Dünya genelinde pek çok alandaki belirsizlik dev küresel şirket yöneticilerinin gelecek beklentilerini de etkiliyor. CEO’ların 2020 için kendi gelir artışlarına olan inancı 2009’dan bu yana en düşük seviyeye indi. Dünyanın her yerinde CEO’lar büyümenin yavaşlayacağını öngörürken, şirketler için ihtiyatlı duruş doruğa çıktı. Küresel CEO’lar en çok aşırı regülasyon, ticaret savaşları ve belirsiz ekonomik büyümeden endişe ediyor.
Döviz kurlarındaki dalgalanma ve politika belirsizliği ise Türk CEO’ların korkulu rüyası olmaya devam ediyor. Bu yıl ekonomik büyüme hızının yavaşlamasını bekleyen CEO’ların oranı yüzde 53’ü buldu. 2019 yılında bu oran yüzde 29’du. Küresel CEO’lar arasında 2019’da ekonomik büyümenin artacağına yönelik iyimser beklenti yüzde 22 iken Türkiye’deki CEO’lar dünya ile mutabık, oran yüzde 23.
Uluslararası yatırım ve danışma şirketi PwC, çeyrek asıra yaklaşan geleneksel yıllık Küresel CEO Araştırması’nı bu yıl 23’üncü kez gerçekleştirdi. Davos, Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısı’nda paylaşılan araştırmaya 83 ülkeden yaklaşık 1.600 CEO katıldı. Türkiye’den 100’ü aşkın yöneticinin katıldığı araştırma sonuçlarına göre, CEO’ların küresel ekonomi hakkındaki yaklaşımları şimdiye kadar hiç olmadığı kadar temkinli. Küresel ekonomi görünümü ile ilgili beklentilerin ele alınmaya başladığı 2012 yılından bu yana en yüksek “ihtiyat” seviyesine bu sene ulaşıldı. CEO’ların “çok endişeli” oldukları konulara bakıldığında ise ilk sırada geçen yıl olduğu gibi aşırı regülasyon (%36) yer alıyor. 2019’da dördüncü sırada yer alan ticaret savaşları daha fazla endişe kaynağı haline gelirken, yüzde 36’lık oranla ikinci sırada. Geçen yıl ilk on endişe arasında yer almayan belirsiz ekonomik büyüme ise yüzde 34’lük oranla küresel CEO’ların en çok endişe ettiği üçüncü konu oldu.
Türkiye’deki CEO’ların daha farklı önceliklerle belirledikleri 4 konu ise oranlardaki düşüşe rağmen aynı kaldı: Döviz kuru dalgalanması (%70), politika belirsizliği (%55), jeopolitik belirsizlikler (%45) ve belirsiz ekonomik büyüme (%39).
ABD halen iş dünyasının en büyük hedef pazarı olarak liderliğini korurken, Çin ve Almanya’yı listede bu yıl Hindistan ve İngiltere takip ediyor. Çok daha alternatifli bir listeye sahip olan Türk CEO’ların yurtdışında büyüme konusunda sıraladığı 3 ülke aynı kalırken, aralarındaki sıralama farklılaştı. Geçen yıl birinci sırada yer alan Almanya Türk CEO’ların gözünden düştü ve yerini ABD aldı. Geçen yıl ilk üç Almanya (%23), ABD (%22) ve Çin (%19) şeklinde sıralanırken, bu yıl ABD (%21), Çin (%19), Almanya (%17), Rusya (%12) ve Hindistan (%11) olarak gerçekleşti.
Halûk Yalçın
Yönetici sezgileri en iyi gösterge
CEO’ların kendi şirketleri açısından önümüzdeki yıl için öngörüleri de geçen yıla göre gerilemiş durumda. CEO’ların yalnızca yüzde 27’si kendi şirketlerinin gelecek 12 ayda büyüme potansiyeline “çok güvendiğini” söylüyor. 2019’da bu oran yüzde 35 iken, 2009 yılından bu yana en düşük seviye bu yıl gözlemlendi. PwC Türkiye Başkanı Halûk Yalçın, CEO’ların kendi şirketlerinin gelir artışı beklentileri konusundaki sezgilerinin küresel ekonomik büyümeye dair en iyi göstergelerden biri olduğunu belirterek, “Ortaya çıkan sonuçlar 2020 yılında küresel büyümenin, IMF’nin ekim ayı için büyüme beklentisi olan yüzde 3.4’ün dahi altına düşme olasılığının olduğu gösteriyor” dedi.