Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafında yayımlanan Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı 2023 düzeltilmiş bülteni ülkede ailesi zengin olanların en yüksek gelir grubundaki ağırlığının arttığını gösterdi.
Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı dönemde Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile birlikte uygulanan modül, 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapıldı.
Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok kötü” olarak belirtenlerin yüzde 14,9’u şu an en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunda yer alırken, yüzde 24,4’ü ise en düşük grupta yer aldı. Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok iyi” olarak belirtenlerin yüzde 40,8’i şu an en yüksek gelir grubunda iken yüzde 8,4’ü ise en düşük grupta oldu.
14 yaşında ev sahibi olanların yüzde 57,7’si yine ev sahibi
Görüşülen fertler 14 yaş ve civarında iken ailesi “ev sahibi” olanların, yüzde 57,7’sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu “ev sahibi”, yüzde 26,3’ünün ise “kiracı” olduğu tahmin edildi. Yine fert 14 yaş civarında iken mülkiyet durumu “kiracı” olanların, yüzde 40,0’ı şu an oturduğu konutun sahibi iken yüzde 47,7’sinin ise kirada oturduğu görüldü.
14 yaşındayken tatile gidemeyenlerin yüzde 69’u yine gidemiyor
Fertler 14 yaş civarında iken, tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların yüzde 59,6’sının şu anki hanesi ile bir haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise yüzde 69,1’inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı kaydedildi.
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin yüzde 72,4’ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği, yüzde 27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi.
Kendi hesabına çalışanların oranı yüzde 14,5 oldu
Fertler 14 yaş civarında iken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların yüzde 39,2’si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 14,5’i işveren veya kendi hesabına, yüzde 5,6’sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken, bu fertlerin yüzde 40,6’sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü.
Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 83,5’i yükseköğretimi bitirdi
Kendisi 14 yaş civarında iken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, şu anki eğitim seviyesi incelendiğinde, yüzde 2,7’sinin lise altı, yüzde 13,7’sinin lise ve dengi, yüzde 83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Yine 14 yaş civarında iken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 4,4’ünün lise altı, yüzde 16,0’ının lise ve dengi, yüzde 79,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Fert 14 yaş civarında iken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu incelendiğinde yüzde 56,3’ünün lise altı, yüzde 21,9’unun lise ve dengi, yüzde 21,9’unun ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarında iken babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin ise yüzde 60,0’ının lise altı, yüzde 21,5’inin lise ve dengi, yüzde 18,4’ünün ise yükseköğretim mezunu olduğu tahmin edildi.