Emlak Haber Ajansı olarak yabancı kaynaklardan derlenen haberleri bir araya getirerek “Yangın neden söndürelemiyor” sorusuna cevap bulmaya çalışacağız.
4 aydır devam eden Avustralya’daki yangın faciasında şu ana kadar 500 milyon hayvan, 25 insan öldü, 8 milyon hektar alan yok oldu ve 2 bin ev yandı.
Avustralya’da rekor düzeydeki sıcak hava ve aylardır süren kuraklık yüzünden çıkan yangınlar geçen hafta etkisini daha da yoğunlaştırdı.
Eylül ayından beri süren ve alevlerin yüksekliğinin kimi zaman 70 metreyi aştığı yangınlar sonucu en az 25 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kasaba boşaltıldı, milyonlarca hayvan öldü.
İşte yangınların nedenleri ve yangınlarla ilgili bilinmesi gerekenler.
1. Yangınlarda son durum ne?
Avustralya’da Pazartesi günü itibarıyla yangından etkilenen yerlere yağmur yağdı ve sıcaklıkların düşmeye başladığı görüldü. Ancak yetkililer yangınların tekrar ortaya çıkabileceği uyarısında bulunuyor.
Ülkenin doğu kıyısındaki Sydney’den Melbourne’a kadar çok sayıda şehre güçlü yağmurların etki ettiği görüldü. Ancak yetkililer Perşembe günü itibarıyla sıcaklıkların tekrar yükselmesini beklediklerini; bu yüzden de bugünün hasar tespitinin yapılması ve gerekli alanların boşaltılması için kullanılacağını söyledi. Kapalı yollar açılırken yüzlerce kişinin dumandan etkilenerek dışarı çıkamadığı görüldü.
Ülkenin başkenti Canberra ise Pazartesi günü yangınlardan ötürü dumanla kaplandı. Melbourne’daki görüş mesafesinin ise 1 kilometreden daha az olduğu açıklandı.
New South Wales eyaleti Kırsal Yangın Kurumu’nun Pazartesi günü erken saatlerde attığı tweete göre bu eyalette 136 aktif yangın var. Victoria eyaletinde ise 31 aktif yangın bulunmakta. şimdiye kadar 8 milyon hektar alan yok oldu, yaklaşık 2 bin ev küle döndü. Çok sayıda kasaba elektrik ve internet bağlantısı yok.
2. Şimdiye kadar kaç hayvan hayatını kaybetti?
İngiliz Times gazetesine konuşan çevre yetkilileri, yapılan hesaplamalara göre yangınlarda şimdiye kadar en az 480 milyon hayvanın öldüğünün tahmin edildiğini aktardı.
Koala nüfusunun da üçte birinin hayatını kaybettiği düşünülüyor. Çevre uzmanlarına göre toplamda 8 bin koala hayatını kaybetmiş olabilir.
4 bin çiftlik hayvanı ve koyunun da öldüğü hesaplanıyor.
3. Yangınlar neden meydana geldi?
Avustralya yaz aylarında yaşanan yangınlara alışkın olsa da bu yıl normalin üzerinde görülen sıcaklıklar ve kuraklık, yangınların şiddetinin daha fazla olmasına neden oldu.
İnsan faktörü de kimi zaman yangınların ortaya çıkmasında etkili olsa da, kuru tarım alanları üzerinde şimşeklerin çakmasıyla da yangınların başladığı görülüyor.
Yangınlar bir kere başladı mı otların yanmasıyla ortaya çıkan közlerin rüzgarla yayılması diğer alanları da tehlikeye sokuyor.
Otları tutuşturan yangınlar, gökgürültülü fırtınaların oluşmasına, bu da şimşeklerin meydana gelmesine ve daha fazla yangının ortaya çıkmasına neden oluyor.
Bu da bir volkan patlaması ya da atom bombası etkisi yaratarak, yangınların kendi fırtınalarını ortaya çıkarmasına yol açıyor.
4. Yangınların bu kadar yayılmasının nedeni ne? İklim değişikliğinin etkisi var mı?
Avustralya’da yangınların bu kadar büyümesi ve kontrol altına alınamamasında iklim değişikliğinin şiddetlenmeye başlamasıyla yazların daha sıcak ve kuru geçmesinin etkisi var.
Bu da tarımsal alanların daha kuru bir hale gelerek daha kolay tutuşmasına ve yangınların daha kolay yayılmasına neden oluyor.
Bilim insanları iklim değişikliğinin yangınların daha sık ve daha şiddetli görülmesine neden olacağını belirtmekteydi.
Verilere göre Avustralya 1910 yılından beri bir derece daha ısındı. Avustralya 2019 Aralık’ında ise en sıcak hava rekorunu iki defa 40,9 ve 41,9 derece ile kırdı.
Meteoroloji uzmanlarına göre Avustralya’da yangınların kontrol altına alınamamasında en büyük etkiye sahip durumlardan biri de Hint Okyanusu’nda görülen çift kutuplu iklim olayı.
Hint Okyanusu Dipolü olarak adlandırılan olayda deniz üst yüzeyi sıcaklıkları batı tarafında daha yüksekken, doğu tarafında daha serin oluyor.
Bu iki taraf arasındaki sıcaklık farkı bu yıl son 60 yılın zirvesinde.
Bunun sonucu olarak da doğu Afrika’da ortalamanın üzerindeki şiddette yağmurlar ve seller görülürken, güneydoğu Asya ve Avustralya’da kuraklık yaşanıyor.
5. Avustralya Başbakanı Scott Morrison neden eleştiriliyor?
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, gerek iklim değişikliğinin rolünü küçümsemesi, gerekse yangınların şiddetlendiği dönemde tatiline devam etmesinden dolayı ülkesinde eleştirilere maruz kaldı.
Avustralya’nın karbon salınımı politikaları uzun süredir eleştiriliyor.
Ülkenin madencilik geçmişi ve güçlü kömür lobisi yüzünden iklim değişikliği ile mücadele için gerekli adımların atılmadığı belirtiliyordu.
Morrison da bu politikaları değiştirmemekle suçlanıyor.