İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nden araştırmacılar, daha önce yapılan çok sayıda Antarktika araştırmasından elde edilen radar verilerini inceleyerek 34 milyon yıldır buzla kaplı olan Doğu Antarktika Buz Tabakası’nın altında gizlenen bir araziyi ortaya çıkardı.
Çalışmanın başyazarı ve Royal Society Üniversitesi Araştırma Görevlisi Dr. Guy Paxman, “Doğu Antarktika Buz Tabakası’nın altında kalan bu manzara, sadece Dünya’da değil, Güneş Sistemi’ndeki tüm karasal gezegenler arasında en gizemli olanlardan biri” diyerek keşfin önemine dikkat çekti.
Bilim dünyasında uzun zamandır buzun altında dağlar, derin çukurlar ve vadilerin yer aldığı biliniyor. Ancak bu yeni çalışma, Antarktika buzla kaplanmadan yani yaklaşık 80 milyon yıl önce bölgeden geçen nehirlerin oluşturduğu geniş düz arazilerin izlerini ortaya çıkardı.
Newcastle Üniversitesi’nden araştırmaya katkı veren Profesör Neil Ross, “Antarktika buz tabakalarının altında ‘düz’ yüzeylere dair bazı parçalı kanıtlar uzun süredir vardı. Bu çalışma, bu verileri bir araya getirerek büyük resmi ortaya çıkardı” dedi.
Ekip, Doğu Antarktika kıyısının yüzde 40’ını kapsayan 31 farklı düz yüzey keşfetti. Bilim insanları, bu alanların adeta bir ‘kayıp dünya’ gibi geçmişin izlerini taşıdığını belirtti.
Çalışmanın diğer yazarlarından Profesör Stewart Jamieson ise, “Bu antik manzaranın tam olarak nasıl göründüğünü söylemek zor. Ancak ne kadar geriye gittiğinize bağlı olarak, bölgenin iklimi modern Patagonya’yı ya da hatta tropikal bölgeleri andırıyor olabilir” dedi.
BUZ TABAKASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan çalışmada, buzun bu düz yüzeylerin üzerinde çok daha yavaş hareket ettiği tespit edildi. Bilim insanları, bu alanların buz akışını adeta bir bariyer gibi yavaşlattığını belirtti.
Bu bilgi, küresel ısınmanın etkisiyle hızlanan Antarktika’daki buz kaybını anlamak için kritik bir öneme sahip. Dr. Paxman, “Keşfettiğimiz bu düz yüzeyler, 30 milyon yıldan fazla bir süredir neredeyse hiç bozulmadan kalmayı başardı. Bu da buz tabakasının bazı kısımlarının bu manzarayı aşındırmak yerine koruduğunu gösteriyor” dedi.
Dr. Paxman, yüzeylerin şekli ve jeolojisine dair bilgilerin, buzun Doğu Antarktika kıyısındaki hareketini anlamada önemli bir katkı sağlayacağını ekledi. Bu veriler, Antarktika’daki buz tabakasının iklim değişikliğine karşı nasıl bir tepki vereceğini öngörmekte bilim insanlarına yol gösterecek.