İmar uygulaması yapılacak yer hakkında detaylı bilgiler veren plan veya haritaya imar planı denir. İmar planının, nüfusu 10 bini geçmiş olan yerleşim yerlerinde yapılması zorunludur. İmar planı ile yoğunluk düzeyi, imar uygulaması, adalar, yollar ve pek çok istatistik raporları oluşturulur. Nüfusu 10 binin altında olan yerlerde ise imar planının yapılıp yapılmayacağına belediye karar verir.
İmar Plan Çeşitleri
Planlar, hiyerarşiye göre sıralanır. Buna göre:
- Mekansal Strateji Planı ,
- Çevre Düzeni Planı ,
- Nazım İmar Planı ,
- Uygulama İmar Planı
1/1000 Uygulama İmar Planı Nasıl Yapılır?
Nazım imar planı hususlarına göre tasarlanan imar planları, kadastro durumu ve hazır haritalar üzerinde yapılır. Yapıların imar planlarındaki, olması gereken ve istatistiksel olarak belirlenmiş plan çizimleri 1/1000 uygulama olarak adlandırılır.
1/1000 imar planları, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak yapılır. Nazım imar planı esaslarına göre çizilen imar planlarıdır. Bölgelerin yapı adalarını, yoğunluk ve düzenlerini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını gösterecek şekilde hazırlanan raporlara, 1/1000 uygulama planı deniliyor.
İmar planı yapım aşamaları 3194 Sayılı İmar Kanunu’nda yer alan 8. maddede konu ile ilgili hükümle açıklanır. 1/1000 ölçekli uygulama planlarında bölge planları;
- Sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini,
- Yerleşmelerin gelişme potansiyelini,
- Sektörel hedefleri,
- Faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını
1/1000 Uygulama Planı İçerikleri Nelerdir?
Belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapmaktadır. Yahut belirlenen niteliklerde yaptırmaktadır.
İmar planları oluşturulurken; Nazım imar planı ve uygulama imar planları dahil edilir. Bu iki plan tamam ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluk sağlanarak belediyelerce yapılan planlardır.
Belediye sınırları içerisinde kalan yerlerin, nazım planlar ve uygulama planlarıyla alakalı yapılan planlardır. Yapılan planlar belediye meclisinde onaylanarak yürürlüğe giriyor. Onay tarihinden itibaren bir ay süre ile ilan ediliyor. Belediye başkanlığınca, gerekli prosedürler dahilinde 15 gün içerisinde kesin karar bağlanıyor.
İdarelerin görevleri dahilince belediye başkanlığı, mülki amirlikler yapılan imar planının tamamını ya da bir kısmını kopyalar. Yöntem olarak kitapçıklar halinde de çoğaltarak belirlenen ücret karşılığında isteyenlere verebilmektedir.
Nazım İmar Planları Nasıl Hazırlanır?
1/1000 uygulama imar planı nasıl yapılır sorusu için nazım planlarından bahsetmek gereklidir. Nazım imar planları, 1/1000 planların temelini oluşturur. Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının;
- Genel kullanış biçimlerini
- Başlıca bölge tiplerini
- Bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını
- Gerektiğinde yapı yoğunluğunu,
- Çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini
- Ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü
Gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen planlardır. Nazım imar planı, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan planlardır.
İmar planları, görevli idare tarafından doğrudan ya da ihale suretiyle yaptırabilir. Aynı zamanda İller Bankası Genel Müdürlüğüne yetki verilmesiyle de yaptırılabilir. Plana Esas Dair Yönetmeliğin 14. Maddesi uyarınca imar planları hazırlanır.
İmar Planında Sosyal Tesis Alanı Nedir?
Yeşil alanlar, parklar, çocuk bahçeleri, oyun alanları, piknik ve eğlence alanları, spor alanları, stadyum ve ibadet alanları imar planında sosyal tesis alanı olarak geçer.
Uygulama imar planı, imar uygulaması yapılan yerin yapı adalarını, yoğunluklarını ve düzenini, yolları ve uygulamayı etkileyen bilgileri detaylarıyla birlikte gösterir. Kadastral durumu da işlenmiştir.
Değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde yazar ve aşağıdaki gibidir:
- Yeşil alanlar: Toplumun faydalanması için yapılmış dinlenme, gezinti, piknik, eğlence ve kıyı alanları, çocuk bahçesi toplamıdır. Metropol ölçekli botanik, fuar, hayvan bahçeleri ile bölgesel parklar yeşil alanların içinde sayılır.
- Spor ve oyun alanları: Stadyum projesi içerisinde açık ve kapalı otopark, büfe, lokanta gibi ihtiyaçları da karşılayan ticari üniteleri barındırır.
- Sosyal ve kültürel tesis alanı: Sergi salonu, müze, sinema, tiyatro, kütüphane, kreş, anaokulu, kurs, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, bakım evleri, sığınma evleri, rehabilitasyon merkezi gibi yerleri kapsar.
- İbadet yeri: Dini tesise ait lojman, kütüphane, yurt, gasilhane, şadırvan, tuvalet gibi alanları kapsar.
- Mezarlık alanı: Mezar yerleri, morg, gasilhane, tuvalet, otopark gibi alanları kapsar.