Grönland’ın yüzeyini kaplayan buzulların erimesi, gezegenimizdeki deniz seviyelerinin yükselmesindeki en önemli etken. Genel olarak küresel ısınmanın önemli bir sonucu olarak değerlendirilen ve gelecekte gezegenimiz için büyük risk teşkil eden bu durumun kaynağını anlayabilmek için pek çok araştırma gerçekleştiriliyor.
Kaliforniya Üniversitesi Irvine Kampüsü’nden bilim insanlarının gerçekleştirdiği yeni bir araştırma ise bu soruya büyük oranda yanıt verdi. Araştırma, sera etkisinin buzulların erimesindeki etkisinin tahmin edildiği kadar yüksek olmadığını, erimeye sebebiyet veren asıl durumun ise katabatik rüzgarlar olduğunu ortaya koydu.
Büyük erimelerin yalnızca yüzde 2’si sera etkisi kaynaklı:
Grönland Buz Tabakasının erimeye en duyarlı bölgelerindeki hava istasyonlarından elde edilen on yıllık ölçümlerin kullanıldığı araştırmaya göre, 2007’den bu yana yaşanan büyük kütlesel erime olayları, toplam erimenin yalnızca yüzde 2’sini oluşturuyor. Seri etkisi sebebiyle yaşanan bu erimelerin dışında, buzullardaki erimenin ana kaynağı olarak ise katabatik rüzgarlar karşımıza çıkıyor. Kaliforniya Üniversitesi Irvine Kampüsü’nden (UCI) profesör Charlie Zender konuya ilişkin olarak “Yaygın hipotez, bulutların sera etkisiyle şiddetlenen hızlı erime olaylarının Grönland’daki buz kütlesi kaybının önemli bir kısmının nedeni olduğudur. Ancak, 2007’den bu yana toplam yüzey erimesinin yalnızca yüzde ikisinin bu tür aşırı olaylardan kaynaklandığını gördük” sözleriyle durumu özetliyor.
Yamaçlardan aşağı doğru süzülen havanın yarattığı aşağı yönlü bir rüzgar olan katabatik rüzgarların, erimenin yaklaşık yüzde 59’una sebebiyet verdiği belirtiliyor.
Erimenin yüzde 28’i katabatik rüzgarlar olarak bilinen yerel hava akımlarıyla çakışan açık gökyüzü dönemlerinde buz yüzeyine ulaşan güneş radyasyonundan kaynaklanırken yüzde 31’lik bir kısmı ise bu rüzgarların oluşturduğu türbülansın sebep olduğu hassas ısı değişimi sebebiyle yaşanıyor.
Araştırmacılara göre, katabatik rüzgarların kutup buzunun sürekli düşüşüne katkısı bu araştırma ile birlikte daha iyi anlaşıldı. Grönland’da güneş ışığı kardan ve buzdan yansıyor ve havayı yukarı yönlü olarak ısıtıyor. Katabatik rüzgarlar ise atmosferi bir mikser gibi karıştırarak sıcak havayı tekrar yüzeye götürüyor. Bu da erimenin hızlanmasına sebep oluyor.