Türkiye’nin gelişen geri dönüşüm sektörün atıfta bulunan Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Kurucu Başkanı Fatih Eren, “Bugün Türkiye AR-GE ve geliştirilen teknoloji altyapısıyla birlikte sıralamada Avrupa’daki birçok ülkenin önünde yer alıyor. İçimizi burkan bu büyük felakette ortaya çıkan enkaz ve ev içi araç ve gereçlerin neredeyse yüzde 80’i geri dönüştürülebiliyor. GEKADER olarak yaptığımız hesaplamalarda 11 ilde toplamda 582 bin yıkılan ve yıkılmayı bekleyen bağımsız birimden 100 milyon ton kütle ortaya çıkacak. Bu kütlenin geri dönüşümü yapıldıktan ortaya yaklaşık olarak 20 milyar TL’lik bir kaynak çıkmış olacak. GEKADER üyeleri olarak bizler bu dönüşümde elimizi enkazın altına sokmaya hazırız” dedi.
GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren, afet bölgelerinde yaşanması muhtemel hurda konusunda yaşanacak kaoslar ile ilgili olarak da uyarıda bulundu: “Yıkılan ve yıkılacak 11 ilde toplamda 582 bin bağımsız bölümden ortaya çıkan demirden betona, evsel eşyadan alüminyuma kadar birçok geri dönüştürülebilir atık orta ve kısa vadede afet bölgelerinde ciddi kaoslara sebebiyet verebilir. Hem toplumun psikolojini bir nebze olsun iyileştirmek adına bir an önce buradaki geri dönüşüm çalışmalarının başlaması gerektiğini söylemek isterim. Geri dönüştürülebilir ekonomik değeri korumak ve dönüşümü yapabilmek adına ben bir kez daha çağrımı yenilemek istiyorum; “GEKADER Ailesi olarak bizler görev verilmesi durumunda üyelerimizle birlikte göreve hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.” Dedi.
Fatih Eren: “ 100 Milyon Ton Karşılığında 20 Bin Depozito İade Sistemi”
100 Milyon ton geri dönüştürülebilir atığın 20 milyar TL’lik bir ekonomik kazanım karşılığında sürdürülebilir ekonomiye katkı sunulabileceğine dikkat çeken Fatih Eren, “ “20 milyar TL ile neler yapabileceğine dair hazırladığımız çalışmada Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hayata geçirmek istediği sıfır atık projesine çok ciddi manada bir katkı sunacağını görüyoruz. Türkiye’nin 40 bin noktasına depozito iade sistemi kurulabilir. Böylece sürdürülebilir ekonomi adına da somut bir adım daha atmış olabiliriz..” Dedi.
GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren: “Yıkımlardan sonra ortaya çıkan kanserojen madde: “Asbest”
Afet bölgesindeki dönüşüm çalışmalarında asbest konusuna dikkat çeken Fatih Eren, “yıkımlardan sonra asbest kimyasalına maruz kalınması kaçınılmaz oluyor. Asbest inşaatlarda ses ve ısı yalıtımında, su yalıtımında asbest kullanılıyor. Şu an afet bölgelerinde yıkım yapılan tüm binalara ve çevresine asbestin yayıldığını tahmin ediyoruz. Burada enkazı kaldıran görevli personelin mutlaka eldiven ve nitelikli maskelerle çalışmaları kanserojen madde olan asbestten korunma noktasında kritik derece önem arz ediyor” şeklinde konuştu.
Mevzuat Asbest için ne diyor?
Asbest ve tehlikeli madde içeren sağlık ve çevre için zararlı atıkların yeniden kullanılması ve geri dönüştürülmesi yasaktır. Bu ürünlerin ilgili yönetmelikler çerçevesinde bertaraf edilmesi gerekmektedir.
GEKADER Başkanı Fatih Eren “Geri dönüşüm tesisleri iklim krizi ve çevre kirliliğini bertaraf ediyor”
Türkiye, tarihinde yaşadığı en büyük deprem felaketinin yaralarını sarmaya devam ediyor. Geri dönüşüm sektörü sadece plastik, kâğıt ve ambalaj gibi ürünlerin üretiminde kullanılmıyor. Bugün gelinen teknolojide artık birçok sektörün ihtiyaçları geri dönüşüm sektörü ile karşılanıyor. Artık inşaat sektöründeki molozlar sadece yeni yapılacak yolların dolgusu için değil, geri dönüşüm ile birlikte direkt olarak ülke ekonomisine katma değer üretiyor. Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Kurucu Başkanı Fatih Eren, depremde yıkılan binaların tamamının geri dönüştürebileceğini ifade ediyor. Eren “ Bugün geri dönüşüm sektörü birçok sektörün üretimine cevap verebilir kapasiteye sahip. Bu sektörlerin arasında inşaat sektörü de yer alıyor. Bugün kentsel dönüşümde kontrollü olarak yıkılan binalarda kullanılan moloz, demir, alüminyum, tahta gibi malzemeler geri dönüşümle birlikte hem ülke ekonomisine kazandırılıyor, hem de doğal kaynaklar korunuyor. Çevre kirliliği, iklim değişikliğine kadar birçok krizi aslında geri dönüşüm tesisleri bertaraf ediyor.” Dedi.
Yıkılan binalardaki plastikler tekstil ürününe, tuğlalar ise peyzaj ürünlerine dönüşüyor
Atık betonlar yol yapımında dolgu malzemesi olarak kullanılırken, mıknatısla ayrılan demir ve alüminyum eritildikten sonra defalarca kullanılmaktadır. Atık tuğla ve kiremitler parçalandıktan sonra peyzaj ürünlerinde, yol zemin alt katmanında, drenaj malzemelerinde ve yeni tuğla yapımında kullanılabilmektedir. Mermer tozu asfaltlarda, çimento-beton harcında ve zemin iyileştirmelerinde katkı malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Mermer parçaları ise beton ve asfalt karışımlarında agrega, dolgu malzemesi, suni mermer plakları ve süsleme sanatında kullanılabilmektedir. Ahşap atıkların yonga levha olarak veya biyokütle tesislerine yakıt olarak işlenebilmektedir. Tekrar kullanılamayacak durumdaki ahşap atıklar ise yakılarak geri kazanım sağlanabilmektedir. PVC esaslı malzemeler orijinal hammadde ile de karıştırılıp eritilebilmekte ve özelliğini kaybetmemiş plastik elde edilebilmektedir. Ürün içeriğine göre yeni tekstil üretimi için hammaddeye dönüştürülebilir veya biyokütle tesislerinde yakıt olarak kullanılıp elektrik üretimi sağlanabilmektedir.