Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında, artan uluslararası fiyatlar ve yurt içinde azalan hidroelektrik üretimini ikame eden doğalgaz kullanımından dolayı gelecek ay yüzde 15’e varan oranlarda artış yapılması bekleniyor.
Enerji üretim ve dağıtım sektöründen dört kaynağın verdiği bilgiye göre, gelecek ay başında doğalgaz fiyatlarında ortalama yüzde 15, elektrikte ise yüzde 8-15 artış yapılması bekleniyor. Sektörden gelen fiyat artış taleplerinin düzenleyici kuruluşlara iletildiği belirtildi.
Enerji Bakanlığı fiyat artışları hakkındaki sorulara henüz cevap vermedi.
Avrupa’da fiyatları yüzde 250’nin üzerinde yükseldi
Küresel doğalgaz fiyatları yıl başından bu yana Avrupa’da yüzde 250’nin üzerinde, ABD’de ise yüzde 100 arttı.
Uluslararası fiyatların artışında Asya ülkelerinden gelen yüksek talep, Avrupa’ya Rusya’dan gaz ihracatı ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sevkiyatının azalması ve karbon vergileri rol oynadı.
Uzmanlar, uluslararası kömür fiyatlarının da tırmanmasına yol açan doğalgaz fiyatlarının yüksek seviyelerini gelecek yıl da koruyacağını tahmin ediyorlar.
Ekonomi ve siyasete etkisi değerlendiriliyor
Doğalgazda tüketimin beklentileri aşmasıyla birlikte Türkiye’nin spot piyasadan ithalat yapmak zorunda kalacağı ve ithalat fiyatlarının daha da yükseleceği tahmin ediliyor.
Enerji sektörü kaynaklarından biri, yakıt maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek “Elektrik ve gaz fiyatlarında bu ay sonunda bir artış beklentisi var. Kamu da bunun farkında ve onlarla da bir temas söz konusu. Bunun ekonomiye ve siyasete etkisi kamu tarafından ayrıca değerlendiriliyor. Son kararı yetkililer verecek ancak zam ihtiyacı genel kabul görüyor” dedi.
Hidroelektriğin yerini doğalgaz aldı
Türkiye’nin elektrik üretiminde barajların aldığı pay geçen yıl kış aylarından bu yana kurak hava koşulları nedeniyle geçen yıla göre keskin şekilde geriledi.
Geçmiş yıllarda elektrik fiyatlarındaki artışı dengelemek için kullanılan hidroelektrik üretiminin azalmasıyla oluşan boşluğu doğalgaz santralleri doldururken Türkiye’nin gaz tüketimi de arttı.
Enerji Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Dubai’de bu hafta katıldığı bir konferansta Türkiye’nin yıl sonu gaz tüketiminin 60 milyar metreküpü (bcm) bulmasının beklendiğini söyledi.
Bu tutar yılın başında EPDK tarafından yapılan yaklaşık 51 bcm tüketim tahmininin neredeyse %20, geçen yılki tüketimin ise %25 üzerinde yer alıyor.
“Kış ayları fiyatlar açısından ümit vaad etmiyor”
Özel bir elektrik üreticisinde görevli bir kaynak da, “Hidrodan elektrik üretimi eylülde en azından son 10 yılda görülmeyen düşük bir seviyeye indi. Yağış modellemelerinden net sonuçlar çıkartmak hiçbir zaman kolay değil, ancak kış ayları yağışlar açısından ve elektrik fiyatı açısından çok ümit vaad etmiyor” dedi.
Kaynakların verdiği bilgiye göre artan doğalgaz ve ithal kömür fiyatları gösterge toptan elektrik fiyatlarında yıl başına kıyasla yüzde 45 artışa yol açarken, bu dönemde kamu tarafından belirlenen perakende elektrik fiyatları sadece yüzde 22 arttı.
Yine kamu tarafından fiilen sübvanse edilen haneler için gaz fiyatlarında ise yıl başından bu yana sadece yüzde 19 artış görüldü. Bu dönemde elektrik santrallerine satılan doğalgazın fiyatı ise yüzde 69 arttı.