Gayzabaşı’ndaki su kaynağı, üstün mimarisi evleri, tarihi Hükümet Konağı ve eşsiz Karadeniz doğasını bünyesinde barındıran Safranbolu… Denize olan yakınlığı ayrı bir güzellik katması başka bir ayrıcalık. Tüm bu özellikler bir araya gelince 17 Aralık 1994 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınması kaçınılmaz olmuş.
Safranbolu’daki tarihi evlerin o çok şık görünen pencerelerinden içeri fazla güneş girmez. İçerisi karanlık olur. Bununla beraber evlerin içindeki yapı organizasyonu mükemmele yakındır. Bu evlerin yatak odalarında dolap şeklinde banyo vardır. Bu banyolara gusülhane denir. Bu gusülhaneler uzun uzun banyo yapmak için değil abdest almak için düşünülmüş. Çünkü o yıllardaki banyo yapmak için hamama gidilir. Diğer taraftan Safranbolu’daki bir evin diğerinin güneşini kapamamasındaki ayrıntı çok önemlidir. Bu ayrıntı zaman zaman hoşgörüden zaman zaman zorunluktan kaynaklanmıştır. Evler şehir merkezinde güneş yönüne doğru içten dışa doğru yapılmış. Böylece hem evler güneş alan yere yapılmış hem de bir ev diğerinin gölgesinde kalmamış.
Modern hayatla tarihin bir arada yaşadığı Safranbolu zengin bitki örtüsüne sahip, sarp kanyonlara, ormanlarında barındırdığı bin bir türlü canlıya, nice büyük mağaralara sahip.
Bu mağaraların en önemlisi Safranbolu’nun dokuz kilometre kuzeybatısındaki Mencilis Mağarası. Başka şehirlerden Safranbolu’ya gelen birçok belediye başkanı ve heyetinin bu şehirdeki evlerin piyasayı, turizm açısından ekonomiyi nasıl canlandırdığını görmüş ve kendi şehirleri için örnek almışlardır.
Bir taraftan ilaç ve kozmetik sektöründe kullanılan aynı zamanda kente adını veren safran bitkisi, (Bu bitki kendi ağırlığının yüz bin katı kadar suyu sarıya boyayabilme özelliğine sahiptir) öte tarafta, şehirde herhangi bir konakta gecelediğinizde size kendinizi ‘Süt kardeşler’ filminin ortamında zannederek gulyabani muhabbeti yaparken bulabileceğiniz şehirdir Safranbolu. Tüm bu güzelliklerin yanında çarşıda şehre özgü bir çeşit susamlı simidinden ve safranlı lokumundan tatabilirsiniz. Hıdırlık Tepesi’ne çöküp bağlar gazozundan içebilirsiniz. Cinci Han’ı, Yemeniciler Arastası, Kaymakamlar Evi ise hayranlıkla gezeceğiniz diğer mekânları…