Konut satışları 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 11,2 artarak 1 milyon 499 bin 316 oldu. 1,5 milyonluk konut satışıyla 2020 rekorla kapatıldı. Konut satışlarında, yine İstanbul, 265 bin 98 konut satışı ve yüzde 17,7 ile en yüksek paya sahip oldu. Geçtiğimiz yıla göre yaklaşık 100 binlik artış sağlandı.
İpotekli satış Ocak – Aralık döneminde azald
2020 Aralık dönemi verilerine bakıldığında; ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 70,9 azalış göstererek 14 bin 631 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 13,8 olarak gerçekleşti. Kaybın nedeni, Ağustos başından itibaren devam eden faiz artışının Eylül ayı itibarıyla kademeli olarak yükselmesidir.
2020’de EV’lendik
2020 yılına pozitif beklentilerle başlandı ve Mart ayına kadar da epey yol alındı. Konut satışları ilk çeyrekte gayet iyiydi. Daha sonra bilindiği üzere pandemi her şeyi etkiledi. Hayat durunca tüm ekonomik faaliyetler de durmak zorunda kaldı. Ancak alınan tedbirlerle ve kampanyalarla toparlanma yaşandı. Haziran’dan itibaren yaklaşık 3 ay devam eden düşük faizli kampanya dönemi ise sektörün rekor sayıda satışlar gerçekleştirdiği ve toparlandığı bir dönem oldu. Devam eden aylarda çok sert olmamakla birlikte kademeli düşüşler yaşadık. Eylül ve Ekim aylarında faiz artışına bağlı, satışlarda gerilemeler oldu. Ancak bunu olumsuz bir işaret olarak algılamamak gerekir. Son iki yılda yaşanan iniş-çıkış döneminin bitmesi ve satışların uzun vadeli ortalamalarına geri dönmesi olarak bakmak daha doğru olabilir. Her şeye rağmen 2020 yılını iyi kapattık. Sıkıntılı bir yıl olsa da konut stokunun erimesi bakımından verimli geçirdiğimiz bir yıl oldu.
Gayrimenkul altınla baş başa gidiyor
Türk insanına yatırım sorulduğunda altınla konutun baş başa gittiği görülüyor. Gayrimenkul sektörü bu sene dolardan fazla prim yaptı. Birinci ve ikinci elde ciddi bir konut stoku söz konusuydu. Bu 3 yıl içinde özellikle 2020 yılında hem birinci elde hem de ikinci elde konut stokları ciddi şekilde eridi. Bu da konut fiyatlarına yansıyor.
Sektör üzerindeki ataleti attı
Sektör üzerindeki ataleti attı diyebiliriz. Pandeminin hala sürüyor olması, kredi maliyetlerinin yüzde 19-20’ler arasında olmasıyla ipotekli satışların daraldığını görüyoruz. Ancak sektör üretime devam ediyor.
Yabancıya satışta yılı iyi kapattık
2020 yılında yabancıya satışta, yüzde 10,3’lük bir azalış gerçekleşti. Bu tabloya pandeminin neden olduğu açıkça görülmekte. 2020 yılında yabancı alıcılara 40 bin 812 konut satıldı. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2020 yılında ilk sırayı 19 bin 175 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 7 bin 735 konut ile Antalya aldı. 2020 yılının son çeyreğine baktığımızda tüm zamanların en yüksek yabacıya satışı olduğunu görüyoruz. Yeni yılda aşının da devreye girmesiyle satışların ivmelenerek 2021 yılını takip eden aylarda tablonun daha da olumlu seyredeceğini öngörmekteyiz.
Çin’den sonra Hindistan, Pakistan gibi yeni pazarlar keşfediliyo
Turizmde kaybettiğimiz döviz girdisini kapatmaz ancak yabancıya satışla birlikte ülkemize gelen döviz de son derece kıymetli. Hükümetin 2021 reform takvimiyle birlikte yabancıya satışta Avrupa pazarında ufakta olsa bir kıpırdama görebiliriz. Asya’dan Çinlilerin yoğun ilgisi söz konusu. Bununla birlikte Pakistan ve Hindistan gibi yeni pazarlardan da talep görmeye başladık. 2021’de bu talebin büyümesiyle yabancıya satışta müşteri çeşitlenmesi, yeni pazarların keşfedileceği ve faaliyet göstereceğimiz bir yıl olacak.
Yeni yılın daha iyi olacağını umuyoruz
2020 yılında gayrimenkul fiyatlarını baskılanmıştı. Yüksek fiyata ürettiğimizi, maliyetleri konut satış rakamlarına neredeyse yansıtmadan sattık. Ancak emtia fiyatlarındaki son 6 aylık artış bizi çok zorluyor. 2020 yılı son çeyrekte kısmen konut fiyatlarına yansıdı, bu yıl da yansımaya devam edeceğini öngörüyoruz. Yeni yılda kademeli olarak yansıtılacak. Faizlerde de artış söz konusu. Kredili satışlar azalacak. Kısacası ilk çeyrek kolay geçmeyecek.
Bahar aylarının sonuna doğru Nisan ve Mayıs’tan itibaren hem aşının hem de tedbirlerin etkisiyle salgın büyük oranda hem ülkemizin hem de dünya gündeminin birinci başlığı olmaktan çıkıp daha orta ölçekli bir gündem halini alacaktır. Pandemi ile yaşamayı öğrendiğimiz, evimizin kıymetini daha çok anladığımız bir yıl olacak. Beklenen ertelenmiş taleplerin yabancıya satışın ve gayrimenkulün tekrar insanların gündemine bir yatırım aracı olarak girmesiyle birlikte ikinci çeyrekle birlikte daha pozitif bir havada konuşacağız.
2021’de yeni proje lansmanları olacak
2021’de mutlaka yeni proje yeni lansmanları göreceğiz. Bahar aylarından itibaren yeni projeler devreye girecektir. 2016-2017 deki gibi bir tempo beklemiyorum daha ayağa yere basan daha ölçülü bir hareket olacaktır. Türkiye’nin gayrimenkul sektörünün aktivitesine ve üretimine ihtiyacı var. Hem istihdam açısından hem de diğer sektörlere olan katkısı açısından aynı zamanda kentsel dönüşüm mecburiyetimiz var. Gayrimenkul sektörünün yüzde 7-8 bandında bir büyüklüğe ulaşması gerekiyor. Şu anda daha gerideyiz; yüzde 6’lar civarındayız. Bu anlamda 2021’in ikinci yarısında azda olsa yeni projelerle üretime devam edeceğiz. İyi bir sene bekliyoruz. Makul bir büyüme yılı olacağını umuyoruz.