilde bir olayla karşılaştığımızda direkt ruhsatını ve çalışma belgesini askıya alıyoruz ve kişiyi denetim merkezine davet ediyoruz, neden bu şekilde davrandığı veya fiziki müdahalenin nasıl gerçekleştiğini görmek adına. Çünkü fiziki müdahaleyi gerçekleştirdikten sonraki süreçte ben aracın içine hâkim olamıyorum. O yüzden herhangi bir şekilde müdahale ettiğinde bunun ağır bir yaptırımı var.”