Güçlü mıknatıslarbiyolojiden sağlığa kadar yaşamın her alanında işe yarar. Yaygın hastalıkların tedavisinden kanserle mücadeleye kadar kullanılabilen bu mıknatıslar, bilimin ne olduğunu bulmaya ve yaşlanmanın getirdiği sorunları çözmeyi de mümkün kılar. Dünyanın en güçlü mıknatısını oluşturmak için çalışmalar devam ediyor.
Geçtiğimiz yıllarda bu alanda çalışmalar yürüten bir grup bilim insanı 1200 Tesla (3.404 Watt) gücüyle ‘dünya manyetik alan rekoru’ kırmak istemiş ancak başarılı olamayarak laboratuvarı havaya uçurmuştu. Yine geçtiğimiz yıllarda bilim insanları oldukça küçük olan bir mıknatısla dünyanın en güçlü manyetik alanı rekorunu kırmıştı. Şimdi bilim insanları yeni bir rekor kırarak dünyanın güçlü manyetik alanını oluşturdular.
Rekor yalnızca 33 mm çapında bir malzemeyle kırıldı
Dünyanın en güçlü mıknatısı rekoru 1999 yılında ABD’de Ulusal Yüksek Manyetik Alan Laboratuvarı’nda kırılmıştı. 45 Tesla gücüyle oluşturulan manyetik alan rekoru 23 yıl boyunca hiç kırılmamıştı. Geçtiğimiz yıllar MagLab mühendisleri bu rekoru biraz daha geliştirmiş ve minyatür bir mıknatıs, 45,5 Tesla (4,88 Watt) şiddetinde manyetik alan oluşturarak yeni bir rekor kırmayı başarmıştı.
Çin Bilimler Akademisi’nin Sürekli Yüksek Manyetik Alan Tesisinde ( SHMFF ), yıllardır geliştirilmekte olan bir mıknatıs, 45.22 Tesla’lık (4,90 Watt) sabit bir manyetik alan elde ederek yeni bir dünya rekoru kırdı. Manyetik alanla doğrudan temas halindeki bu mıknatıs yalnızca 33 mm çapındaki bir malzeme kullanılarak üretildi.
2016’da kırılan rekorun üstüne yeni bir rekor daha kırıldı
Hem MagLab hem de SHMFF araştırma ekipleri bir süredir kendi hibrit mıknatısları üzerinde çalışıyorlar. Bu mıknatıs, bir manyetik alan yaratmanın iki farklı yolunun kullanır. Bu alanlardan biri, bir dış süper iletken halka iken diğeri bir iç dirençli mıknatıstır.
İki teknolojiyi birleştirmek, bu sınırlamaları önemli ölçüde azaltarak güçlü, sabit bir manyetik alanın yayılmasına izin verir. MagLab, 45 Tesla mıknatısını bu şekilde geliştirdi ve 2016’da SHMFF, 40 Tesla’lık sabit bir manyetik alan gücüne böyle ulaştı. Ancak Çin Bilimler Akademisi ekibi rekorun orada kalmasını istemedi ve o zamandan beri mıknatısları üzerinde çalışmalar yapmaya devam etti. Sonunda, bu sıkı çalışmalar meyvesini verdi ve 26,9 megavatlık bir güç girişi ile ekip, 45.22 Tesla rekorunu elde etmeyi başardı.
Ekipte yer alan fizikçi Guangli Kuang, daha yüksek bir manyetik alan elde etmek için mıknatısın yapısını baştan aşağı yenilediklerini ve yeni malzemeler geliştirdiklerini, aynı zamanda Butter disklerinin üretim sürecini de optimize edilerek bu kadar güçlü bir mıknatıs elde edebildiklerini açıkladı. Mıknatısı geliştiren bilim insanları, bu alandaki çalışmalara öncülük edeceğini düşünüyor.