Gayrimenkul piyasasında son dönemde yaşanan hareketlilik bazı şehirlerde kiraları uçurdu. Yıllık kira artış oranları İstanbul’da yüzde 50.7, Ankara’da 31.8 ve İzmir’de ise yüzde 30.9’i buldu. Ancak gayrimenkulde yaşanan değer artışıyla birlikte bazı şehir ve ilçelerde yüzde 10 ila 150 arasında değişen artışları görmek mümkün.
Fahiş artışlar nedeniyle uygun fiyatlı kiralık ev bulmak imkânsızlaşırken, özellikle büyük şehirlerde yaşanan kiralık ev sıkıntısının bazı ev sahipleri tarafından suiistimal edilmeye başlandığı görülüyor. Evini açık artırma usulüne göre kiralayanların yanı sıra kefil ya da kredi notunu görmek isteyen ev sahipleri de ortaya çıktı.
Yakın zamana kadar kiracıya ne iş yaptığı, memur mu özel sektör çalışanı mı olduğu, medeni hali, nereli olduğu, çocuk sayısı ve evcil hayvan besleyip beslemediği gibi sorulurken, son dönemde kefil, SGK dökümüyle birlikte bankalardaki kredi puan durumunu gösteren findeks raporu bile istemeye başlandı.
EV SAHİBİNİN ELİ GÜÇLENDİ
Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp, “Ev sahibinin kiracının ne iş yaptığını sorması, evli olup olmadığı, çocuk sayısı hep alıştığımız şeylerdi. Ancak son aylarda gayrimenkul sektörü büyük bir kriz içerisinde. Kiralık ev bulmak neredeyse imkânsız hale gelince evlerin değeri yükseldi. Haliyle ev sahipleri de kiracı seçmeye başladı. Artık bazı ev sahipleri bankalar gibi kredi notu istiyor” dedi.
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan ise son dönemde emlak fiyatlarında yaşanan artış sebebiyle, ev sahiplerinin elinin güçlendiğini söyledi. Akdoğan, “Eskiden ev sahipleri kendilerini güvence altına almak için kiracıdan kefil isterdi. Bu kefil olayı tekrar gündeme geldi. Bir de bankalardan kredi notu istiyorlar, hatta bazı ev sahipleri kredi kartında herhangi bir gecikme var mı diye görmek istiyor. Eskiden bunlara ulaşmak zor olduğu için sadece kefil yetiyordu” dedi. Ev sahiplerinin kiralarını garantiye almaya çalıştıklarını belirten Akdoğan, şunları kaydetti: “Açık artırma yöntemi de şu sıralar gündemde. Vatandaş ev bulamıyor diye bu tarz yollara başvurursa ev sahibi, kiracı o evi tutmak uğruna yüksek teklif verebilir. Ancak eve iyi bakar mı, aidatını geciktirmeden öder mi, evi kullanım amacının dışında kullanır mı gibi soruların cevaplarını da unutmamak gerekiyor.”
HUKUK NE DİYOR?
AV. Barış Özdemir, mal sahiplerinin, gayrimenkullerinin değerlenmiş olması nedeniyle, mevcut kiracılarının kira bedellerinin de bu oranda arttırılmasını talep edemeyeceğini söyledi. Özdemir, “Kira artış oranları kira sözleşmeleri ve yasal hükümler dahilinde belirlenmiş olup, ancak bu çerçevede arttırılabilmektedir. Bunun dışında mal sahipleri mevcut kiracılarının sözleşmelerinin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra kira bedelinin tespiti talebi ile mahkemelere başvurabilir” dedi