Kategori Mağazacılığı Derneği (KMD) Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe, yaptığı yazılı açıklamayla, KMD Yönetim Kurulu’nun pandemi sonrası yaşanacak “yeni normal” sürecinde, perakendenin tüm paydaşları için aldığı tavsiye kararlarını açıkladı.
Dünyanın, Türkiye’nin ve dolayısıyla sektörün tarihi bir sürece şahitlik ettiğini aktaran Tınastepe, “Kimsenin sonuçlarını tam olarak kestiremediği, süreç içerisinde nereye evrileceğini bilemediğimiz bir pandemi hadisesiyle karşı karşıyayız. Sektör olarak çok kriz gördük, çok badire atlattık, ancak bu durumun perakendenin tüm paydaşlarında nasıl bir hasara yol açacağı ile ilgili kesin yargılarda bulunmanın imkansızlığı içerisindeyiz. Bu öngörülemezliğin bir an önce ortadan kalkarak yeniden özlediğimiz eski hayatımıza yaklaşmayı umuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 4 Mayıs 2020 tarihli açıklamasında belirttiği üzere, salgının sayı itibarıyla sona erse dahi eskiye dönüşün mümkün olmayacağını kaydeden Tınastepe, “yeni normal”in toplumun her kademesinde yaşamın yeni belirleyicisi olacağını belirtti.
“AVM yatırımcılarına bir müddet kirasız dönem öneriyoruz”
Tınastepe, “yeni normal” kavramından yola çıkarak, KMD olarak, sektörün tüm unsurlarının bu süreci atlatması adına tüm paydaşlara belirli konularda önerilerde bulunmayı tarihi bir sorumluluk addettiklerini belirterek, “Tüm paydaşlarımıza bu süreçte açık ve şeffaf iletişim, empati ve hoşgörü içerisinde bir dayanışma tavsiye ediyoruz. Bu dayanışma duygusuyla hareket ederek bu süreçteki yaralarımızı sarabilecek ve geleceğe daha emin adımlarla yürüyebileceğiz. Güzel günlere gidebilmenin şartı bugün birbirimizle dayanışmaktan geçtiğini belirtmek isteriz. Atacağımız her adımda hem ülkemize, hem hukuka hem çalışanlarımıza hem iş ortaklarımıza hem de bizi biz yapan Türk tüketicisine karşı sorumlu olduğumuzu tüm paydaşlarımıza hatırlatmak isteriz.” ifadelerini kullandı.
Tınastepe, şunları kaydetti:
“KMD Yönetim Kurulu olarak AVM yatırımcılarına; kiracılarının eski faaliyetlerine başarıyla dönebilmesi, AVM’lerin yüksek doluluk oranlarıyla açılabilmesi adına, üç aydan az olmamak kaydıyla bir müddet kirasız dönem vermelerini, perakendecilerin operasyonlarını planlayabilmeleri için bir yıl süresince sözleşmelerde yazan ciro oranlarını uygulamalarını, sözleşmelerinde ciro oranı yer almayan perakendeci için ise bir yıl süreyle geçen yılın aynı ayındaki ciroya göre kaybı oranında indirim yapılmasını öneriyoruz.
Tüm desteklere rağmen süreç içerisinde girdiği ekonomik bunalım nedeniyle faaliyetine devam etmesi mümkün olmayan perakendeciye üç ay evvel bildirimde bulunması kaydıyla çıkış hakkının bu süreçte tanınmasını tavsiye ediyoruz.
Pandemi nedeniyle doğacak ek yatırım ve masrafların perakendeciye ortak alan gideri olarak yansıtılmamasını ve ortak alan giderlerini bu süreçte tartışma konusu olmaktan çıkarmak adına bir yıl süreyle ciro bazlı ödenecek kiranın yüzde 10’u ile sınırlandırılmasını öneriyoruz.”
“Bir yıl süreyle ciro kirasına geçilmeli”
Tınastepe, alışveriş merkezlerinin temizliği ve güvenliğiyle perakende sektöründe herkesin övünç kaynağı olduğunu hatırlatarak, aynı övgüleri, AVM’lerde virüs yayılımını önleyecek her türlü tedbirlerin açılış öncesi için de alınması gerektiğini kaydetti.
Tınastepe ticari alan sahiplerine yönelik, “Cadde Mağazaları, Depo-Antrepo gibi Ticari Alanların Sahiplerine kapalı kalınan süre boyunca tıpkı AVM’lerin yaptığı gibi kira almamasını öneriyoruz. Perakendecinin başarıyla eski faaliyetlerine dönebilmesi için bir yıl süreyle ciro kirasına geçilmesi, sözleşmelerde ciro kirası ibaresi yer almayan mülklerde ise bir yıl süreyle kiralarda yüzde 50 oranında indirim yapılmasını öneriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ortak alan giderinin yüzde 25’inin ödenmesi
Serhan Tınastepe perakendecilere; ülke ekonomisinin sekteye uğramaması ve işlerin sürekliliği adına faaliyetlerine tüm AVM ve cadde mağazalarında eksiksiz olarak dönmeleri önerisinde bulunarak, şunları kaydetti:
“Kapalı kalınan süre boyunca kira almayan AVM’lere ortak alan giderinin normal dönemde ödenen miktarının yüzde 25’inin ödenmesini öneriyoruz.
Geri dönüş sürecinde AVM’lerin sağladığı kirasız dönemde, geçen yılın aynı ayına göre cirolarının enflasyondan arındırılmış haliyle yüzde 80’ini geçenler, sözleşmelerinde yer alan ciro kirasını, AVM kirasız dönem vermiş olsa bile ödemesini öneriyoruz.
Mağazalarında tüketicilerin gönül rahatlığıyla alışverişini yapabilmeleri için virüs yayılımını önleyici tedbirleri açılış öncesi almalarını öneriyoruz. Burada amaç kazanç sağlamak değil, kayıpların domino etkisiyle tüm sektör paydaşlarına sirayet etmesinin önüne geçmektir.”
Yıllık ciroların yüzde 25’i oranında kredi tahsisi beklentisi
Tınastepe, bütün bu önerilerin gerçekleşebilmesi ve ülke ekonomisinin temel taşlarından biri olan perakendenin tüm unsurlarını sağlıklı tutabilmek adına kamu yönetiminden de talepleri olduğunu belirtti.
Sıraladıkları ve arzu edilirse detaylandırabilecekleri önerilerin yasal zemininin oluşturulmasını isteyen Tınastepe, kısa çalışma ödeneğinin şartlarının esnetilerek eylül ayı sonuna kadar devam ettirilmesini talep ettiklerini kaydetti.
Perakendecinin finansmana ulaşması için bugüne kadar gösterilen gayretin artırılarak devam etmesi gerektiğini aktaran Tınastepe, perakendeciye stok miktarı kadar ya da yıllık cirolarının yüzde 25’i oranında bir kredi tahsisinin uygun koşullarla sağlanmasının doğru olacağını ifade etti.
Faizsiz refinansman imkanının sağlanması
Tınastepe dernek yönetim kurulunun önerilerine ilişkin açıklamasını şöyle tamamladı:
“Perakendeciye destek olan AVM’lerin kredilerinin faizsiz 6 ay ertelenmesinin sağlanmasını ya da faizsiz refinansman imkanının sağlanmasını talep ediyoruz.
Umuyoruz ki hem kamu yönetimimiz hem de perakende sektörünün tüm paydaşları talep ve önerilerimizi değerlendirerek sektörümüzün bu süreci atlatmalarına katkı sağlarlar. Her türlü kriz dönemini başarıyla atlatmış Türk Perakende Sektörünün bu krizi de başarıyla atlatacağına olan inancımızla tüm paydaşlarımıza sağlık ve işlerinde kolaylıklar diliyoruz.”