Türkiye’nin yedinci haberleşme uydusu Türksat 5A, artık Dünya yörüngesinde göreve hazır. ABD, Florida’daki Cape Canaveral Uzay Üssü’nden SpaceX’in Falcon 9 roketi ile gönderilen Türksat 5A; Türkiye, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Batı Afrika, Güney Afrika, Akdeniz, Ege Deniz’i ve Karadeniz’i kapsayan geniş bir coğrafyada TV yayıncılığı ve veri haberleşme hizmetleri sunacak. Ayrıca Türksat 5A, bugüne kadar uzayda yer alacak en geniş imkanlara sahip yerli uydumuz olacak.
Dünya yörüngesinde ses, görüntü ve veri aktarımı için toplamda 2000’i aşkı haberleşme uydusu bulunuyor. 1962’den bu yana gönderilen söz konusu haberleşme uydularını artık önemli bir kısmı görev yapmıyor. Türksat 5A ise %25’e varan yerlilik oranı ve sahip olduğu ileri teknolojiler ile dikkat çekiyor. Öyle ki elektrikli bir motora, üst düzey veri aktarım hızlarına ulaşmak için güçlü donanıma sahip.
Türksat 5A’nın SpaceX tarafından fırlatılma anları:
Artık biliyoruz ki uzay taşımacılığı konusunda SpaceX’in başarısı tartışılmaz. Yeniden kullanılabilir roketleri artık bir standart haline getiren şirket, bir başka deyişle uzay kargoculuğu sektörünün öncüsü oldu. Türksat 5A görevi ise şirket için 2021’in ilk başarılı görevi olarak tarihe geçti. Elon Musk’ın kurucusu olduğu SpaceX hakkında daha fazla bilgi için “SpaceX nasıl kuruldu?” makalemize göz atabilirsiniz. Şimdi Türksat 5A’ya geçelim.
Türksat 5A ile sağlanacak 30 yıl frekans ve yörünge hakkı ne anlama geliyor?
Frekans ve haberleşme hakkı, aslında önümüzdeki dönemde hayatımıza girecek yeni nesil yayıncılık ve veri haberleşme sistemlerinin temelini atıyor. Türksat 5A ile birlikte Türkiye dahil hizmet verilecek tüm bölgelerde servis sağlayıcılarına yeni olanaklar sunuluyor. Bu da Türkiye’nin 2041 yılına dek, uzay ve yeryüzü arasındaki haberleşme haklarımızın garanti altına alınacağı anlamına geliyor.
Türksat 5A nerede ve kim tarafından üretildi?
Türksat 5A uydusunun fırlatılması için nasıl günümüzün en iyi sistemlerinden birisi kullanılıyorsa, aslında uydunun üretimi için de benzer bir şekilde, alanının en iyi firmalarından Airbus ile çalışıldı. Fransa’nın Toulouse şehrindeki Airbus tesislerinde tamamlanan Türksat 5A uydusu, haberleşme konusunda yolunu gözlediğimiz pek çok teknoloji ile donatıldı. Ağırlığı ise yaklaşık 3.400 kilogram.
Türksat 5A’nın yörüngesi neresi ve konumu neden bu kadar önemli?
Daha önce uzaya gönderilen Türksat uyduları 42° Doğu ve 50° Doğu yörüngelerine konumlandırılmış, ancak 31° Doğu yörüngesinde bugüne dek kiralık uydu kullanılmıştı. İşte Türksat 5A ile aynı yörüngede artık Türkiye’ye ait bir uydu yer alacak. Bu da yeni nesil haberleşme çözümlerinin aracı olmadan Türkiye ve uydunun hizmet vereceği diğer bölgelere sunulmasını sağlayacak.
Aslında daha önce 1994 yılında fırlatılan Türksat 1B uydusu da 31° Doğu yörüngesinde konumlandırılmıştı. Ancak haberleşme teknolojilerinde yaşanan değişim ile birlikte yeni nesil uydulara ihtiyaç duyudu. Şimdi de aradan geçen 27 yılın ardından aynı yörüngede yine bir Türk uydusu yer alacak.
Türksat 5A uydusu, Türkiye’nin ilk “hibrit uydusu” olacak. Peki bu ne anlama geliyor?
Yörüngeye yerleştikten sonra Türksat 5A, Dünya’nın dönüş hızı veya daha karmaşık değişkenlere göre kendisini sürekli konumlandırmak zorunda. Bu konumlandırma işlemi sırasında da üzerindeki elektrikli hibrit motorları kullanarak hızlanacak. Yani elektrik enerjisi kullanacak ve bu sayede daha az yakıt tüketecek, dolayısı ile diğer uydulara göre daha uzun ömürlü olacak.
Daha önce kullanılan kimyasal roketler, yakıt verimliliği konusunda oldukça cimri motorlara sahipti. Bu nedenle uzaya gönderilen bir uydunun uzun süreler boyunca görev yapıp haberleşme ihtiyaçlarını karşılaması sağlanamıyordu. Türksat 5A ile Türkiye adına ilk kez böylesine uzun ömürlü bir uzay projesi başlatılmış oldu.
Türksat 5A ile Türkiye’nin uzaydaki aktif uydu sayısı 4’e yükseliyor. Peki bu internet kullanıcıları için ne demek?
Türkiye’nin uzaya gönderilecek 7. uydusu olacak Türksat 5A, Dünya yörüngesinde görevini sürdüren Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B ekibine dahil olacak. Bu da Türkiye ve hizmet verilecek diğer bölgeler için daha yeni haberleşme imkanları demek. Daha hızlı internet erişiminin yanı sıra, daha sorunsuz ve yüksek hızlarda internet hizmeti alacağımız anlamına geliyor.
Bakan Adil Karaismailoğlu tarafından yapılan açıklamalara göre Türksat 5A’nın ardından fırlatılacak Türksat 5B ile internet hızı, 56 Gbps’ye kadar yükselecek. Elbette gündelik hayatta ve milyonlarca cihazın bağlanması ile bu hız, sıradan kullanıcılar için açıklanan seviyede olmayacak. Nitekim bugünkü standartlara kıyasla hem mobil hem de sabit internet bağlantıların daha yüksek hızlara ulaşacağı söyleniyor. Türksat 5A hizmete başladıktan sonra gündelik hayatımıza olan etkisine dair daha net bilgiler edineceğiz.