Bakü Uluslararası Deniz Ticaret Limanının yanında ve küresel ulaşım koridorlarının üzerinde stratejik coğrafi konuma sahip olan Alat Serbest Ekonomik Bölgesi (Alat SEB), yatırımcılara benzersiz bir yasal çerçeve, mali ve mali olmayan teşvikler paketi sunuyor. Yatırımcıların ulaşım ve lojistik hizmetlerine ilişkin ihtiyaçlarını karşılamak için Alat SEB’de iki adet ulaşım-lojistik merkezi kurulduğu da açıklandı.
Bunlardan biri, toplam 50,000 m2’lik alanda yerleşecek merkez, kara yolu taşımaları ile ilgili lojistik hizmetler sunacaktır ve yıllık 500,000 ton kapasiteye sahip olacak, 210,000 m2’lik alanda yerleşecek diğer lojistik merkez ise demiryolu taşımacılık hizmetleri sunacak. Ayrıca kargo taşımacılığında Alat SEB tüzel kişilerinin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Alat SEB’de Kargo Havalimanının inşası planlanıyor ve projenin uygulanmasına başlanıldığı açıklandı. Havalimanı’nın 2026 yılının ilk çeyreğinden geç olmayarak faaliyete geçmesi bekleniyor. Havalimanı’nın yıllık kapasitesi ilk etapta 500,000 ton olacak, daha sonra kademeli şekilde yılda 1,5 milyon tona ulaşacaktır. Bu havalimanı Alat SEB tüzel kişileri ile beraberliğinde, diğer müşterilere de hizmet edecek.
Yasal çerçeve ve mevzuatlara önem
Alat SEB’in kurulması, işletilmesi ve yönetimine ilişkin yasal çerçeve, Azerbaycan Milli Meclisi tarafından kabul edildi. Alat SEB mevzuatının temel ekonomi mevzuatı üzerinde önceliğini açıkça ortaya koymak ve Alat SEB mevzuatı ile temel ekonomi mevzuatı hükümlerinin yorumlanmasında herhangi bir çelişki, yanlış anlama, uyuşmazlık olasılığını ortadan kaldırmak için, Azerbaycan Milli Meclisi tarafından Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 80’den fazla kanunda ilgili değişiklikler yapılmış ve yapılmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra, Alat SEB Yasasına göre, Temel Ekonomi Otoriteleri Alat SEB-de herhangi bir yargı yetkisine sahip değil ve Alat SEB Yetkili Kurulu ve Alat SEB-deki Tüzel Kişilerin (yani yatırımcılar tarafından kurulan işletmelerin), yapı sahiplerinin, finans kuruluşlarının ve buradaki tüzel kişilerin çalışanlarının faaliyetlerini düzenleme veya denetleme yetkisine sahip olmayacak.
Mali ve Mali Olmayan Teşvikler
Alat SEB’de faaliyet gösterecek işletmeler katma değer vergisi, stopaj vergisi ve diğer her türlü kurumsal vergiden muaf. Ayrıca Alat SEB’e ithalatta ve Serbest Bölge’den ihracatta gümrük vergisi ve ödemeleri uygulanmıyor. Merkezi veya yerel yetkili kurumlardan herhangi bir ek onay veya izin gerekmeden yerinde tek noktadan iş değerlendirmesi, ruhsatlandırma, izin verme ve bir sıra diğer kolaylaştırma koşulları yürütülmekte, bunun da işletmelerin kayıt işlemlerini ve faaliyetleriyle ilgili diğer konuları önemli ölçüde kolaylaştırdığı açıklandı.
Mali, döviz işlemlerinde ve kâr payının geri dönüşünde ve yabancı şirketlerin mülklerinin kamulaştırılması veya herhangi diğer şekilde herhangi bir kısıtlama olmadığı ve başka teşvikler sunulduğu da bildirildi. Alat SEB Yetkili Kurulu tarafından onaylanan Ana Plana göre, Alat SEB ilk aşamada Bakü Uluslararası Deniz Ticaret Limanının ve küresel ulaşım koridorlarının yakınlığında toplam 719 hektarlık 3 ayrı bölgede bulunmaktadır. FEZ 1 – 206 hektar, FEZ 2 – 302 hektar, FEZ 3 ise 211 hektar alanı kapsıyor. Toplamda 5032 hektarlık arazi Hükümet tarafından Alat SEB’e tahsis edilmiş, ilave 3000 hektarlık alan gelecekteki genişleme için rezerv edilmiş.
Temmuz 2021’de başlanılan saha dışı ve saha içi gelişimin ilk aşaması olan 60 hektar arazinin altyapı inşaat çalışmaları tamamlanmış durumda. 60 hektarlık ilk Aşama alanında kullanıma hazır saha dışı ve saha içi (gaz, su, atık suları ve yağmur suyu kanalizasyonları, elektrik, sulama hatları ve tesisleri, yollar) altyapı ve tesislere sahip endüstriyel araziler, gümrük denetimleri için X-RAY ekipmanıyla donatılmış gümrük kontrol noktası, x-ray ve fiziki denetim binaları, Alat SEB İş Merkezinin binası gibi gayrimenkul çözümleri sunulmaktadır. Alat SEB İş Merkezi herhangi bir temel ekonomi otoritesi veya kurumunun katılımı olmadan lisans, izin, vize, sertifikaların verilmesinden sorumlu tek durak hizmet noktası (one stop shop), yatırımcıların kiralayabileceği ofisler, Gümrük Gişelerinde çalışacak gümrük memurları için ofisler içeriyor.
40 hektar Avrupalı şirketlere tahsis edildi
Alat SEB-e yatırım yapmaya ve burada işletmelerini kurmaya hazır olan kararlı yatırımcıların sayının yüksek olması nedeniyle yatırımcılara daha fazla endüstriyel araziler sağlayabilmek için sonraki 138 hektarlık alanın detaylı dizaynı tamamlandı ve inşaat işlerine başlanıldı. 138 hektarlık alanın 40 hektardan fazlası artık tanınmış Avrupa şirketlerine tahsis edildi.
Yenilikçi teknoloji şirketleri öncelikli
Alat SEB Yetkili Kurulu yüksek katma değer yaratan, ihracata yönelik üretime ve uluslararası ticarete dayalı, uluslararası standartlara uygun olarak faaliyetlerinde yenilikçi teknolojileri ve yaklaşımları kullanan yatırımcılara öncelik veriyor. Alat SEB’de yatırımcıların ürettiği ürünlerin en az %75’inin Azerbaycan dışına ihraç edilmesini gerektiren bir strateji uygulanıyor ve bu strateji sadece ülke dahiline hizmet göstermeyi hedefleyen küçük ölçekli şirketlerin kurulmasını önlemek amaçlı olarak açıklanıyor.