İş yerlerinde güvenlik amacıyla kamera kullanımı yaygın bir uygulama haline gelirken, son dönemde bazı işverenlerin ses kaydı özelliği bulunan kameralarla ofisleri ve çalışanları kayda alması ile gündemde. Hukukçular bu tür uygulamaların birçok yasal riski beraberinde getirdiği konusunda uyarıda bulunuyor.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), daha önce yayımladığı rehberlerde, iş yerlerinde kamera ile izleme yapılabileceğini ancak bunun belirli ilkelere ve sınırlandırmalara tabi olduğunu açıkça belirtmişti. Bu ilkelere göre:
* İzleme belirli bir amaca yönelik olmalı (örneğin güvenlik),
* İzlenen kişilere önceden bildirim yapılmalı,
* Açık rıza alınması gereken durumlar varsa mutlaka alınmalı.
Ancak iş yerinde yalnızca görüntü değil, sesin de kaydedilmesi durumunda özel hayatın gizliliği ve haberleşme hürriyeti gibi çok daha derin yasal boyutlar devreye giriyor.
KVKK ve Ceza Kanunu ne diyor?
Veri güvenliği uzmanlarına göre, ses kaydı alan kameralarla çalışanları izlemek, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıyor. Bu verilerin işlenebilmesi için:
* Açık rıza alınması,
* İzleme amacının açıkça belirtilmesi,
* Verilerin ne kadar süreyle saklanacağının belirtilmesi gerekiyor.
Bu koşullar yerine getirilmeden yapılan izlemeler, KVKK tarafından idari para cezası ile sonuçlanabileceği gibi, Türk Ceza Kanunu’nun 132. ve 133. maddeleri uyarınca hukuka aykırı ses kaydı yapmak suç teşkil edebilir. Bu durumda hapis cezasına kadar varan yaptırımlar söz konusu olabiliyor.
Yargıtay kararları emsal niteliğinde
Yargıtay’ın son yıllarda verdiği bazı kararlarda da çalışanların bilgisi dışında yapılan ses kayıtları delil olarak kabul edilmemekte, bu tür kayıtların özel hayatın gizliliğini ihlal ettiği belirtilmektedir.
İş Kanunu açısından da problemli
Sesli izleme uygulamaları, çalışan ile işveren arasındaki güven ilişkisini zedeleyebileceği gibi, haklı fesih sebepleri doğurabilecek ihtilaflara da yol açabiliyor.
Uzmanlar, işverenlerin çalışma barışını bozmadan ve yasal çerçevede hareket etmeleri gerektiğini hatırlatıyor.
Hukukçular, iş yerinde sesli kameraların kullanımı konusunda işverenleri şu konularda uyarıyor:
* Kamera sistemleri kurulmadan önce işyerinde çalışanlara açık ve anlaşılır bir bilgilendirme yapılmalı,
* Eğer ses kaydı alınacaksa bu durum ayrıca belirtilmeli ve yazılı açık rıza alınmalı,
* Kaydedilen veriler güvenli biçimde saklanmalı ve gerekli süre sonunda imha edilmeli,
* Yalnızca güvenlik gibi hukuken haklı ve somut bir gerekçeye dayanarak izleme yapılmalı.