Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca; sel, heyelan, deprem gibi afetler sonrası herhangi bir başvuru şartı aranmaksızın hasar tespit çalışmaları hemen başlatılıyor. İzmir’in Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki deprem sonrası binaların hasar tespitine yönelik işlemlerin nasıl olacağı yeniden gündeme geldi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce, mimar ve mühendislerden oluşan teknik heyet; sel, heyelan, deprem gibi afetler sonrası afetin binaya verdiği hasarı, dünyanın her yerinde olduğu gibi gözlemsel olarak değerlendiriyor, sınıflandırılmasına yönelik hasar tespit işlemlerini yürütüyor.
AŞAMA AŞAMA SÜREÇLER
Buna göre;
¥ Vatandaşların hasar tespit çalışmasının yapılması için herhangi bir kuruma başvurması gerekmiyor.
¥ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan 2’şer kişilik yaklaşık 600 ekip, öncelikle Bayraklı, Bornova ve Seferihisar’da hasar tespit çalışmaları yapacak.
¥ Diğer ilçelerde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) kriz merkezine bağlı 17 irtibat bürosuna yapılacak başvurular sonrasında hasat tespit çalışmaları yürütülecek.
¥ Hasar tespit çalışmalarında hastaneler, okullar ve kamu kurumları, öncelik verilen binalar arasında yer alıyor.
¥ Vatandaşlardan, evlerinde yıkılma riski yoksa ekiplerin gelmesini beklemeleri isteniyor.
¥ Hasar tespit çalışması yapılan evlerde, artçı sarsıntılar nedeniyle artan bir hasar durumu varsa; vatandaşların, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine, AFAD’ın kurduğu kriz merkezine, valiliğe, kaymakamlıklara başvurarak, bilgi vermesi öneriliyor.
¥ Elazığ depremi sonrası hasar tespit çalışmalarını 10 gün içinde tamamlayan Bakanlık, İzmir’de de hasar tespit çalışmalarını en kısa sürede bitirmeyi hedefliyor.
¥ Hasar tespitinin tamamlanmasının ardından binalarla ilgili süreç hemen başlayacak.
BİNALARIN DURUMU
Bakanlık tarafından afet sonrası binalarda oluşan durum “hasarsız”, “az hasarlı”, “orta hasarlı”, “ağır hasarlı” ve “acil yıkılacak” binalar şeklinde sıralanıyor. Buna göre;
¥ Herhangi bir hasar meydana gelmeyen binalar “hasarsız”, deprem nedeniyle binanın boyasında, sıvalarında ve duvarlarında oluşan ince çatlaklar ile duvarlardan düşen sıvaların olduğu binalar ise “az hasarlı” binalar olarak değerlendirilerek, bu iki durumda binanın kullanılmasında bir sakınca görülmüyor.
¥ Binanın duvarlarındaki yarıklar ile taşıyıcı elemanlardaki ince çatlakların olduğu binalar ise “orta hasarlı binalar” olarak değerlendiriyor. Orta hasarlı yapıda taşıma gücündeki azalma giderilmeden (yapı onarılmadan) ya da güçlendirilmeden yapının kullanılmaması öneriliyor, ancak eşyaların tahliyesi gerçekleştirilebiliyor.
¥ Binanın taşıyıcı elemanlarındaki geniş ve yaygın kesme kırılmalarının, ayrılmalarının olduğu binalar “ağır hasarlı” olarak değerlendiriliyor. Bu yapılar “onarılmaz” olarak tanımlanıyor.
¥ Binanın taşıyıcı elemanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek, kısmen veya tamamen yıkıldığı binalar da “acil yıkılacak” binalar olarak adlandırılıyor. Hiçbir şekilde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemiyor ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemiyor.
YIKIMA İTİRAZ İÇİN 30 GÜN SÜRE
¥ Hasar tespit sürecinde binalara verilen “hasarsız, az, orta, ağır/yıkık” gibi değerlendirme raporları sonuçları, muhtarlıklar veya kaymakamlıklarda 30 gün süre ile ilan edilmek üzere askıya çıkarılacak.
¥ Vatandaşlar, açıklanan sonuçlara, askıya çıktığı gün itibarıyla 30 günlük yasal sürede AFAD İl Müdürlüğüne ya da kaymakamlıklara dilekçeyle itiraz edilebilecek.
¥ Acil yıkılacak binalar ilan edildikten sonra 3 gün içerisinde kat maliklerinin itirazı olursa tekrar inceleme yapılacak. Tekrar “acil yıkılacak” kararı verilirse ya da itiraz olmazsa; bu binaların, yetkili kurumlarca yıkımları gerçekleştirilecek.
¥ Fen ve sanat kurallarına göre güçlendirmesi veya onarımı mümkün olan yapıların 1 yıl içerisinde tadilatı yapılarak oturulmasına müsaade edilecek. AFAD İl Müdürlüğünce binaların hasar durumuna göre acil yardım, kira yardımı, çeşitli ayni ve nakdi yardımlar yapılacak.