Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Cuma günü ilk kez yayımladığı Hava Kalitesi ve İklim Bülteni’nde koronavirüs salgını nedeniyle 2020 yılında alınan kısıtlama önlemleri sonucu hava kirliliğine yol açan emisyonlarda azalma olduğunu açıkladı.
Örgüt, hava kirliliğinde azalmanın “düzensiz” olduğunu belirterek, dünyanın birçok bölgesinde hava kalitesinin olması gereken düzeylerin altında bulunduğunu kaydetti. Raporda, hava kirliliğine yol açan bazı kirleticilerin daha sık ve yüksek düzeyde görüldüğüne de dikkat çekildi.
Petteri Taalas
WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Covid-19 planlanmayan bir hava kalitesi deneyiydi ve bazı geçici bölgesel iyileşmeler sağladı” diyerek, “Ancak bir salgın, nüfus ve iklim değişikliğine neden olan etkenlerin üstesinden gelmek ve insan ve gezegenin sağlığını korumak için gereken sürdürülebilir ve sistematik eylemlerin ikamesi değildir” uyarısında bulundu
WMO raporunda hava kalitesini bozan ana kirleticiler olan sülfür dioksit, nitrojen oksit, karbon monoksit ve ozon değerlerindeki değişimler ölçüldü. Cenevre merkezli örgüt kirletici emisyonlarda “benzeri görülmemiş bir azalmaya” dikkat çekti.
“Gelişmeler kısa vadeli”
Örgütün atmosferik çevre araştırması bölümünden Oksana Tarasova bu tür gelişmelerin kısa vadeli olduğunu belirterek, örnek olarak kısıtlamalar sonrası trafiğe araç çıkmadığında bunun etkisinin derhal hissedildiğini ancak araçlar tekrar trafiğe çıkınca durumun tersine döndüğünü kaydetti.
Tarasova küresel ısınmaya neden olan sera gazlarında atmosferik değişikliklerin meydana gelmesinin yıllar aldığını belirtti.
WMO ulaştırma ve fosil yakıt kullanımı sonucu oluşan nitrojen oksit değerlerinde yüzde 70’e varan azalma tespit etti. Raporda 2015-2019 yılları dönem ortalamasına kıyasla ise havadaki küçük partikül maddelerde yüzde 40 düşüş kaydedildi.
Nitrojen oksit havadaki ozonu da yok ediyor. Nitrojen oksit ve ozon seviyeleri sabit kalırken, bazı bölgelerde hafif yükseliş oldu. En fazla Güney Amerika’da olmak üzere karbon monoksit seviyesinde ise bütün bölgelerde düşüş kaydedildi.
Tarasova ayrıca hava kalitesinin “çok karmaşık” olduğunu ve geçen yıl Avustralya yangınları gibi olaylardan etkilendiğini kaydetti.
Reuters,AP / SSB,ET
© Deutsche Welle Türkçe