Konut sektöründe gelecek yıl itibarıyla rayiç bedellerde kapsamlı bir güncelleme yapılacak. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile belediyelerin yürüttüğü ortak çalışma sonucunda, rayiç bedellerin piyasa değerlerine yaklaştırılması hedefleniyor. Türkiye Gazetesi’nin aktardığı bilgilere göre, artış oranlarının mevcut değerlerin 10 ila 15 katına çıkması öngörülüyor.
Kayıpların kamuya maliyeti 25 milyar dolara yaklaştı
Prof. Dr. Emre Alkin’in hazırladığı “Gayrimenkul Değerlemesi Sorunsalı: Vergi Kaybı ve Eksik Sigorta” raporuna göre, Türkiye’de yılda ortalama 1,5 milyon konut satılırken, rayiç bedel ile gerçek satış fiyatı arasındaki farktan kaynaklanan vergi kaybı 6 milyar doları buluyor. Ülkedeki 38 milyon konut dikkate alındığında, toplam kaybın 8 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor. İmarlı arazilerdeki kayıplar da eklendiğinde kamuya maliyetin 25 milyar dolara yaklaştığı ifade ediliyor.
Raporda, düşük rayiç bedellerin yalnızca vergi kaybına değil, afet durumlarında yetersiz sigorta ödemelerine, kentsel dönüşüm projelerinin yavaşlamasına ve konut erişilebilirliğinin olumsuz etkilenmesine yol açtığına dikkat çekildi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da daha önce yaptığı açıklamalarda, “Gerçek değer üzerinden tapu harcı alınması, adaletsizliği ve haksızlığı ortadan kaldıracaktır” ifadelerini kullanmıştı.
Değerler piyasa gerçeklerine yaklaşacak
Yeni sistemle birlikte, tapuda görünen değerler piyasa gerçeklerine yaklaşacak. Bu durum, mülk sahipleri için yalnızca prestij değil, satış fiyatlarını destekleyen resmî bir belge anlamına da gelecek. Alıcı-satıcı arasındaki değer tartışmaları azalacak, kayıt dışı beyanlar yerine gerçek değer üzerinden işlemler yapılacak.
Kredi teminat değerleri ve limitleri yükselecek
Bankalar açısından ise rayiç bedellerin yükselmesi, kredi teminat değerlerinin artmasına ve kredi limitlerinin yükselmesine imkan tanıyacak. Böylece daha önce teminat yetersizliği nedeniyle krediye uygun görülmeyen taşınmazlar, finansman sürecine dahil olabilecek.
Yerel yönetimler de bu artıştan doğrudan gelir elde edecek. Yüksek rayiç bedeller, belediyelerin topladığı emlak vergisini artıracak ve bu kaynak altyapı, sosyal tesis, park ve yol projelerine yönlendirilebilecek. Ancak sektör temsilcileri, artan vergi ve tapu harcı yükünün konut satışlarını olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.