THY ve Pegasus dahil yaklaşık 300 havayolu şirketini çatısı altında toplayan ve sivil havacılık trafiğinin yüzde 83’ünü temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği 2023 yılının ilk yarısına ilişkin havacılık sektörünün görünümünü yayınladı.
Buna göre Ücretli Yolcu Kilometre (RPK) cinsinden ölçülen yolcu trafiği, 2023 yılının ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 40,5 artış göstererek koltuk kapasitesinin biraz üzerinde bir artış gösterdi ve sektör genelinde hava yolculuğuna yönelik güçlü talebin devam ettiğinin sinyalini verdi.
Havayolları operasyonlarını artırmaya devam ederken, mevcut koltuk-kilometre (ASK) cinsinden ölçülen koltuk arzı da yıllık bazda yüzde 34,8 arttı. Önümüzdeki yıl için havacılık endüstrisi için görünüm biraz daha iyimser.Tüm bölgelerdeki yüksek yolcu talebi trafiği havacılık trafiğini iyileşmeye doğru itti. 2024 yılında küresel havacılık sektörünün yolcu talebinde 2019 yılı tam seviyesine ulaşması bekleniyor. Uçakların doluluk oranlarında da önemli iyileşmeler oldu.
Uçaklarda ortalama doluluk oranları tüm bölgelerde arttı ve 2023’ün ikinci çeyreğinde neredeyse pandemi öncesi seviyelere ulaştı. Sektör düzeyinde doluluk oranı ikinci çeyrekte yüzde 82,4 ile yaklaşık 2019’un ikinci çeyreğindeki seviyeyi yakaladı.Sektör genelinde doluluk oranlarındaki iyileşme, hem hava yolculuğuna olan talebin hem de havayolu şirketlerinin operasyonlarının daha karlı olduğunun olumlu bir göstergesi olarak görülüyor.
İç hatlarda yüksek rakamlar
Küresel olarak yurt içi yolcu trafiği ikinci çeyrekte tam iyileşme göstererek 2019 yılının ikinci çeyreğindeki seviyelerin yüzde 4,5 üzerinde gerçekleşti.
Bu gelişme, ana yurt içi pazarların sergilediği güçlü performanstan ve yolcu akışlarının bu yılın başından bu yana artmaya devam ettiği ve şu anda pandemi öncesi seviyeleri aştığı Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki güçlü toparlanmadan kaynaklandı. Öte yandan uzun süredir devam eden seyahat kısıtlamalarının neden olduğu olumsuzlukların aşılmasıyla uluslararası uçuş trafiğindeki toparlanma 2023 yılının ikinci çeyreğinde de seyrini sürdürdü.
Uluslararası uçuşlarda yolcu talebi (RPK)2019 yılının yüzde 87,6’sına ulaştı. Bölgeler arasında uluslararası trafik artışında Asya Pasifik havayolları yıllık bazda yüzse 156,2 artışla başı çekse de bölgedeki havayolları halen 2019 seviyelerinin yüzde 33,5 altında bulunuyor. Batı hattındaki ana güzergahlardaki yolcu artışı olumlu beklentileri destekliyor.
İkinci çeyrekte, Avrupa ile Kuzey Amerika ve Avrupa ile Orta Doğu arasındaki yolcu akışı, pandemi öncesi seviyelerini sırasıyla yüzde 5,9 ve yüzde 2,1 oranında aştı. Avrupa içindeki uluslararası trafik, 2019’un ikinci çeyreğine eşit olacak şekilde tamamen eski durumuna getirildi. Asya Pasifik’ten gelen yolcu akışı hızla artmaya devam ediyor ve diğer rotalardaki açığı kapatıyor. Avrupa – Asya gibi rotalarda ise Ukrayna’daki savaşın neden olduğu trafik sapmaları gözleniyor.
Premium yolcu sayısı artışta
Uluslararası yolcu trafiğinde kabin sınıfına göre dağılım 2023 yılının ikinci çeyreğinde Premium yolcu trafiğinin sektör düzeyinde Ekonomi’den önce toparlandığını gösteriyor.
Toplam Premium yolcu sayısı 2019 seviyelerinin yüzde 8,1 altındayken, Ekonomi bu bazda yüzde 12,7 eksikle daha da geride kaldı. Orta Doğu ve Güney Amerika merkezli hava yolları dışında çoğu bölgede benzer bir gelişme yaşandı.IATA’ya göre İş seyahatlerinin pandemi öncesi modellere dönüp dönmeyeceği henüz belli olmasa da Premium trafiğinin güçlü bir şekilde toparlanması, sektör için memnuniyet verici bir gelişme.
Toparlanma sırasında uluslararası bilet satışlarını geride bırakan yurt içi satışlar, 2023’ün ikinci çeyreğinde salgın öncesi seviyeleri aşarak istikrarlı bir yükseliş eğilimi izledi. Uluslararası seyahat talebi de son birkaç ayda benzer olumlu işaretler gösterdi. Toplam ileri rezervasyonlar, hane halklarının karşı karşıya olduğu mevcut ekonomik zorluklara, yüksek jet yakıtı fiyatları ve genel olarak yüksek enflasyon nedeniyle artan bilet fiyatlarına rağmen talebin dirençli kalmaya devam ettiğini gösteriyor.
Küresel havacılık endüstrisi için kısa vadeli görünüm büyük ölçüde değişmeden kalırken, toplam yolcu sayısının 2024’ün başında 2019 seviyelerine dönmesi ve 2040’a kadar iki katına çıkması bekleniyor. IATA anketine yanıt veren katılımcıların yaklaşık yarısı bilet fiyatlarında herhangi bir değişiklik beklemezken, yüzde 36’sı daha fazla düşüş görmeyi bekliyor. Kargo tarafında ise katılımcıların yanıtları hava kargo işindeki mevcut zorlu durumu yansıtıyor. Geleceğe yönelik beklentilerde katılımcıların sadece yüzde 24’ü önümüzdeki 12 ayda kargo operasyonlarında iyileşme beklerken, yüzde 52’si bu dönemde önemli bir değişiklik beklemiyor.
546 milyar dolar gelir beklentisi
Genel olarak 2023 yılı için toplam havacılık gelirinin, yüzde 9,7 oranında hızlı bir büyüme göstererek, covid öncesi seviyenin yaklaşık yüzde 96’sına ulaşması bekleniyor. Bunun sonucunda yolcu gelirinin 2019 yılı seviyesinin yüzde 90’ı civarında olan 546 milyar ABD dolarına yükseleceği hesaplanıyor. Kargo gelirlerinin de 140 milyar ABD doları düzeyinde kalacağı tahmin ediliyor. Kargo gelirinin 2019’a göre hala yüzde 40 civarında daha yüksek olması ve toplam havayolu gelirinin yaklaşık yüzde 20’sini oluşturması bekleniyor.