Geçen yılın düşük bilançosunun tekrar yükseldiği gayrimenkul sektöründe yüzler güüyor. Vatandaş, uzun vadeli ve düşük faizli kampanyalar ile devletin konut piyasasına yönelik olumlu yönde etki eden bazı düzenleme ve teşviklerini fırsata çevirerek gayrimenkul alımlarını hızlandırdı.
Satın alınan gayrimenkullerde birikimler kullanılmadı. Parasını cebinde tutan birçok vatandaş alımı kredi ile gerçekleştirdi. Vatandaşın nakit yerine krediyi tercih ettiği rakamlarda da görüldü. Haziran’da ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,286.9 arttı ve 101 bin 504 adet oldu. İpotekli satışların payı da İlk defa yüzde 60’a yakınlaşarak yüzde 53.4 düzeyinde oldu.
Aynı dönemde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme verilerine göre gerçek kişi mevduatları da 1 trilyon 782 milyar 950 milyon TL’den 1 trilyon 837 milyar 588 milyonTL’ye ulaştı.
Ancak 6 aylık verilerde ilk el ve ikinci el satış karşılaştırmasında Türkiye’nin 3 büyük ilinde durum senetli ve nakit alım lehine gelişti. 3 büyük şehirde vatandaş sıfır konutu nakit para ve senetle ikinci el konutu krediyle aldı.
81 İLDE ARTIŞ VAR
Türkiye genelinde yılın ilk 6 ayında ipotekli satışlarda artış yaşandığı kaydedildi. 81 şehrin tamamında artış yaşandı. Bu yılın Ocak-Haziran verileri ile geçen yılın aynı dönemine ait verileri karşılaştırıldığında en büyük artış yüzde 472 ile Bayburt’ta oldu. Bayburt’u yüzde 447 ile Muş, yüzde 434 ile Kırşehir, yüzde 422 ile Aksaray ve yüzde 400’lük artışla Konya izliyor. Üç büyük şehirde ise en çok kredili alımın yapıldığı şehir yüzde 257’lik artışla Ankara oldu. Ankara’yı yüzde 250’lik artışla İzmir, yüzde 241’lük artışla İstanbul izliyor. Altı aylık veri karşılaştırmasında listenin en son 5’inde ise Tunceli, Osmaniye, Zonguldak, Çankırı ve Ardahan bulunuyor. Bu şehirlerdeki ipotekli gayrimenkul alım oranındaki artışlar da yüzde 100’ün üzerinde kaydedildi. Listenin en sonunda olan Ardahan’da artış yüzde 107 oldu. Yılın ilk 6 ayında bir önceki yılın aynı ayına göre Türkiye genelinde sadece 12 şehirde diğer satış yönteminde artış yaşandı. Gayrimenkul alımını nakit para veya senetle almayı tercih eden şehirlerin başında da Hakkari dikkatleri çekti.
SENETLE ALIM AZALDI
TÜİK verilerine göre bu yılın ilk 6 ayında yüzde 221 artan ipotekli konut satışlarına karşın diğer satış yöntemiyle satışlar ise yüzde 15 düştü. Oysa 2017’de geliştirici firmaların başlatılan kampanyalarla alıcılara kendi finansman modelleriyle faizsiz uzun vadeli seçenekler sunması senetle yapılan satışların Mayıs ayında 9 puan artarak yüzde 56 gibi yüksek bir rakama çıkmasına sebep olmuştu. Senetli satışlar tarihi zirveyi ise yüzde 61’lik rakamla 2016’nın Kasım ayında görmüştü.
İLK EL VE İKİNCİ ELDE DURUM FARKLI
İlk el ve ikinci el satış karşılaştırmasında Türkiye’nin 3 büyük ilinde durum senetli ve nakit alım lehine gelişti. Ankara’da diğer satış yöntemiyle ilk el satışlardaki artış geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 79,4 olurken, ikinci el alımlarında diğer satış yöntemiyle satış yüzde 18,3 arttı. İstanbul ve İzmir’de de benzer tablo görülüyor. İstanbul’da nakit ve senetli satışlar sıfır konutlarda 2019’un ilk 6 ayına göre 2020’nin ilk 6 ayında yüzde 33, ikinci el satışları yüzde 20 arttı. İzmir’de ise bu oran ilk elde yüzde 35,3 ve ikinci elde yüzde 19,8 olarak kaydedildi. İpotekli konut alımında da 3 büyük şehirde vatandaş müteahhitten konut alırken senetli alımı tercih edip ikinci el konutta kredi kullandı. Bu da karşılaştırmalı olarak yaptığımız yüzdesel hesaplamalarda net olarak görüldü.
KONUT TALEBİ SÜRECEK
Sektör temsilcileri konut talebinin artarak devam edeceğine dikkat çekiyor. Bunun en büyük gerekçesi olarak artan nüfus ve şehirleşme gösteriliyor. Sektör derneklerinin başkanları da ülke genelinde satışların bu yıl yeni bir rekora işaret ettiğini belirtiyor. Özel bankaların da mevcut faizlerde konut kredisi vermeye başlamasının, satış rakamını yeni bir rekor seviyeye taşıyabileceğine vurgu yapan sektör temsilcileri artan satışların gayrimenkul sektörüne büyük bir moral verdiğini de söylüyor. Müteahhitler bu atmosferin yeni projelerin daha büyük bir öz güvenle hayata geçmesini sağlayacağına dikkat çekti.