2011 yılında yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile ev sahibi hakları düzenlendi. Bu kanuna göre kira sözleşmesi dışında kiracıların ev sahiplerine karşı bazı sorumlulukları bulunmaktadır. Kira kontratında belirtilmiş olmasa da her ev sahibinin sahip olduğu haklar için aşağıdaki listeye göz atabilirsiniz.
Ev Sahibinin Hakları Nelerdir?
Kanun gereğince mülkün kiralandığı kişi, kişiler ya da kuruluşlarla yapılan kira sözleşmesi, hem kiracıya hem de ev sahibinin hak ve sorumluluklarını gösterir. Ayrıca aynı kanun gereğince kontrat bulunmasa bile iki taraf belirli haklara sahiptir. Ev sahibi hakları, aşağıdaki gibidir:
- Ev sahibi, her yeni kira sözleşmesinde kanunlar çerçevesinde belirlenmiş sınır oranında zam yapabilir. Ev sahibi, kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir. Kiracı eğer evde oturmak istiyorsa kiraya yasal çerçeveler ışığında yapılan zammı kabul etmek zorundadır.
- Ev sahibinin kiracıya karşı olan haklarından biri de kanun çerçevesinde belirlenmiş durumlarda kiracıyı evden çıkarabilmesidir. Örneğin kiralanan mülk; kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için gerekliyse mülk sahibi, bu durumu kiracıya bildirerek evden çıkmasını talep edebilir.
- Ev sahibi, kiradaki evini satabilir. Önceden kiracıyı bilgilendirmek koşulu ile ev sahibi, evi üçüncü şahıslara gösterebilir. “Ev satılırsa ev sahibi, kiracıyı ne zaman çıkarabilir?” konusu da yasalarla belirlenmiştir. Ev satışından sonra ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 6 ay içinde evden çıkmasını talep edebilir.
- Kiracının eve özensiz davranması ve komşularla iyi geçinmemesi durumunda ev sahibi, kiracının tahliyesini isteyebilir. Bu tür durumlarda ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 30 gün içinde bu aksiliklerin düzenlenmesini, aksi takdirde evin boşaltılmasını istediğini ibraz edebilir.
- Belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitmesine 15 gün kala, aksi belirtilmedikçe sözleşme eski şartlar üzerinden yenilenir. Ev sahibi kira bedelini yükseltmek istiyorsa bu süre öncesinde yeni bir sözleşme yapma hakkına sahiptir.
- Kiracının kirayı ödemediği durumlarda, mülk sahibi ihtarname çekerek 30 gün içinde borcun ödenmesini talep edebilir. Borcun ödenmemesi durumunda ev sahibi, sözleşmeyi fesh ederek kiracıyı evden çıkarabilir.
- Ev sahibi, kiraladığı mülkü (zamanla gelen yıpranmaların dışında) verdiği gibi geri alma hakkına sahiptir. Ev sahibinden izinsiz olarak yapılan değişiklikler karşısında ev sahibi, kiracıdan bu değişiklikleri geri almasını talep edebilir.
- Karşılıklı anlaşmazlık sonucunda kiracıya tahliye bildirimi yapmak, ev sahibinin hakları arasında yer almaktadır. Bu durum çoğunlukla bir davaya dönüşmekte ve maddi konular bir hakim eşliğinde çözülmektedir.
- Ev sahibinin, kiracıdan 3 kira miktarını geçmeyecek oranda depozito isteme hakkı bulunmaktadır. Sözleşme bitiminde kiracı eve zarar vermişse ev sahibi bu depozitoyu, evde oluşan hasarları gidermek için kullanabilir.
Ev Sahibi Kiracıyı Nasıl Evden Çıkarır?
Ev sahipleri, sözleşme devam ettiği sürece kiracıyı istediği an evden çıkaramaz. Haklı gerekçeler varsa öncelikle kiracıya ihtarname çekilir. Bir yılda iki ihtarname gönderilen kiracı için tahliye kararı çıkarılabilir.
- Kiracıyı evden çıkarmak için haklı gerekçelerden bazıları şunlardır:
- Gayrimenkul tadilatı
- Ev sahibinin eve ihtiyacı olması
- Mülk sahibinin değişmesi
Bu tür durumlarda, yasalarla belirlenmiş zaman sınırları dahilinde kiracının evden çıkmasını talep etmek mümkündür.