COVID-19 nedeniyle mart, nisan ve mayıs aylarında evlere kapanan vatandaşlar, normalleşme sürecinin başladığı 1 Haziran’dan itibaren ekonominin açılmasıyla, yatırım planlarını hayata geçirmeye başladı, arsa yatırımları hız kazandı. Türkiye çapında geçen yılın haziran, temmuz ve ağustos aylarında 46 milyar TL‘lik arsa satışı yapılırken, bu yıl aynı dönemde satışlar 89 milyar TL’ye ulaştı. Bu satışların en yükseği 15.3 milyar TL ile İstanbul’da oldu. İstanbul’u 7.5 milyar TL ile Ankara, 5.6 milyar TL ile İzmir izledi. Bazı illerde talep 2 ila 3 kata çıkarken, arsa fiyatları da yüzde 35 oranında attı.
Hem kıyıda hem de kırsalda talep arttı
Gaboras verilerine göre arsa talebi sadece nüfus yoğunluğu olan illerde yaşanmadı. Bu yıl artış kıyı kentlerinde ve kırsal bölgelerde de kendini hissettirdi. Gaboras Genel Müdürü Kurtuluş Altun, pandemiyle birlikte insanların yatırım tercihlerini şehirlerden uzak doğayla iç içe bölgelere kaydırdığını kaydederek, “Özellikle 2020 Haziran-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre arazi talepleri ortalama yüzde 83 artış gösterdi” dedi. Arsalara gösterilen rağbette başı çeken ilin ise yüzde 295 artışla Sinop olduğunu aktaran Altun, Sinop’u yüzde 242 artışla Kilis ve yüzde 238 artışla Kırıkkale’nin takip ettiğini kaydetti.
Sinop’ta değer artışı yüzde 82’yi buldu
Arsaya olan ilginin beraberinde değer artışını da getirdiğini kaydeden Altun, “Pandemi ile birlikte 2020 Haziran-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre arsa değerlerinde ülke genelinde ortalama yüzde 35’lik bir artış yaşandı. En fazla artış yaşayan il ise yüzde 82 ile Sinop olurken, Sinop’u yüzde 79 ile Yozgat, yüzde 75 ile Ardahan ve yüzde 70 ile Tunceli takip etti” dedi.
Arsa fiyatlarının en fazla arttığı ilk 20 ile bakıldığında neredeyse tamamına yakınının yazlık, kıyı ve kırsal bölgelerden oluştuğunu ifade eden Altun, en fazla yükselişin yaşandığı 20 il içinde en altta kalan Bayburt’ta bile yüzde 50’ye yakın bir yükseliş görüldüğünü belirtti. Kentli yaşam biçiminden kırsal yaşam biçimine geçiş ve daha geniş alanlara gösterilen rağbetin devam edeceğini kaydeden Altun, artan talep ve gerçekleşen satış işlemlerine bağlı olarak, sene sonuna kadar arsa değerlerinde ortalama yüzde 6 ile yüzde 10’luk artış potansiyeli görüldüğünü aktardı.
10 dönümün altındaki arsalara da ilgi artıyor
Tapu.com Kurucusu ve CEO’su Emre Erşahin de insanların evde kaldıkça doğaya olan dönüş ve gıda tüketimin artmasının küçük yatırımcıları dahi arsa alımına yönlendirdiğini söyledi. Özellikle mayıs ayında arsa satışlarının normal dönemin 3 katı kadar arttığını belirten Erşahin, “Haziran ayında konut kredileri faiz oranlarındaki indirimler nedeniyle ilgisini kaybetse bile hala arsaya olan talep yıllık ortalamanın 2 katı olarak devam ediyor. Yılsonunda özellikle şirketlerin arsa yatırımı artacağı için arsa-tarla taleplerinin bu yıl geçmiş yıllara göre çok daha yüksek tamamlanmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Ege Bölgesi’nin zaten talebin yoğun olduğu bir bölge olduğunu kaydeden Erşahin, “Koronavirüs sebebiyle özellikle İç Anadolu’da tarlaya olan talep arttı. Hatta özellikle tarıma uygun 10 dönüm altı tarlaların talebinin arttığını söyleyebiliriz. Şehirden kaçışla doğru orantılı tarla talebi arttıkça da, fiyatlar yükselmeye devam edecek” dedi.
Tarlanın fiyatı, konut arsasından daha fazla arttı
Teknoloji odaklı gayrimenkul değerleme ve lokasyon analizi platformu Endeksa.com’un verilerine göre de Türkiye genelinde konut imarlı arsa fiyatları son 1 yılda yüzde 21, arazi fiyatları ise yüzde 25 seviyesinde artış gösterdi. Endeksa Kurucu Ortak & Genel Müdürü Görkem Öğüt, Türkiye genelinde arsa metrekare satış fiyatının 548 TL’ye; tarla, bağ, bahçelerin metrekare satış fiyatının ise 45 TL’ye çıktığını ifade etti. Öğüt, önümüzdeki 1 yılda Türkiye genelinde konut imarlı arsa fiyatlarında yüzde 4, arazi fiyatlarında ise yüzde 2 artış beklendiğini kaydetti.
ARSADA POTANSİYELİ EN YÜKSEK OLAN İLLER
KURTULUŞ ALTUN, ülke geneline baktıklarında, işlem hacmi ve değer artış potansiyeli olan illerin Akdeniz bölgesinden Adana, Antalya ve Burdur; Doğu Anadolu bölgesinden Bitlis, Erzincan ve Malatya; Ege bölgesinden Denizli, İzmir ve Kütahya; Güney Doğu Anadolu bölgesinden Batman, Diyarbakır ve Gaziantep; İç Anadolu bölgesinden Çankırı, Karaman ve Niğde; Karadeniz bölgesinden Düzce, Karabük ve Sinop; Marmara bölgesinden Bilecik, Kocaeli ve Tekirdağ olduğunu söyledi.
SADECE İSTANBUL’DA 109 BİN ARSA-TARLA SATILDI
COVID-19 pandemisinin gayrimenkul yatırım alışkanlıklarını değiştirdiğini kaydeden ProjEkspert Gayrimenkul Kurucusu Emel Akbaş İdikut, “Bu nedenle Türkiye genelinde arsa ve tarla yatırımları son 6 ayda yaklaşık 30 kat artmış durumda. Talebin en çok yoğunlaştığı iller İzmir, Çanakkale, İstanbul, Bursa, Balıkesir, Edirne oldu” dedi. Fiyatların Çanakkale’de köprü yatırımının da etkisiyle yüzde 50’lerin üzerinde, İstanbul-İzmir otoyol projelerinin etkisi ile İzmir’de yüzde 35’in üzerinde artış gösterdiğini söyleyen İdikut, Gaboras verilerine göre sadece İstanbul’da 2020 yılı başından beri 109.524 adet arsa/tarla satış işlemi gerçekleştiğini kaydetti. Bundan sonraki süreçte kıyı bölgelerinin arsa yatırımı açısından her zaman revaçta olmaya devam edeceğini belirten İdikut, onun haricinde çiftlik ve sanayi yatırımları açısından da bölgesel değişiklikler olabileceğini söyledi.