Malatya Çağdaş Avukatlar Derneği Başkanı Avukat Erdoğan Murat Tursun imzasıyla yayımlanan açıklamada, deprem suçlarının kitlesel hak ihlallerinin hesabı olduğu belirtilerek yasa koyucuya ve yargı mercilerine çağrı yapıldı.
Açıklamada, “Binlerce yurttaşın yaşam hakkının ihlal edildiği, ihmallerin zincir halinde gerçekleştiği bu dosyalar, sıradan adli vakalar gibi değerlendirilmemelidir” ifadelerine yer verildi.
“Deprem yargılamalarında cezasızlık riskine karşı kamuoyuna ve yasama organına çağrı” başlığıyla yapılan açıklama şöyle:
“11. Yargı Paketi’nde yer alan infaz rejimine ilişkin değişikliklerin, devam eden deprem yargılamalarında sanıklar lehine sonuç doğuracağı yönündeki değerlendirmeler, kamu vicdanında haklı bir kaygı yaratmıştır. Bir hukuk örgütü olarak bu kaygıyı paylaşıyor, yasa koyucuya ve yargı mercilerine aşağıdaki hususları önemle hatırlatma ihtiyacı duyuyoruz:
1. Deprem suçları yalnızca bireysel birer ceza yargılaması değil, kitlesel hak ihlallerinin hesabıdır.
Binlerce yurttaşın yaşam hakkının ihlal edildiği, ihmallerin zincir halinde gerçekleştiği bu dosyalar, sıradan adli vakalar gibi değerlendirilmemelidir. Bu nedenle infaz indirimi, ertelenme, koşullu salıverme kolaylıkları gibi düzenlemelerin bu davalar bakımından uygulanması, cezasızlık algısını pekiştirecek ve kamu güvenini zedeleyecektir.
2. Lehe hükümlerin uygulanması ilkesi, cezasızlık yaratacak biçimde genişletilemez.
Ceza hukukunun temel prensiplerinden olan ‘sanık lehine olan hükmün uygulanması’ ilkesi, faili koruma amacıyla değil, adaleti sağlama amacıyla vardır. Deprem davalarında, sayısız mağdur bakımından ağır sonuçlar doğuran eylemlerin infaz düzenlemeleri yoluyla fiilen etkisizleştirilmesi, hukukun amacına aykırıdır.
3. Yargı mercileri, kanunun amacına uygun dar yorum yapmaya davet edilmektedir.
İnfaz rejimine ilişkin düzenlemelerin deprem dosyalarında uygulanıp uygulanmayacağı değerlendirilirken, suçun niteliği, toplumdaki etkisi, mağdur sayısı ve kamu düzeni üzerindeki sonuçlar gözetilmelidir. Yargı, takdir yetkisini cezasızlığı önleyecek şekilde, Anayasa’nın yaşam hakkı ve adalete erişim ilkeleri doğrultusunda kullanmalıdır.
4. Yasama organına çağrı: Deprem suçlarında infaz indirimlerini engelleyici açık hüküm gereklidir.
Toplumun adalet beklentisini karşılamak ve cezasızlık riskinin önüne geçmek için, deprem nedeniyle yaşanan kitlesel hak ihlallerine ilişkin suçlarda infaz indirimi, erteleme ve benzeri lehe uygulamaların sınırlandırıldığı açık ve özel düzenlemeler yapılmalıdır.
5. Mağdurların ve toplumun adalet talebi görmezden gelinemez.
Deprem davalarında adil, hızlı ve etkili bir yargılama yürütülmesi; sorumluların hukuki karşılıkla yüzleşmesi, yargının geleceğe yönelik caydırıcılığı için zorunludur. Cezasızlık, yalnızca geçmişin değil, gelecekteki felaketlerin de kapısını aralar.
Biz, Malatya Çağdaş Avukatlar Derneği olarak; hukukun üstünlüğü, adaletin tesisi ve depremde yaşamını yitiren yurttaşlarımızın anısına saygının gereği olarak bu uyarıyı kamuoyuna duyuruyor; yargı makamlarını ve yasa koyucuyu sorumluluk almaya davet ediyoruz.”