Yapay zeka teknolojisiyle depremleri tam bir ay önceden tahmin etmek artık mümkün. Georgia Southern Üniversitesi’nden Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, İstanbul’da yapay zeka algoritmalarıyla depremleri yüzde 91 doğruluk oranıyla tahmin etmeyi başardı.
Türk bilim adamı Cemil Emre Yavaş ve ekibi tarafından ABD’de geliştirilen algoritmanın bu konuda yüzde 98’lik başarı oranına ulaştığı açıklanırken uzmanlar, algoritmanın doğal afetlere karşı yapay zeka ile önlem alınması konusunda çığır açacağını söylüyor.
30 GÜN ÖNCEDEN TAHMİN EDİLDİ: İŞTE İSTANBUL İÇİN PAYLAŞILAN VERİLER
Bilim insanları ABD’de sık sık depremlerle sarsılan Los Angeles bölgesinde yüksek doğruluk oranı sunan bir tahmin modeli geliştirmek amacıyla çeşitli yapay zeka algoritmalarını denedi. Geçmiş araştırmalarda ABD’nin Los Angeles kenti için yüzde 69’luk doğruluk oranına ulaşan uzmanlar, Kuzey Anadolu Fayı’na (KAF) yakınlığı nedeniyle sismik hareketliliğin yoğun olduğu İstanbul’u mercek altına aldı. Araştırmada İstanbul’da yüzde 91,65’lik bir doğruluk oranı edildiği açıklanırken, geliştiren çalışmalarda San Diego için yüzde 98,53’lük bir doğruluk oranı elde edildiği ifade edildi.
ÇEŞİTLİ FAKTÖRLER ANALİZ EDİLDİ
Çalışmada, deprem büyüklüğünü etkileyebilecek çeşitli faktörler göz önüne alınarak bir veri seti oluşturuldu. Deprem sıklığı, bölgenin yeraltı yapısı ve geçmişteki en büyük depremin büyüklüğü gibi parametreler analiz edildi. Ayrıca, deprem büyüklüklerini tahmin etmede kritik bir veri olan Gutenberg-Richter b-değeri de hesaplanarak modelin doğruluğu artırılmaya çalışıldı.
BÜYÜK DEPREMLER İNCELENDİ
Araştırmada, yapay zekanın eğitimi için deprem büyüklüğünü etkileyen çeşitli faktörleri derledi. Deprem derinliği ve büyüklüğü arasındaki etkileşimi inceleyen araştırmacılar bölgenin yeraltı yapısı, geçmişteki en büyük depremler gibi verileri de kullandı. “Random Forest” adlı algoritmanın depremleri önceden tahmin etmek konusunda benzerlerinden çok daha etkin olduğu tespit edildi.
ÇIĞIR AÇACAK
Birleşmiş Milletler’in (BM) afet risk azaltma platformu Prevention Web’te de yayınlanan araştırma bilim dünyasında büyük yankı buldu. Uzmanlar, tarihte görülmemiş doğruluk oranına ulaşan algoritmanın, doğal afetlere karşı yapay zeka ile önlem alınması konusunda çığır açacağını söylüyor.
AFAD’DAN YAPAY ZEKA ADIMI
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), yapay zeka ile İstanbul’da meydana gelebilecek bir depremin oluşturabileceği hasar ve kayba ilişkin sonuçlar üreterek kapsamlı çalışmalar yürüttüğünü duyurmuştu.
İSTANBUL’UN DEPREM RİSKİ YAPAY ZEKAYLA ANALİZ EDİLİYOR
Deprem risklerinin değerlendirilmesinde yapay zeka kullanımına değinen AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, “Yapay zeka artık hayatımızın her alanına girdi. Bu nedenle dikkatli olsak da kullanmak zorundayız” ifadelerini kullandı. AFAD Deprem Ön Hasar ve Kayıp Tahmini Sistemi’nde (AFAD-RED) yapay zekadan yararlanıldığına dikkati çeken Tatar, bu yazılımın depreme ilişkin hasar ve kayıp tahmini yapabildiğini söyledi.
Tatar, “AFAD-RED sistemi ile üretilen raporlar size tahmini olarak kaç can kaybı yaşanacağını, yaralı sayısını, hasarlarla ilgili bilgileri, kritik üst yapıların, alt yapıların ayakta kalıp kalmamış olabileceğini öngörebiliyor” diye konuştu.