Kiraya veren kişinin, kendisinin, eşinin, çocuk veya torunlarının yada anne veya babasının veyahut kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kiraladığı taşınmazı kullanma zorunluluğu var ise , kiraya veren kiracının tahliyesini talep edebilir. Kiraya veren bu talebini tahliye davası açmak suretiyle, kiracıya karşı ileri sürebilir.
Kiraya verenin konut veya işyeri ihtiyacı nedeniyle kiracının tahliyesini talep edebilmesi için,
öncelikli olarak bu ihtiyacının gerçek ve samimi olması gerekmektedir. Tahliyeyi gerektiren ihtiyacın gerçek ve samimi olup olmadığı ise her somut olay bakımından ayrıca değerlendirilir. İhtiyacın gerçek ve samimi olmasının yanı sıra sürekli ve zorunlu da olması gerekir. Bu anlamda tahliyeyi gerektiren ihtiyacın gerçek ve samimi olması aynı zamanda sürekli olması gerekir.
Tahliye Davasında İhtiyacın gerçek ve samimi olması
Yukarıda detaylı belirtildiği üzere, konut veya çatılı işyeri ihtiyacı nedeniyle tahliye davası açmak için bir takım şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlardan biri de ihtiyaç nedeniyle tahliye talebinde bulunan kişinin, söz konusu ihtiyacının gerçek ve samimi olmasıdır. Bu anlamda ihtiyacın gerçek ve samimi olup olmadığı her somut olay özelinde ve ayrıca değerlendirilmelidir. Örneğin bir kimse kendi çalıştığı işyerinin yıkılması üzerine, daha evvel kiraya verdiği işyerinin tahliyesini oraya taşınmak ve artık işletmesine ilişkin iş ve işlemleri oradan yürütmek maksadı ile talep edebilir. Zira hali hazırda işlerini yürüttüğü yer yıkılmıştır veya yanmıştır bu nedenle kendisi bakımından bir ihtiyaç vasıl olmuştur.
Tahliye Davasında İhtiyacın sürekli ve zorunlu olması
Yukarıda detaylı belirtildiği üzere, konut veya çatılı işyeri ihtiyacı nedeniyle tahliye davası açmak için bir takım şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlardan biri de ihtiyaç sebebi ile açılacak tahliye davasında, söz konusu ihtiyacın sürekli ve zorunlu olmasıdır. Bu hususa uygulamada Yargıtay kararlarında çokça değinilmektedir. Dolayısı ise tahliye talebini gerektiren ihtiyacı geçici ve bir süreliğine olan yada başka bir alternatifle geçiştirilebilecek olan bir ihtiyaç olması halinde sürekli ve zorunlu olmadığı söylenebilir. Örneğin tahliye talep eden kişiye bir 3 aylığına bir depo lazım olmuştur. Kişi daha evvel kiraya verdiği işyerinin tahliyesini talep etmek suretiyle orayı geçici olarak depo yapmak istemektedir. Bu durumda tahliye talep edenin sürekli ve zorunlu bir ihtiyacı olmadığı keza başka bir mekanıda üç ay için depo olarak kiralayabileceği söylenebilir.
Taşınmaz Tahliye Edildikten Sonra Başkasına Kiralanırsa Ne Olur?
Kural olarak, tahliye davası açmak suretiyle taşınmazı tahliye ettiren mal sahibi, tahliye ettirmiş olduğu bu taşınmazı haklı bir sebep olmadıkça, 3 yıl süre ile eski kiracısından başka bir kişiye veya kuruma kiralayamaz. Şayet taşınmazı tahliye ettiren, haklı bir sebep olmaksızın eski kiracısından başka birine taşınmazı kiraya verirse, işbu halde eski kiracının tahliye nedeniyle uğradığı zararlarını tazmin etmekle yükümlü olacaktır. Eski kiracı açacağı bir dava ile tazminat taleplerini mal sahibine karşı ileri sürebilme hakkına sahiptir.
İşyeri İhtiyacı Nedeniyle Tahliye Davası Nedir?
İşyeri ihtiyacı nedeniyle açılacak tahliye davası, tahliye talebinde bulunanın işyerini kendisinin, eşinin veya çocuklarının bir meslek veya bir sanatı icra etmeleri için kullanma ihtiyacından kaynaklanmaktadır. İşyeri ihtiyacı nedeniyle açılacak tahliye davalarında, tahliyeyi gerektiren ihtiyacın gerçek ve samimi aynı zamanda zorunlu ve sürekli bir ihtiyaç olması gerekmektedir. Örneğin, mali müşavirlik ofisi ihtiyacı nedeniyle, daha evvel kiraya verdiği işyerini kiracısının tahliye etmesini talep eden işyeri sahibinin bu ihtiyacının gerçek ve samimi olması için mali müşavir olması gereklidir. Bu nedene istinaden açılacak tahliye davası da işyeri ihtiyacı nedeniyle açılacak tahliye davası olarak ifade edilmektedir.
İhtiyaç Nedeniyle Açılan Tahliye Davası Ne Kadar Sürer?
Bu hususa ilişkin olarak kesin bir süre belirtmek mümkün değildir. İhtiyaç nedeniyle açılan tahliye davası, davanın açıldığı adliye ve mahkemenin yoğunluğu da gözetilerek 2-3 ay içerisinde sonuçlanmaktadır. Fakat bu süreler davanın açıldığı mahkemenin iş yükü yoğunluğuna göre değişeceğinden kesin bir süre belirtmek mümkün değildir.
Tahliye Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme
İhtiyaç nedeniyle açılacak tahliye davaları bakımından görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
Yetkili mahkeme kira sözleşmesinde, yetkiye ilişkin esaslar belirtildi ise o yer mahkemesi, bu yönde bir anlaşma bulunmaması halinde davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
Tahliye Davası ne zaman açılır?
Davanı açılacağı tarih kira sözleşmesinin belirli yada belirsiz süreli kira sözleşmesi olmasına göre değişmektedir. Bu anlamda şayet belirli süreli kira sözleşmesi söz konusu ise, kira döneminin sonunda bir dava ile tahliye talebi ileri sürülebilir.
Şayet belirsiz süreli bir kira sözleşmesi söz konusu ise ve aynı zamanda tahliyesi talep olunan taşınmaz bir konut niteliğinde ise, tahliyeyi talep eden bakımından fesih bildirim surelerine uyulmak suretiyle belirlenen fesih tarihinden itibaren 1 ay içerisinde açılacak bir dava ile ileri sürülebilir.
Tahliye Davası Süre Kaçarsa Ne Yapılabilir?
Belirsiz süreli bir kira sözleşmesi söz konusu ise ve aynı zamanda tahliyesi talep olunan taşınmaz bir konut niteliğinde ise, tahliyeyi talep eden bakımından fesih bildirim surelerine uyulmak suretiyle belirlenen fesih tarihinden itibaren 1 ay içerisinde açılacak bir dava ile taşınmazın tahliyesi talebi ileri sürülebilir. Fakat bir aylık süre geçirildi ise o halde daha sonra tahliye davası açmak isteyen mal sahibi, kira sözleşmesinin artık uzatılmayacağını kiracıya bildirmek sureti ile dönem sonuna kadar açacağı bir dava ile taşınmazın tahliyesini gerçekleştirebilir