Avrupa’da artan faiz oranlarıyla ticari gayrimenkul piyasasına ilişkin endişeler artarken, Avrupa Merkez Bankası (AMB), ticari gayrimenkule yatırım yapan fonlardan çok fazla yatırımcının para çekmesi durumunda finansal istikrarın tehlikeye girebileceği konusunda uyardı.
AMB uzmanları, bankanın internet sitesinde yayımladıkları “Euro Bölgesi gayrimenkul piyasalarında yatırım fonlarının artan rolü: riskler ve faktörler” adlı Makroihtiyati bültende ticari gayrimenkul piyasasından finansal istikrara yönelik tehlikelere dikkati çekti.
Ticari gayrimenkul fonlarının şu anda Euro Bölgesi’ndeki ticari gayrimenkulün yüzde 40’ını elinde tuttuğuna yer verilen bültende, faizlerin artmasıyla gayrimenkul sektöründe artan yeniden finansman sorunlarının Avrupa’da da bu alanda çıkışlara yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuldu.
Gayrimenkul yatırım fonlarının değeri 10 yılda 1 trilyon euroyu aştı
Bültende, gayrimenkul yatırım fonlarının net varlık değerinin son 10 yılda üç kattan fazla artarak 1 trilyon euronun (1,1 trilyon dolar) üzerine çıkarak gayrimenkul piyasalarıyla karşılıklı bağımlılıklarını artırdığına vurgu yapılarak, fonlarda yatırımcıların sık sık para çekme fırsatlarının olduğu ve varlıkların oldukça likit olmadığı için bir dengesizlik oluşturduğu belirtildi.
Bu dengesizliğin fonları likidite baskısı nedeniyle düşük fiyatlarla sıkıntılı satışlara karşı savunmasız hale getirebileceğinin vurgulandığı bültende, bunun da gayrimenkul piyasası üzerindeki baskıyı daha da artırabileceği uyarısında bulunuldu.
İstikrarsızlık ticari gayrimenkul üzerinde sistemik bir etkiye sahip olabilir
AMB’ye göre, bu alandaki istikrarsızlık ticari gayrimenkul üzerinde “sistemik bir etkiye sahip olabilir” ve bu da “daha geniş finansal sistemin istikrarını” ve reel ekonomiyi etkileyebilir.
AMB uzmanları, bültende çok fazla yatırımcının çok kısa sürede para çektiği için geri ödemeleri sınırlamak zorunda kalan ABD’deki Blackstone Real Estate Income Trust (Breit) fonunu örnek göstererek, fonların likidite talebindeki artışları daha iyi yönetmesine ve piyasa stresi sırasında ortaya çıkabilecek geri alma maliyetlerini içselleştirmesine yardımcı olacak kurallar geliştirilmesi gerektiği belirtti.
AMB’nin uyarısının, Avrupa Sistemik Risk Kurulu’nun (ESRB) Ocak’ta Avrupa Birliği ve üye ülkelerin ticari gayrimenkul piyasasından kaynaklanan sistemik tehditlere yönelik gözetimlerini geliştirmeleri gerektiği konusunda uyarmasından sonra gelmesi dikkati çekti.