Türkiye’ye stratejik anlamda büyük güç katacağı belirtilen ve geçen ay elektrik üretimine başlayan 70 yıllık hayal Veysel Eroğlu Barajı’nın (Ilısu) ülke ekonomisine yıllık 2,8 milyar liralık katkı sağlaması bekleniyor.
Cengiz Holding’in açıklamasına göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli projeleri arasında yer alan, Mardin, Diyarbakır, Siirt, Batman ve Şırnak illerini kapsayan Veysel Eroğlu Barajı, 19 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla açılmıştı.
Erdoğan’ın “Ilısu Barajı’ndan esecek barış, kardeşlik, refah ve huzur rüzgârı, inanıyorum ki asırlar boyunca bu topraklarda dalga dalga kendini hissettirecektir.” şeklindeki cümlesi törene damga vurmuştu.
Cumhurbaşkanının bu cümlesinin arkasında Türkiye’nin stratejik anlamda kazandığı önemli bir zaferin, 70 yıllık Ilısu Barajı’nın (Veysel Eroğlu Barajı) hikayesi yatıyor. 1950’de hayal edilen, 1982’de projesi çizilen, resmi işe başlama tarihi 2008 olan ve birçok zorluk aşılarak hayata geçirilen barajın hikayesini; projenin konsorsiyum ortaklarından Cengiz İnşaat AŞ Su Yapıları Direktörü İbrahim Yavrucu anlattı.
Yavrucu, “Sürecin içinde olan bir kişi olarak şunu rahatlıkla ifade edebilirim ki bu proje, sıradan bir baraj inşaatı değildir. İşçisinden mühendisine, konsorsiyum ortaklarından devletin en tepesindeki isme kadar herkesin elini taşın altına koyduğu bir başarı hikayesidir.” ifadesini kullandı.
Yavrucu, 2007-2015 yıllarında “Ilısu Barajı Proje Müdürü” olarak görev yaptığını ve barajın 1950’li yıllarda fikir projesi olarak doğduğunu belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“İlk kez 1950’li yıllarda konuşulmaya başlanan barajın projesi 1982’de tamamlandı. 2004’te yabancı ve Türk şirketlerin yer aldığı Ilısu Konsorsiyumu projeyle ilgili çalışmalara başladı ve 2007’de DSİ Genel Müdürlüğü ile sözleşme imzalandı. Resmi olarak işe 2008’de başlanmasına rağmen çok kısa sürede yabancı firmaların üçü konsorsiyumdan çekildi. Proje doğal olarak finansman açısından sorun yaşadı ve bir yıl projede hiçbir çalışma yapılmadan durma noktasına geldi. Bu noktada Yönetim Kurulu Başkanımız Mehmet Cengiz projenin devam etmesi için çok büyük çaba göstererek projeye büyük emek verdi.”
“Rekorlara sahip baraja Cumhurbaşkanı Erdoğan projeye sahip çıktı”
Yavrucu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önderlik yaparak projeye sahip çıktığını, Halk Bankası’nın, iptal olan kredilerin yerine yeni kredi sağladığını, sonrasında projenin hızlıca ilerlediğini, 2017’de büyük bölümü tamamlanan barajda geçen yıl su tutulmaya başlandığını anlattı.
Projenin mühendislik anlamında da ilklere sahip olduğunu aktaran Yavrucu, şu bilgileri verdi:
“Baraj, önyüzü beton kaplı kaya dolgu barajı bakımında 244 bin 391 metrekarelik beton yüzey alanıyla kendi kategorisinde dünyanın en büyüğü. Ayrıca dolgu barajın kret uzunluğu 1.775 metre ve kret genişliği 8 metre ile başka bir dünya rekoruna da sahip. Gövde hacmi bakımından da Atatürk Barajı’ndan sonra Türkiye’nin en büyüğü. Altı tribünden ilki 19 Mayıs’ta enerji üretmeye başladı. Ekim gibi 6 tribün de devreye girmiş olacak ve günlük 7 milyon liranın üzerinde ekonomiye katkı sağlayacak. Yıllık 2,8 milyar TL gibi bir üretim değeri olacak.”
Maliyeti 18 milyar lira
Cengiz İnşaat Su Yapıları Direktörü Yavrucu, enerji üretimi açısından Türkiye’nin en büyük dördüncü barajını inşa ettiklerini belirterek, projenin kamulaştırmalarla birlikte yaklaşık 18 milyar liraya mal olduğunu bildirdi.
Sadece barajın inşası için yaklaşık 1 milyar 250 milyon avro harcandığını kaydeden Yavrucu, proje alanında kültürel varlıkların araştırılması ve gerekli yerlerde kazı yapılması için yaklaşık 200 arkeologun çalıştığını ve ortaya çıkan tarihi eserlerin Batman ile Mardin müzelerine yerleştirildiğini aktardı.
Yavrucu’nun açıklamalarında şu bilgiler yer aldı:
“Zeynel Bey Türbesi, İmam Abdullah Türbesi ve Zaviyesi, Artuklu Hamamı, Orta Kapı, Kızlar Cami, Er-Rızk Cami ve Süleyman Han Cami Minaresi olmak üzere toplam 7 adet tarihi eser baraj gölü alanından çıkarılarak Yeni Kültürel Park Alanı’na nakledildi. İnşaat ve işletme aşamalarında gerekli güvenliğin sağlanması için 5 komando bölüğü sıfırdan inşa edilirken 2 karakolun da güçlendirme çalışması yapıldı. Kısacası Ilısu, bir barajdan çok daha fazlası.”