Türkiye’nin son 12 aylık cari işlemler hesabı ekimde 4 milyar 336 milyon dolarla üst üste beş aydır fazla veriyor. Ekonomideki dengelenme süreciyle birlikte makro verilerde düzeltme hareketleri yaşanırken, bunun en güzel örneği cari işlemler hesabında görüldü.
Geçen yıl mayıs ayında 58 milyar dolara yaklaşan 12 aylık cari açık, hükümetin ve ekonomi yönetiminin aldığı tedbir ve yeni uygulamalarla düşüş trendine girdi.
Geçen yılın ikinci yarısından itibaren cari açıkta başlayan gerileme 12 ayın ardından cari fazla noktasına geldi. Bu yılın haziran ayından itibaren başlayan cari fazla üst üste beşinci ayına girdi. Ekimde 12 aylık cari fazla bir önceki aya göre 1,1 milyar dolar azalışla 4 milyar 336 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ekim 2018’de yıllıklandırılmış cari açık 38,9 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Cari fazla aylık bazda da ekimde 1 milyar 549 milyon dolarla üst üste dört aydır pozitif tarafta olmayı sürdürdü.
Analistler, yılın kalan 2 ayında da cari fazla verileceğini, böylece cari işlemler hesabının 1,5-2 milyar dolar fazla ile 2019’u tamamlayacağını belirtti.
İktisadi faaliyetteki dinamizmin yansıması sonucu cari fazlanın artık daha fazla artmasının beklenmeyeceğini dile getiren analistler, Türk ekonomisinin 2020’de potansiyel büyümesine yakınsamasıyla birlikte cari işlemler hesabının da yeni akışına doğru yöneleceğini kaydetti.
“Cari dengede başlayan gerilemeyi büyümenin boyutu belirleyecek”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmelerde ekimde cari fazlanın 1,55 milyar dolarla piyasa beklentisine yakın gerçekleştiğini belirtti.
Kasım ayı gümrük dış ticaret öncü verilerinin geçen yıla göre daha yüksek dış açığa işaret ettiğini bildiren Bürümcekçi, bu gelişmeyle birlikte değerlendirildiğinde ekimde cari fazlada başlayan gerilemenin süreceğini söyledi.
Bürümcekçi, ekimde cari fazlada gözlenen gerilemede dış ticaret açığının yükselmesinin ana etken olduğunu ifade etti. Cari fazlada başlayan gerilemenin ne boyuta ulaşacağının büyümenin seyrine bağlı olacağını vurgulayan Bürümcekçi, şunları kaydetti:
“Önceki yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen enerji ticaretindeki gelişmelerin devam edip etmeyeceği kritik görünürken, petrol fiyatlarının son dönemdeki gerileme ile 2018 yılı ortalamasının (72 dolar) altına inmesi cari açığı azaltıcı etki getirmeye devam etmektedir. Altın ticaretinde ise geçen yıl ilk on ayda verilen 7,8 milyar dolar net açık bu yıl aynı dönemde 6,5 milyar dolara gerilemiştir. Bu eğilim de devam edebilir.
Buna ek olarak, turizm gelirlerinin, turist sayısının artış eğilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceği beklenmelidir. Ancak, milli gelir büyümesi baz etkisinin de devreye girmesiyle daha güçlü artışlar kaydedecektir. Bu gelişmenin, dış ticaret açığında yıllık bazda karşılaştırmalarda da belirgin artışlar getireceğini düşünmekteyiz. Ayrıca, AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümede gözlenen yavaşlamanın ihracat artış hızımızı olumsuz etkilemeye devam ettiği izlenmektedir. Bu doğrultuda, kasım sonunda 2,8 milyar dolar fazlaya gerilemesini beklediğimiz son 12 aylık cari işlemler hesabının, 2019 yılını sınırlı fazla ile kapatabileceğini düşünmekteyiz.”