Yatırım fırsatlarından biri olan arsa alımında alıcıların dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır. Güvenli arsa bulmak meşakkatli ve uzun vadede araştırma sürecinden geçmektedir. Alınacak arsa belirlendikten sonra bir sözleşme dahilinde tarafların uzlaşması sağlanır. Sözleşme imzalanmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı süreçler vardır. Sözleşme içerisinde yer alması gereken maddeler kiralama ve satın almada ortak özellikler gösteren maddelere sahipken farklı seçenekleri de sözleşme içerisinde yer alabilmektedir.
Sözleşmenin imzalanma süreci hukuki bir teminat sağlarken tarafların birbirlerine yaşatma ihtimali olan mağduriyetleri kanunen de önlemektedir. Sözleşme içerisinde yer alan maddelerin kişisel olarak belirlenebilmesinin yanında bizzat yer alması ve değiştirilmemesi gereken seçenekler de olmak zorundadır. Bu maddelerin veya sözleşme içerisinde yer alan bilgilerin güncel olması yazılı halde bulunan sözleşmenin güvenilirliğini arttırmaktadır.
Önceki dönemlerde bizzat tarafların birlikte hazırladıkları sözleşme ile tapu dairesine gitmeleri gerekirken son dönemde bu duruma yetkililer tarafından bazı kolaylıklar getirilmiştir. Arsa alımı tapu işlemleri yeni dönemde meclise sunulan teklif sayesinde tapu müdürlükleri haricinde noterde de yapılabilecektir. Gayrimenkul işlemlerinin hızlanmasını sağlayan bu işlemin eskisi kadar sıra beklemeden halledilmesine yardımcı olacaktır.
Arsa Alırken Tapuda Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tapuya gidildiğinde arsanın sözleşmede verilen değerleri ile tapuda yer alan sicil kaydı karşılaştırılmalıdır. Tapu üzerinde hak sahibi olan kişilerin kaydı da yine tapu dairesinden öğrenilmelidir. Arsa üzerinde hukuki bir işlemin bulunup bulunmadığı da tapu dairesinde doğrulanmalıdır. Eğer sözleşme yani belirtilen özellikler tapu dairesinde verilen özelliklerle uyuşmuyorsa bu konuda alıcı kişi kanunen haklarını arayabilir.
Yeni düzenleme ile tapu dairesine gitmeden de halledilen devir teslim işlemleri noter tarafından da sağlanmaktadır. Bu işlem sırasında arsa alım satım tapu masrafı noter ücreti arazinin değerine göre 500 TL’den az 4 bin TL’den fazla olmamaktadır. Tapuda gerçekleşen işlemlerde tapu dairesi hiçbir mesuliyet kabul etmemektedir ancak noterde gerçekleşen işlemlerde oluşacak sorunlardan noterler de etkilenecektir. Alıcı veya satıcının notere karşı dava açma hakkı da olacaktır. Arsa alımında tapu durumu ne olmalı sorusu noterlerin de alacağı cezai hüviyetten kaynaklı olarak artık sadece alıcılar değil noterlerin de düşünmesi gereken husus haline gelmiştir.
Arsa Alım Satımında Tapu Harcı
Arsa almaya yeltenen yatırımcılar sözleşme, tapu veya noter işlemlerini hallederken akıllarında arsa alırken tapu masrafı ne kadar sorusu yer almaktadır. Bu durum her sene güncellenmekte olup bu yılkı ücretlendirme arsanın değerine m2 oranına göre hesaplanarak asgari 500 azami 4000 TL olarak belirlenmiştir. Noterler tarafından yapılan sözleşmede yalnız tapu harcı alınacaktır. Bunun yanında ekstra ücret talep edilmeyecektir. Bu sözleşmelere damga vergisi gibi vergi türlerinden muaf tutulacaktır.
Arsa alım satım tapu harcı hesaplama konusunda yüzdelik oranlar dikkate alınmalıdır. Arsa tapu harcı bedeli diğer gayrimenkullerde alınan harçla doğru orantılıdır. İki taraf için de toplam olarak satış bedelinin %4’ü değerinde harç alınmaktadır. Satış bedelinin %4’ü tapu harcı olarak tahsil edilmektedir. Bu tahsilat başvurduğunuz kurum tarafından alınmaktadır. Belirlenen ücret verildiği takdirde sözleşme noter veya tapu müdürlüğünce onaylanır ve satış işlemi gerçekleşir. Yatırımcıların bu konuya dikkat etmesi alım sırasında istenilecek harca da ek bütçe ayrılması gerekmektedir.
İşlemler Hangi Kurumda Daha Hızlı İlerliyor?
Bu sorunun cevabı bölgesel olarak değişmekte olup küçük şehirlerde tapu dairelerinde işlemler daha hızlı ilerlerken büyük şehirlerde bu hız aynı oranda olmuyor. Noterlerde çalışan işçi sayısı istenilen iş gücüne göre az olmasından kaynaklı küçük şehirlerde noterlerin üzerinde olan fazla iş yükümlülüğü tapu işlemlerinin yavaşlamasına sebep olmaktadır. Herhangi bir sözleşme veya belgenin onayı için notere başvurulduğu için tapu müdürlüklerinden daha yoğun çalışma performansı göstermektedirler. Bu sebeple şehirlere göre gidilecek kurum belirlenmelidir.
Tapu müdürlüklerinin görevleri, devlete ait olan tapuların sicillerini tutmak, taşınmaz mallara ait tescil işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve tapu planlarının denetlenmesidir. Yaptığı iş sayısı notere oranla daha az olması sebebiyle tapu işlemleri tapu müdürlüklerinde daha hızlı sağlanabilmektedir. Yeni bir avantaj olan noterde de bu işlemlerin gerçekleşmesi işlerin genel olarak hızlanmasını sağlamıştır çünkü tapu işleri iki kuruma bölünmüştür. Bu doğrultuda alıcı olan kişi ve satıcı olan taraf istedikleri ve kendilerince en müsait olan kuruma giderek işlerini daha kolay halledebilmektedirler.
Arsa Alımında Süreç Nasıl İşler?
Öncelikle bir arsa almaya karar verdiyseniz ve bu arsayı geniş çaplı bir yerde aramak istiyorsanız Hepsiemlak gibi bu konuda detaylı bilgiye sahip olan ve gelen ilanları size sunan sitelerden yararlanabilirsiniz. Arsayı seçtikten sonra satıcı ile iletişime geçip arsanın güncel bilgileri istemeniz gerekiyor. Bu konuda tamamlandıktan sonra satıcı ile kiralık veya satın almaya bağlı bir sözleşme hazırlamanız gerekmektedir. Sözleşmenin hazırlanması için sözleşmeler hukuku avukatından yardım alabilirsiniz. Hazırlanan sözleşmeyi noterde daha sonra onaylatmanız gerekecektir.
Taraflar olarak kendi aranızda sözleşme imzalandıktan sonra tapunun devir teslim işlemleri için noter veya tapuya gitmeniz gerekmektedir. Hangi kuruma gitmeye karar verdikten sonra kurum içinde hangi haklara sahip olduğunuzu araştırmanız gerekmektedir. Noter veya tapu dairelerinde hesaplanan harç hesaplandıktan sonra arsa alımında tapu masrafı konusunda ayırdığınız bütçeden belirlenen fiyatı karşılamanız gerekmektedir. Tapu harcı ödendikten sonra arsayı istediğiniz ve belirlenen şekillerde kullanabilirsiniz. İmzalanan sözleşmenin 10 yıl süresince güncellenmesi gerektiği ise unutulmaması gereken bir noktadır.