Türkiye’de gayrimenkul sertifikaları, ilk kez 2017 yılında piyasaya sunulmuş ancak beklenen ilgiyi görememişti. Geçtiğimiz günlerde Damla Kent projesi ile ihraç edilen ikinci sertifika ise kısa süre içinde bir değer kaybı yaşadı. Peki, bu düşüş yatırımcılar için bir fırsat mı yoksa tehlike mi? EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, konuyu değerlendirdi.
2017’de piyasaya çıkan ilk sertifika denemesi, yüksek birim hisse değerleri ve yatırımcıların sistem mantığını anlamakta zorlanması nedeniyle sürdürülebilir olamadı. Yeni projede ise bir hisse 7,59 TL’den halka arz edildi ve 1 metrekare gayrimenkul için yaklaşık 9.500 sertifika gerekiyor. Bu da 62 m²’lik en küçük dairenin 4,8 milyon TL civarında bir maliyeti olduğu anlamına geliyor. Ancak, satışa çıkıştan kısa bir süre sonra fiyatlarda %2’lik bir düşüş gözlemlendi; 4,8 milyon TL civarındaki bir evin fiyatı 4,7 milyon TL’ye geriledi.
Düşüşün Sebepleri ve Piyasa Dinamikleri
EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı’ya göre düşüşün temel nedenleri arasında belirsizlik kaygısı ve yatırımcıların alışılmayan bir aracı denemekte çekimser olması bulunuyor. Ayrıca, sertifikaların kurumsal yatırımcılara satılması, küçük yatırımcıların güveninin sarsılmasına yol açabiliyor. Yazıcı, “Piyasa derinleşemez, ancak model olgunlaştığında bu tür sertifikalar doğru bir çıkış yolu sunabilir” dedi.
Sertifikalar ile Ev Sahibi Olmak Mümkün mü?
Yazıcı, alım gücünün üzerinde yükselen konut fiyatları nedeniyle birçok kişinin ev sahibi olamadığını belirtiyor ve ekliyor: “Amaç, sertifika biriktirerek ev sahibi olma motivasyonu yaratmak olmalı. Örneğin düğünlerde herkes gücü kadar sertifika taksa, tasarruf ve ev sahibi olma bilinci güçlenebilir. Sertifikaların doğru fiyatlandırılması ve yaygınlaştırılmasıyla, uzun vadede sağlıklı bir bakış açısı oluşturulabilir.”
Piyasa Dengesi ve Alternatif Enstrümanlar
Gayrimenkul sertifikalarının başarısının, piyasadaki dengeyi sağlama potansiyeli olduğuna dikkat çeken Yazıcı, şöyle devam etti:
“En büyük tehlike, hisse çıkış fiyatının piyasa değerinin üzerinde olmasıdır. Sertifikaların farklı projeler için doğru fiyatla üretilmesi, güven duygusunu güçlendirir ve piyasayı dengeler. Vergisel teşvikler, tasarrufları bu alana yönlendirebilir.”
Küçük Birikimlerle Büyük Hedefler
Yazıcı, geleneksel konut alımına kıyasla gayrimenkul sertifikalarının düşük tutarlarla sektöre giriş imkânı sunduğunu belirtiyor. Teorik olarak, hisse toplayarak ev sahibi olma potansiyeli mevcut, ancak bunun daha çok sosyal konutlarda modellenmesi gerektiğini vurguluyor. Sertifikaların, üzerinde daha fazla düşünülüp geliştirilmesiyle sektörde önemli bir alternatif olabileceğini ekleyerek sözlerini tamamladı.