Türkiye merkezli gayrimenkul borsası projesi GABORAS, 2023’de tüm fonksiyonlarıyla devreye alınıyor. 4 aşamalı projenin büyük bölümü tamamlandı. Yaklaşık 434 trilyon data işlenerek ‘Gayrimenkulün Google’i’ olacak bir uygulama hazırlanarak kullanıma açıldı. Şu anda toplam 200 bin kullanıcıya ulaştığını anlatan GABORAS CEO’su Kurtuluş Altun’un verdiği bilgiye göre, Gayrimenkul Kıymetler Borsası AŞ (GABORAS) tamamen devreye girdiğinde büyük bir pazar alanına sahip olacak.
HER SORUYA YANIT VAR
Bu kapsamda örneğin insanlar 7 gün 24 saat dijital ortamda otopark hissesi alabilecek veya Kanal İstanbul ve dev otoyol projelerine ortak olabilecek. Konut veya arsa aldığında sistemde her şeyi görecek. Alacağı arsa ‘SİT alanında mı, yol geçiyor mu rayiç bedeli ne kadar, imar planında sorun var mı’ gibi sorulara anında yanıt bulabilecek. Bu tür bilgilerin birçoğunu şu anda kullanıma hazır hale getirdiklerini anlatan Kurtuluş Altun 2014 yılından bu yana yoğun bir çalışma gerçekleştirdiklerini anlatarak, “Data paylaşımı konusunda çok büyük aşama kaydettik. Dünyanın en iyi teknolojisini kurduk” dedi.
20 SANİYEDE EKSPERTİZ
İkinci aşamada ‘güvenli alım satım’ı devreye soktuklarını anlatan Altun, “Kadıköy’de Kanal İstanbul manzaralı daire satmaya çalışanlar var. Bazı büyükelçiliklerde mağduriyet masaları kuruldu. Güveni teknoloji verir. Adamın cep telefonundan bu budur diyoruz. Alacağı gayrimenkulün tüm özelliklerini görüyor. Yabancılar o yüzden bizi tercih ediyor” diye konuştu. GABORAS’ın çözüm ortakları arasında MÜSİAD, Turkcell, Takasbank gibi 22 kurumun bulunduğunu anlatan Altun, bir bankanın 15-20 gün süren ekspertiz sürecini 6 dilde ve 20 saniyede hazırladıklarını açıkladı.
KAPI KOLU BİLE DEĞİŞSE BORSAYA BİLDİRİLECEK
“Türkiye’de 250 milyon gayrimenkul var” diyen Kurtuluş Altun, yaptıkları çalışma sırasında bağış toplayan bir kurum 40 bin gayrimenkulu olduğunu incelediklerini açıkladı. Altun, GABORAS’ın ‘finansal solunum cihazı’ görevini göreceğinden bahsetti. “2023’te faaliyete geçtiğimizde işlem gören bir gayrimenkulün kapı kolunu değiştirdiğinizde borsaya bildirecek düzeye kadar ilerleyeceğiz. GABORAS’ı önce İslam ülkeleri arasında kuracağız” değerlendirmesinde bulundu.
ARTIK MOODY’S’İN KARŞISINA DİKİLECEK BİR KURUM VAR
Altun’un açıkladığı verilere göre GABORAS tamamen faaliyete geçtiğinde gayrimenkulün değer bulmasına imkan sunulacak. Bu durumda borçlanma fırsatı da kolaylaşacak. “GABORAS, ölü sermayenin geri kazanılması mottosuyla çıktı. Bir konutta birisi oturuyorsa ölüdür. Üzerine kredi çeker veya kiraya verirsiniz o zaman ölülükten çıkar” diye konuşan Altun şu ifadeleri kullandı: “Türkiye’de 23 milyon gayrimenkulün 13 milyonu kayıtdışı. Resmi olarak 60 milyar dolar gayrimenkul ticareti var. Ama gayri resmi 360 milyar dolarlık gayrimenkul ticareti var. Bilançoya girmeyen malınız varsa ölçülemezsin ve CDS düşer. Borçlanma kabiliyeti olan CDS’lere göre Türkiye, Pakistan ve Mısır’ın da altında. İsveç’in CDS’inin en yüksek olmasının nedeni parklardaki ağaçları bile bilançosuna değer olarak yazmasıdır. Moody’s, S and P not verirken bunlara bakıyor. Ancak artık Moodys’in karşısına dikilecek bir kurum haline geldik.”