Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre 1 Ocak 2011 tarihi itibari ile tüm binalarda Enerji Kimlik Belgesi çıkarılmasının zorunlu hale geldiğini hatırlatan EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Özhan Yurtseven, bu uygulama sayesinde kiralayan veya satın alan kişinin oturacağı yapının enerji sınıfının ne olduğunu bileceğini kaydetti.
Yurtseven, “Bu da binalara olan talebe ve fiyatlarına yansıyacak. Enerji Kimlik Belgesi olan binalar daha hızlı satılıp kiralanırken, ısıtma, soğutma gibi büyük kalemlerde tüketimin azalması ile yıllık aidatlarda da EKB sınıfına göre düşüşler olacak.
Yapılan düzenlemeler ile binaların enerji sınıflarına göre bir vergilendirmeye tabi tutulması, enerji verimliliği yüksek binaların daha düşük oranda vergilendirilmesi de mümkün olacak. Vergi mevzuatı da ısı yalıtımını teşvik amacıyla mükelleflere belli kolaylıklar sağlıyor“ dedi.
EKB olmadan yeni binalara oturma ruhsatı yok
01.01.2011 tarihinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan binaların ‘mevcut bina‘ olarak tanımlandığını söyleyen Yurtseven, şunları belirtti: “01.01.2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı için başvuru yapan binalar ise yeni bina tanımına girer. 01.01.2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı alan yeni binalar, Enerji Kimlik Belgesi (EKB) olmadan belediyelerden yapı kullanma izin belgesi (oturma ruhsatı) alamayacak.
Mevcut binalar için EKB alma zorunluluğu 02.05.2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanununa göre 02.05.2017 tarihine kadardı. Bu tarih 4. kez ertelenerek EBK uygulama tarihi 2020 yılı oldu. Yönetmelikte ‘Bu yönetmeliğin 25. maddesinin 15. fıkrası 1/1/2020 tarihine kadar uygulanmaz‘ hükmü yer aldı.
1.4.2010 tarihli yönetmelik değişikliğinin 25. maddesine göre ‘Binalar veya bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme ile ilgili iş ve işlemlerde enerji kimlik belgesi düzenlenmiş olması şartı aranır. Binanın veya bağımsız bölümün satılması veya kiraya verilmesi safhasında, mal sahibi enerji kimlik belgesinin bir suretini alıcıya veya kiracıya verir‘ hükmü yer alıyor.“
Enerji Kimlik Belgesi’nin çıkartılmamasının pek çok yaptırıma bağlandığını kaydeden Yurtseven, “Enerji Kimlik Belgesi asgari olarak binanın enerji ihtiyacını, enerji tüketim sınıflandırmasını, yalıtım özelliklerini ve ısıtma–soğutma sistemlerinin verimini, özetle binanın enerji performansını gösteren bir belge. Alındığı tarihten itibaren 10 yıl geçerli. Süre sonunda belge yenilenmeli. Binada enerji ihtiyacının değişmesine neden olan herhangi bir tadilatın yapılması halinde, EKB mevzuatlara uygun olacak şekilde 1 yıl içinde yenilenmesi gerekiyor“ dedi.
EKB‘ye vergi avantajları
Gelir Vergisi Kanunu’nda 6728 ve 6745 sayılı kanunlarla yapılan değişikliklerle bazı olanaklar sağlandığını belirten Yurtseven, şu bilgileri verdi: “Gayrimenkul sermaye iradı sahiplerine de aynı nitelikteki harcamalarını gerçek gider yöntemini seçmiş olmaları koşulu ile kira gelirlerinden düşme, işletmelere işletmelerine dâhil olan gayrimenkullerin iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamaları binanın maliyetine eklemeksizin doğrudan gider yazma gibi imkanlar sağlanıyor. Damga Vergisine, binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak yapılan işlemler ile imalat sanayinde faaliyet gösteren sanayi sicil belgesini haiz firmaların, kapasitelerinin ve verimliliklerinin artırılmasına, aynı zamanda enerji tasarrufu sağlanmasına yönelik olarak imalat faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılmamış yeni makine ve teçhizat alımlarına ilişkin işlemlerde istisnalar getirildi.“
Binalarda enerji tüketimi
Binalar için en düşük performansı temsil eden G sınıfı binalarda enerji tüketimi ve sera gazı salınımının çok yüksek olduğunu söyleyen Yurtseven, “Enerji performansı en üst seviyede olan A sınıfı binalar ise yasalarca öngörülen asgari şartların en fazla %40’ı kadar enerji tüketimine sahip. G sınıfı binalar yasalarca öngörülen asgari şartlardan en az %75 daha fazla enerji tüketiyor. D sınıfı binalar ise yasalarca öngörülen asgari şartlarda veya bu şartlardan %19 daha fazla enerji tüketiyor. Enerji Kimlik Belgesi’nde C sınıfı olarak atanmış olan binalar yasalarca öngörülen asgari şartlardan %1 ila %20 arasında, B sınıfı olarak atanmış binalar ise %21 ila %60 arasında daha az enerji tüketiyor“ bilgisini verdi.
Isıtma ve soğutmada %50‘ye varan tasarruf
EKB sayesinde binaların enerji tüketim seviyelerinin yetkili kurumlar tarafından tescil olmasının birtakım avantajlar getireceğini söyleyen Yurtseven, alım satımlarda dairenin değer kazanımı ve yeni binalarda kullanım başladıktan sonra ısıtma, soğutma için yapılacak harcamalarda %50‘ye varan tasarruflar sağlanacağını vurguladı. Yurtseven, sağlanan avantajlar arasında 2011-2015 arası yalıtım malzemeleri için KDV‘nin %18‘den %1‘e indirilmesi, 2011-2017 arası yalıtım malzemeleri için KKDF ve BSMV oranının %0 olması, 2015-2023 arası EKB sınıfı A olana %25, B olana %20, C olana %15 ucuz elektrik kullanma olduğunu ifade etti.
2015-2018 arası enerji verimliliği uygulamalarında kredilere özendirici sübvansiyonlar getirildiğini belirten Yurtseven, EKB sınıfı A olana %25, B olana %20, C olana %15 oranında imkan sağlandığını, 2018-2020 arası binalar için alım-satım vergisi indiriminin EKB sınıfı A olan için %75, B olan için %50, C olan için %25 oranında olacağını, 2019-2023 arası binalarda emlak vergisi indiriminin ise EKB A olan için %75, B olan için %50, C olan için %25 oranında olacağını söyledi. Yurtseven, EKB sınıfı A olan binanın enerji tüketimi ve CO2 salımı düşük olacağı için EKB sınıfı G olan binaya göre satım ve kiralamada çok büyük avantaj sağlayacağını da sözlerine ekledi.