Yeni bir araştırmaya göre insanlık, gezegenimizin zirvesi Everest’e tırmanmayı başarmadan çok önce, aynı zirvenin dâhil olduğu dağları kirletmeye başlamış. Avrupa’da başlayan Sanayi Devrimi’nden bu yana, çevre kirliliği önemli bir sorun hâline gelmiş durumda. Yeni araştırma, Sanayi Devrimi’nin buzulları yüz yıllardır kirlettiğini ortaya koyuyor.
Araştırmaya göre toksik metaller, 240 yıldır Himalayalar’ın çok yüksek noktalarında birikiyor. Yani dünyanın çatısını, daha oraya ulaşmadan önce kirletmeye başlamışız. Bilim insanları, bu sonuca deniz seviyesinden yüksekliği 7.200 metre olan Dasuopu buzulundan alınan örnekleri inceleyerek ulaştı.
Kömür ve fosil yakıtlar kirletiyor:
Çalışma, böyle bir araştırma için şimdiye kadar yapılmış en yüksek rakımlı sondajı içeriyor. Araştırmacılar, Dasuopu numunesinde 1499 ile 1992 arasında birikmiş toplam 23 metale rastladılar. Kadmiyum, krom, molibden nikel, antimon ve çinko izleri, Sanayi Devrimi’nin başlangıcı sayılan 1780’e kadar gidiyor.
Sürpriz bir biçimde, buzuldaki kirlilik seviyesi 1880’den sonra tahmin edildiğinden daha az çıktı. Araştırmacılar, bunu atmosfer çevresinde meydana gelen değişimlere bağlıyor.
Çalışmaya göre, 19. yüzyılda Avrupa’daki fabrikalarda yakılan kömür ve diğer fosil yakıtlar, ilk kirliliğin nedenlerinden. Bazı kanıtlar, bilinçli olarak çıkarılan yangınların da kirliliğe katkıda bulunduğunu gösteriyor. Yangınların özel olarak çinko seviyesini yükseltmiş olabileceği düşünülüyor. Sonrasındaysa rüzgârların, özel olarak da kışın esen batı rüzgârlarının, bu toksik yükleri dünyanın diğer kısımlarına taşıdığı tahmin ediliyor.
Buzullar eriyebilir:
Rüzgârların ve diğer atmosfer koşullarının, Avrupa’daki insan kaynaklı kirliliğin Himalayalar’ın yüksek kısımlarına nasıl geldiğini açıklamaya yardımcı olduğu belirtiliyor. Örneğin kirlilik yoğunluğu yaz ve kış aylarında tepe noktasına ulaşıyor, bu da özel hava koşullarının bu mevsimlerde oynadığı role işaret ediyor.
Bilim insanları, buzulda tespit edilen kirlilik seviyesinin henüz tehlikeli olmadığını belirtiyorlar ancak metaller; zaman içinde birikmeye devam eder ve yoğunlaşırsa Himalayalar’daki buzulların erimeye başlamasına neden olabilir. Bu buzullar, milyonlarca insanın temiz su kaynağı. Ayrıca kirlilik, buzul ekosisteminde yaşayan canlılara da zarar verebilir.
İnsan kaynaklı kirlilik, yalnızca metalleri dünyaya yaymıyor. Aynı zamanda plastikler de büyük bir kirlilik sebebi. Yılda 8 milyon ton plastiği okyanuslara bırakıyoruz.