Son yıllarda artan konut fiyatları, enflasyon ve yaşam maliyetleri, kiracı olmayı lüks hale getirdi. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde, yeni bir eve taşınmak isteyen vatandaşlar adeta mali bir sınavdan geçiyor. Yalnızca kirayı değil, depozito, emlakçı komisyonu ve taşınma giderlerini de üstlenmek zorunda kalan kiracılar, bu süreci artık kredi çekerek karşılamaya başladı. İki depozito, bir kira bedeli ve emlakçı komisyonu derken, yeni bir eve çıkmanın maliyeti ortalama 200 bin lirayı buluyor.
Emlak temsilcisi Mehmet Korkmaz, “Son 2 yılda kiralık daire bulmak büyük sıkıntı haline geldi. Talep çok, arz az olunca ev sahipleri kendi lehine şartlar koyuyor. Bazıları üç depozito istiyor, bazıları da 6 aylık peşin ödeme talep ediyor. Emlakçılar olarak biz bile artık arabulucu gibi çalışıyoruz. Çünkü taraflar arasında güven sorunu var.” dedi.
SİCİL KAYDI VE KEFİL
Bazı ev sahipleri sadece yüksek kira değil, aynı zamanda sıra dışı güvence yöntemleri talep ediyor. Kimi kirayı döviz üzerinden istiyor kimi gram altın karşılığında depozito alıyor. Hatta son dönemde adli sicil kaydı, kefil, tahliye taahhütnamesi gibi belgeler olmadan kiralama yapmayan ev sahipleri bile var.
Beşiktaş’ta evini kiraya vermek isteyen Ayşe Erdem, bu durumun sebebini şu sözlerle açıklıyor:
“Ben kötü niyetli kiracıyla uğraşmak istemiyorum. Geçmişte ödemesini aksatan, evi harap eden kiracılar yüzünden mağdur oldum. Şimdi daha dikkatli davranıyorum.”
BANKALAR KREDİ AÇIYOR
Yüksek maliyetler, kiracıları banka kapılarına yönlendiriyor. Son dönemde birçok banka “kira kredisi” veya “taşınma kredisi” adı altında ürünler sunmaya başladı. Ortalama 20 bin ile 200 bin lira arasında değişen bu krediler, kısa vadeli bir nefes olsa da uzun vadede hane bütçesini daha da zorluyor.
Yeni bir ev arayışında olan Serkan Yıldız, yaşadığı zorlukları şöyle anlatıyor:
“Beğendiğimiz bir evi kiralamak için önce üç farklı belge istediler; kefil, maaş bordrosu ve tahliye taahhütnamesi. Ayrıca iki depozito ve bir kira peşin ödememiz gerekti. Toplamda neredeyse 180 bin lira tutuyor. Mecburen bankadan kredi çektim.”