Avrupa Kıtası; Afrika’nın kuzeyinde, Asya’nın batısında ve Atlantik Okyanusu’nun doğusunda bulunmaktadır. Avrupa; batıda Atlas Okyanusu, kuzeyde Kuzey Buz Denizi ve Atlas Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya Kıtası ile çevrilidir. Avrupa Kıtası, Afrika’da bulunan Cebelitarık Boğazı’na güneyde 14 km yaklaşır. Güneydoğu’da ise, İstanbul Boğazı’na 0,7 km, Çanakkale Boğazı’na ise 1,3 km yaklaşarak Asya ile neredeyse bitişir. Avrupa’nın uç noktaları ise; kuzeyde Kuzey Burnu, güneyde Mora’nın Matapan Burnu, batıda Portekiz Burnu, doğuda Ural Dağları’dır. Kıtanın eni 5.500 km, boyu ise 3.800 km’dir.
Kıta, yüzölçümü açısından diğer kıtalar arasında 6. sırada olup, nüfus açısından 3. sırada yer almaktadır. Toplam dünya nüfusunun %11,5’i Avrupa Kıtası’nda yaşamaktadır. Yeryüzündeki toprağın %6,8’ini Avrupa Kıtası oluşturmaktadır. Km²’ye düşen kişi sayısı 69,7’dir. Bu oran ile Asya’dan sonra 2. sırada yer almaktadır. En fazla nüfus yoğunluğuna sahip şehri İstanbul’dur. Kıtanın en yüksek noktası 5.633 metre yükseklikle Rusya sınırları içinde bulunan Elbrus Dağı’dır. En alçak noktası deniz seviyesinin 28 metre altında olan, Rusya, Azerbaycan, İran ve Kazakistan ile sınırı oluşturan Hazar Denizi’dir.
Avrupa kelimesi Sami dillerinde “Erep” demektir. “Güneşin battığı taraf” anlamına gelen bu isim Fenikelilerden Yunanlılara “Europa” olarak geçmiştir.
Avrupa, devrimler kıtasıdır. Özellikle demokrasi, sanayi ve bilimsel açıdan dünyayı etkileyen büyük devrimlerin gerçekleştiği yerdir.
Sanayileşmiş ülkelerden oluşan Avrupa Kıtası, dünyada ihracat ve ithalatta ilk sırada yer almaktadır. Çeşitli uluslara mensup insanların yaşadığı Avrupa’da 20’den fazla devlet vardır. Komşu ülkeler arasında dilsel, ekonomik ve kültürel açıdan önemli farklar bulunur. Avrupa’da en çok konuşulan ana diller sırasıyla Rusça, Almanca, İngilizce, Fransızca ve İtalyanca’dır. Avrupalıların %53’ü ana dilleri dışında en az bir diğer avrupa dilini konuşabilmektedir. Anadil dışında en fazla bilinen diller sırasıyla İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca ve İtalyanca’dır. Kıtada 225 yerli dilin konuşulmakta olsa da bu sayı dünyada konuşulan dil sayısının sadece yüzde 3’ünü oluşturmaktadır.
Avrupa’da, son bin beş yüz yıldır en çok mensubu olan din Hristiyanlıktır. Güney Doğu Avrupa’da Türkiye, Bosna-Hersek ve Arnavutluk gibi bazı ülkelerde halkın çoğunluğu İslam inancına mensuptur. Birçok Batı Avrupa ülkesinde ise, genellikle göçmenlerden oluşan Müslüman azınlıklar bulunur. Avrupa’da küçük sayıda mensuplarla temsil edilen diğer dinler Musevilik, Budizm, Sihizm ve Hinduizm‘dir. Bunların en büyük toplulukları ise İngiltere ve Fransa’da yaşamaktadır.
Avrupa’nın batı kıyılarında ve güneyinde Akdeniz iklimi hakimdir. Batı bölgesindeki sıcak körfez akıntısı (gulf stream) ile iklimi ılımanlaştırmaktadır. Doğu Avrupa Kıtası’nda karasal iklim hakimdir. Güney Avrupa’da, yaz ayları sıcak ve kurudur. Alpler çevresinde yüksek miktarda yağış görülmektedir. Kuzey Avrupa da yine çoğunlukla yağışlı ve sisli olup, güneşli gün sayısı oldukça azdır.
Bazı Avrupa Kıtası ülkeleri arasında yapılan anlaşmaya göre iç sınırları olmayan bir Schengen Bölgesi oluşturulmuştur. 1985 yılında imzalanan Schengen Anlaşması’yla beş Avrupa Birliği üyesi iç sınırlarda kontrollerin kaldırılması yönünde ilk adımı attılar. Sonraki yıllarda AB ülkelerinin çoğunluğu ve bazı AB üyesi olmayan ülkeler bu işbirliğine katılarak birlikte Schengen Bölgesi’ni oluşturdular. Bu bölgeye tek bir vize ile giriş yapılabilmektedir.