Deprem bölgesi ticaret ve sanayi odası başkanları bölgedeki ekonomik durumu ve taleplerini anlattı.
Bloomberg HT’ye konuk olan Hatay, Kahramanmaraş ve Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanları yapılacak teşviklerin ilçe bazlı olması gerektiğini vurguladı.
Hatay TSO Başkanı Hikmet Çinçin, 11 deprem bölgesinin hepsinin aynı hasarı almadığı hatta bazı ilçelerin çok daha az hasarlı olduğunu vurgulayarak yapılacak teşviklerin ilçe bazlı olması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
Organize sanayi bölgeleri kısmen zarar görmediği için çalışma ortamı başladı, yüzde 30 kapasiteyle bazı firmalar çalışıyor. Çadır ve konteyner üzerinde münferit talepler zirvede. Tarımla ve hayvancılıkla uğraşanlar kendi sosyal alanları içinde kalmak istiyorlar. Küçük Sanayi Sitesi’nde 2 bin 300 civarında iş yerinin 1800’ü yok olmuş durumda. OSB ve kentte de çalışıp sürdürülebilir bir çalışma ortamı mümkün değil. Şehri terk eden mavi ve beyaz yakalılar genelde eğitim için terk ettiler. Tersine göçü gerçekleştirmek için Eylül ayında yüz yüze eğitime Hatay’da başlamamız lazım. 11 vilayeti aynı teşvik paketi ile kalkındırmaya çalışırsak olmaz çünkü her yerde yıkım aynı olmadı. Hatay, Maraş ve Adıyaman’ı diğer vilayetlerden ayırmak lazım hatta ilçe bazlı bile teşvik olabilir.
“Deprem bölgesi iller arasındaki ticaret de olumsuz etkilenecek”
Kahramanmaraş TSO Başkanı Mustafa Buluntu da Kahramanmaraş’ın tekstil ve mutfak eşyası alanında sanayi kenti olduğunu, acil bir şekilde destek paketleri açıklanmazsa bölgedeki ticaretin olumsuz etkileneceğini belirtti.
Buluntu, “Bizim de isteğimiz bütün teşviklerin ilçe bazlı olması yönünde çünkü kaynakların doğru ve verimli kullanması lazım. Kahramanmaraş’ta 50 bine yakın yıkılmış ve yıkılmakta olan bina var. Yapılacak teşviklerin ilçe bazlı ve düzenli bir şekilde yapılmasını istiyoruz. Beş organize sanayi bölgemiz var. Bine yakın sanayi tesisi var. Tesislerin hemen hemen hepsinde bina hasarı hem de makine hasarı var. Küçük esnafımıza baktığımız zaman 29 bine yakın küçük esnafımızın işyeri yok olmuş durumda… Küçük Sanayi Sitesi’ne baktığımız zaman 12 bin çalışanı olan hemen hemen 2500 iş yeri varsa 1500’e yakını yıkılmış durumda. Tekstilin aşağı yukarı yüzde 50’si pamuk ipliği de dahil olmak üzere Kahramanmaraş’ta işleniyor. İş gücünün hemen hemen büyük çoğunluğu kentten ayrılmak zorunda kaldı. Küçük esnafı ayağa kaldırmamız lazım. Acil eylem kararlarının artık alınması gerekiyor” dedi.
“Barınma sorunu işgücü kaybına sebep olacak”
Diyarbakır TSO başkanı Mehmet Kaya ise deprem bölgesi olan illerin arasında ticari bir ilişkinin olduğunu Diyarbakır’da Urfa’da pamuğun toplandığını ve Kahramanmaraş işlendiğini belirterek eğer doğru teşvik paketleri açıklanmazsa iller arasında ticaretin de kötü etkileneceği belirterek şunları söyledi:
“Diyarbakır diğer illere göre nispeten daha az hasarla atlattı. Genel anlamda sanayi tesisleri küçük sanayi sitelerimizde herhangi bir büyük hasarı yok. İki hafta sonra da hemen üretim sahaları açıldı. Yüzde 20’ye yakın bir işgücü kaybımız bizim de var. 25 bin konut Diyarbakır’da oturulamaz durumda acil yıkılacak ağır ve orta hasarlı konutlar var ve buradaki insanların bu kentte kalması, çalışmaları maalesef zor bu insanların işlerine dönmesi için gereken barınma sorunu şu an önümüzdeki en büyük sorun. İllerimiz arasındaki ticari ilişkiler eğer doğru bir düzenleme ve doğru bir teşvik oluşturulmazsa bir süre sonra ticaretin de bozulması sebep olacak. Bazı illerimize birkaç yasal düzenlemeyle ertelemeleri, hibe ve destekler ilçe bazlı analiz yapılarak doğru bir teşvik sistemi ile bir an önce yapılması gerekiyor ki normalleşme gerçekleşsin”