Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ODTÜ araştırma gemisi Bilim-2’deki “müsilajla mücadele” çalışmalarını inceledikten sonra Marmara Belediyeler Birliği’nce Kocaeli’de düzenlenen Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı’na katıldı. Kurum, toplantının ardından müsilajla mücadele kapsamında “Marmara Denizi Eylem Planı’nı” kamuoyuyla paylaştı. Tüm çalışmaların ortak akılla yürütüleceğini, seferberlik anlayışı içerisinde Türkiye’nin en büyük deniz temizliğinin gerçekleştirileceğini ifade eden Kurum, alınan kararları şöyle açıkladı:
1 – Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’lardan müteşekkil koordinasyon kurulu, Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak. Koordinasyon kurulumuzu önümüzdeki hafta itibariyle oluşturuyoruz. Kurul haftalık ve aylık toplantılarla, tüm çalışmaları ortak bir akılla ele alacak ve bu kurul sayesinde katılımcı bir süreci koordine edeceğiz.
2 – Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı üç ay içerisinde hazırlanarak çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
3 – Marmara Denizi’nin tamamını koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatılacak, 2021 yılı sonuna kadar tamamlanacak. Bu çalışmalarımızla Marmara Denizi’nin biyolojik çeşitliliğini de koruma altına alacağız.
4 – Hâlihazırda Marmara Denizi’nde temizlik çalışmalarını bir seferberlik anlayışıyla başlattık. 8 Haziran Salı günü de 7/24 esasıyla tüm kurumlarımızla, belediyelerimizle, doğa severlerimizle, sporcularımız, sanatçılarımız, tüm vatandaşlarımızla birlikte, bir seferberlik anlayışıyla müsilajın tamamen temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacak.
5 – Bölgede bulunan mevcut atık su arıtma tesislerinin tamamı ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek. Atık suların ileri biyolojik arıtım yapılmaksızın Marmara’ya deşarjını engelleyici hedefler doğrultusunda çalışmalar yürütülecek. Bilim insanlarımıza göre azot miktarını yüzde 40 oranında düşürürsek bu işi kökten çözeriz. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde Marmara Bölgesi’nde bulunan tüm illerimiz, atık su arıtma tesislerini dönüştürmeye yönelik çalışmalarını tamamlayacaklar.
6 – Eylemimiz ise Marmara Denizi’ne deşarj yapan atık su arıtma tesislerinin deşarj standartları 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirilecek. İlgili mevzuata yeni düzenlemeler getireceğiz.
7 – Arıtılmış atık suların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak. Suyumuzu ne kadar geri kazanırsak, Marmara’ya o kadar az su deşarj ederiz.
8 – Atık su arıtma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB’lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri arıtma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak. Tesisleşmesini gerçekleştirmedikleri takdirde, her türlü cezai işlemi ve hatta kapatma cezasını tavizsiz bir şekilde uygulayacağız.
9 – Atık su arıtma tesislerinin yapımı ve işletilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör işbirliği modelleri hayata geçirilecek.
10 – Marmara Denizi’ne gemilerin atık sularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak.
11 – Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştırılacak. Tersanelerde daha çevreci teknikler kullanılarak olası deniz kirliliklerinin önüne geçeceğiz.
12 – Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde alıcı ortama deşarj yapan atık su arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktası 150’ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle, Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak. Tıpkı Kentsel Dönüşüm projelerimizde yaptığımız gibi, 3 boyutlu modellemeyle, meteorolojiden kirlilik yüklerine kadar çok sayıda veriyi içeren Marmara Denizi’nin dijital ikizini oluşturacağız.
13 – Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak. 1 yıl içinde Marmara bölgesinin tüm illerinde Sıfır Atık Uygulaması’na geçeceğiz.
14 – İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacak. Böylelikle sulamada kullanılan su miktarını azaltacağız, dereler vasıtasıyla kirliliklerin Marmara Denizi’ne ulaşmasını engellemiş olacağız.
15 – Marmara Denizi’yle ilişkili havzalarda, dere yataklarına yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturularak kirliliğin denize ulaşması önlenecektir.
16 – Zeytin karasuyu ve peynir altı suyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için, atık su azaltımını gerçekleştirecek teknolojik dönüşümler sağlanacaktır.
17 – Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullanımı aşamalı olarak azaltılacaktır. Organik temizlik ürünleri teşvik edilecektir.
18 – Marmara Denizi’mizdeki tüm hayalet ağlar 1 yıl içerisinde temizlenecek.
19 – Balıkçılığın ekosistem temelli yapılması sağlanacak, koruma alanları geliştirilecek.
20 – Müsilaj nedeniyle zarar gören balıkçılara ekonomik destek sağlanacaktır.
21 – Deniz kirliliğinin önlenmesi ve vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi amacıyla çalışmalar yapılarak, kamuoyunu bilgilendirecek bir platform oluşturulacak.
22 – Soğutma suları ve termal tesislerden oluşan sıcak suların Marmara’ya etkilerinin azaltılmasına yönelik tedbirler alınacak. Bu eylem planlarımız kapsamındaki yatırımlarımızı yerel yönetimlerimizle birlikte 3 yılda tamamlayacağız.
Haliç gibi temizlenecek
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün araştırma gemisi Bilim-2’yi ziyaret etti. Kurum, burada yaptığı açıklamada, 91 ayrı noktadan numuneler alındığını belirterek, “Marmara’mızı, Boğaz’ımızı kaderine terk etmeyeceğiz. Kirlilikle bu noktada yaşamasına müsaade
etmeyeceğiz. Aynı Haliç’te Sayın Cumhurbaşkanımız ne yaptıysa Marmara Denizi’mizde de Boğaz’ımızda da yapılması gereken tüm adımları, 25 milyon nüfusa hizmet veren ve bu bölgede yaşayan 25 milyon, yine 84 milyon vatandaşımızı ilgilendiren adımları atıyor olacağız” dedi.
Murat Kurum, ODTÜ araştırma gemisi Bilim-2’deki müsilajla mücadele çalışmalarını inceledi.
İLK ADIM ATILDI, TEMİZLİK KADIKÖY’DEN BAŞLADI
Marmara’da müsilaja bariyer
Marmara Denizi’ni vuran müsilajla mücadele için önemli bir adım atıldı ve temizlik başlatıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Marmara Denizi’nde etkili olan deniz salyası olarak bilinen müsilajın temizliğine Kadıköy Caddebostan Sahili’nden başladı. Ekipler, önce sahil kenarındaki tekneleri uzaklaştırdı ardından deniz salyalarını suda çembere aldı. Yüzeydeki deniz salyaları, motorlu pompayla çekildi. Yapılan çalışmalar, havadan dronla görüntülendi. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nde görevli Mehmet Tamer Çobanoğlu yapılan temizlikle ilgili “Bugün (dün) itibarıyla Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaj problemine yönelik temizlik çalışmalarına başlamış bulunmaktayız. Bu çalışmaları yaygınlaştırarak sürdüreceğiz” dedi.
Meclis komisyon kuracak
AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, TBMM’de bu hafta, Marmara Denizi’ndeki müsilaj (deniz salyası) probleminin çözümü için araştırma komisyonu kurulmasına dair önergelerinin görüşüleceğini bildirdi. Turan, yaptığı yazılı açıklamada, bu hafta TBMM Genel Kurulunda, İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerinin yapılacağını anımsattı. Bu kanun teklifinin yanı sıra, Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorununa çözüm üretilmesi, oluşan kirliliğin önlenmesine yönelik “Marmara Denizi’ndeki Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu” kurulmasına dair hazırlanan önergenin görüşülmesinin planlandığını belirten Turan, “İklim değişikliği nedeniyle deniz suyu sıcaklığının aşırı yükselmesi, Marmara Denizi’nin durgun yapısı ve kirlilik gibi etkenler müsilaj problemine neden olmaktadır. Bu kaynaklar arasında kontrol edilebilen tek etken kirliliktir” dedi.
Akademisyenler YÖK’te toplanıyor
Yükseköretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorunu konusunda YÖK’te toplantı düzenleyeceklerini söyledi. Saraç, Twitter’dan yaptığı paylaşımda toplantıya ilişkin şu bilgileri verdi:
“Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorununa ilişkin, üniversitelerimizde ilgili akademik birimlerde yapılmış ve halen sürmekte olan bilimsel çalışmalar ile bu çalışma sonuçlarının önerdiği acil önlemleri değerlendirmek ve kamuoyu ile paylaşmak üzere ilgili fakültelerimizin dekanları ve konunun uzmanı araştırma ekipleri ile önümüzdeki hafta içi yükseköğretim kurulunda bir araya geleceğiz. Yeni YÖK olarak, üniversitelerimizin toplumsal sorunların çözümü konusunda ilgili bütün kurum ve kuruluşlarla ortak hareket ederek bilimsel katkılar sunması noktasında öncü kurumlar olmasını desteklemeye devam edeceğiz.”
HÂLÂ DENİZE GİRİYORLAR
Fotoğraf İstanbul, Suadiye’den. Uzmanların “Müsilaj bulunan yerde denize girmek sağlığa zararlı” açıklama ve uyarılarına rağmen bazı gençler, Kadıköy, Suadiye’de denize girmeye devam etti.