Çimentoya yapılan zam kafaları karıştırdı. Müteahhitler, yılbaşında yaptıkları yüzde 40’lık zammı geri alan çimento üreticilerinin aradan bir ay geçtikten sonra ürünlerine çeşitli oranlarda zam yaptıklarını belirtirken, çimento üreticileri zam iddialarını reddettiler.
Zam oranının yüzde 50’yi bulduğu İzmir’de inşaat sektörü temsilcileri duruma sert tepki gösterdiler. Türkiye genelinde yapılan zamları mercek altına alan İzmir Ticaret Odası, Enflasyonla Topyekün Mücadele Programı’na destek açıklaması yapıp ardından fiyatları artıran üreticileri bugün Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a şikayet edecek.
Sektör temsilcileri zammın geri alınmaması durumunda Rekabet Kurumu’na gitme ve iş bırakma gibi seçenekleri de değerlendiriyorlar.
İzmir’de zam oranlarının yüzde 50’yi bulduğunu belirten İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Kahraman, “Şu an Türkiye genelinde durumun ne olduğunu araştırıyoruz. Tüm bölgelerde zam gerçekleşmiş. Konya’dan, Ankara’dan, İstanbul’dan fiyat aldık. Her yerde farkı oranlarda zamlar söz konusu. Kimi yerlerde yüzde 30, kimi yerlerde yüzde 40’lık oranlar var. İzmir’de ambalaj üzerinde yüzde 40 ile 50 arasında fiyat farkı çıkıyor. Enflasyonla Mücadele Programı’na çimentocular da destek vermişti ve bu konuda ellerinden geleni yapacaklarını taahhüt etmişlerdi. O yüzden bu zammı beklemiyorduk. Henüz çimento üreticileri ile direkt temasa geçmedik ama zammın gerekçesi olarak girdilerdeki artışını gösterdiklerini duyduk” dedi.
Böyle bir fiyat artışının kabul edilemeyeceğini ifade eden Kahraman, “Özellikle inşaat sektörünün durduğu şu süreçte, inşaat maliyetlerinde en fazla yer tutan kalemlerden biri olan çimentoda böyle bir zam işleri ciddi şekilde sekteye uğratacaktır. Eğer artışlar geri çekilmezse gerekli mücadeleyi yapacağız. Yarın (bugün) İzmir Odaları ve Borsaları Ortak Toplantısı’nda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ı ağırlayacağız. Kendisine bu zammın kabul edilemez olduğunu, zaten ayakta duramayan sektörün daha da sekteye uğrayacağını anlatacağız. Umarız olumlu bir sonuç alırız. Özellikle faiz oranlarının yüksek olması dolayısıyla piyasada ciddi bir durağanlık var, bu da piyasayı tamamen kilitleyecek bir hamle. Ortada zammı gerektirecek bir durum yok. Kurlar yılbaşından bu yana aşağı gidiyor. Akaryakıtta ciddi bir artış söz konusu değil. Bu zammın ciddi bir açıklamasını çimentoculardan bekliyoruz” dedi.
Rekabet Kurumu’na taşıyacağız
İzmir Müteahhitler Federasyonu (İMFED) Başkanı Ziya Dağlıer da, “Çimento şirketleri inşaat firmalarını daha da çıkmaza sokuyor. Bu zamları Rekabet Kurumu’na götüreceğiz. Maliyetlerimiz çok artmış ve konut fiyatları hiç artmamışken bu zammı kabul etmemiz mümkün değil” dedi.
İzmir Müteahhitler Derneği Başkanı İslam Yıldırım ise, “Yüzde 50 zammın nedeni açıklasınlar kabul edelim. Çimento yerli ham madde ile üretildiği için dövizdeki artıştan çok az etkilendi. Buna rağmen yapılan bu zam fırsatçılıktır. Birçok müteahhit arkadaşımız yüksek maliyetlerden dolayı inşaata başlayamıyor. Arsa sözleşmesi imzalayan çok sayıda arkadaşımız yaptığı masraflara rağmen sözleşmelerini iptal ediyor.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) daha önceki zam girişiminde iş bırakma çağrısında bulunmuştu. Zamlar geri çekilmediği taktirde konfederasyonumuzun öncülüğünde İzmir’deki müteahhitler olarak iş bırakma eylemine gideceğiz” diye konuştu.
Karşıyaka Yapı Müteahhitleri Derneği (KAMDER) Başkanı Niyazi Gültekin de, “Gıda ve sebze-meyve fiyatlarında aşırı artış yapan firmalara müdahale edip ceza kesen Ticaret Bakanlığı’nın haksız bir şekilde yüzde 50 zam yapan çimento firmalarına da müdahale etmesini bekliyoruz. Tamamen kâr odaklı olan bu zamları kınıyoruz” dedi.
Artış makul düzeyde olmalı
Zam oranının yüzde 50’ye yakın olduğunu anlatan Tanyer İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Münir Tanyer ise, zammın maliyetleri kurtaracak ve makul bir kar bırakacak şekilde ayarlanmasını beklediklerini dile getirdi. Şu an müteahhitlerin çoğunun sırf çark dönsün diye konut stoklarını zararına sattıklarını vurgulayan Tanyer, “Çimentocular da bu sektöre katkı koyan ve malzeme temin eden ana unsurlardan biri olarak sektöre yardımcı olmalılar. Herkes elini taşın altına koymalı, makul bir artış yapmalı” dedi.
“Zam yok, stoklarla uğraşıyoruz”
Çimento üreticileri cephesinden ise zam iddialarına yalanlama geldi. “İşler durdu, ne zammı. Biz stoklarla, üretim kısıntılarıyla uğraşıyoruz” diyen Batıçim İcra Kurulu Üyesi Feyyaz Ünal, “Dünyada en düşük çimento fiyatı Türkiye’de. Bina maliyetindeki payı sadece yüzde 4 olan çimentonun fi yatının bu kadar konuşulmasının nedenini anlamak güç. Sektördeki firmaların büyük çoğunluğu halka açık ve faaliyetlerden elde edilen kârlılığı raporlardan takip etmek mümkün. Enerji ve işçilik maliyetlerini tam olarak fiyatlarına yansıtmamak için elinden gelen fedakârlığı yapan çimento sektörüne haksızlık olur” diye konuştu. Çimento sektörünün en büyük iki maliyet kaleminin enerji ve İşçilik olduğunu vurgulayan Ünal, şunları söyledi; “Son 2 yılda TL bazında petrokok maliyeti yüzde 170, elektrik maliyetleri yüzde 76, kömür maliyeti yüzde 182 dolayında yükseldi. Nakliye, mazot gibi maliyetlerde yaşanan fi yat güncellemesi de herkesin malumu. Ocak 2016’nın başından Kasım 2018’in sonuna üretici fi yat endeksi yüzde 73 arttı. Döviz kurundaki değişiklikler ise finansman maliyetlerinde yüzde 30’un üzerinde artış meydana getirdi. Bütün maliyet baskılarına rağmen popülist söylemlerle sektörü yermek ülkenin önemli bir sanayi kolunda çarkların durmasına sebep olacaktır.”