Her yıl milyonlarca kiracı, sözleşme yenileme döneminde aynı soruyla karşı karşıya kalıyor: “Kira artışı neye göre yapılacak, yeni sözleşmede neleri değiştirebilirim?”
Kira sözleşmesi yenileme süreci, basit bir imza işleminden çok daha fazlasıdır. Çünkü bu aşamada yapılan bir hata, ileride ciddi maddi kayıplara yol açabilir. Özellikle son yıllarda artan kira fiyatları, tahliye davaları ve depozito anlaşmazlıkları, sözleşme yenilemelerini daha da hassas hale getirmiştir.
Bu yazıda, kira sözleşmesi yenilenirken dikkat edilmesi gereken yasal, mali ve pratik detayları, hem kiracı hem de ev sahibi açısından adım adım ele alıyoruz.
Kira Artış Oranı Nasıl Belirlenir?
Kira artışı, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranına göre belirlenir. Türk Borçlar Kanunu’na göre konut kiralarında artış oranı, 2025 yılı itibarıyla bir önceki yılın 12 aylık TÜFE ortalamasını geçemez. Ancak bazı ev sahipleri, piyasa koşullarına göre daha yüksek artış talep edebiliyor.
Kiracının bu durumda yapması gereken en doğru adım, resmî artış oranını belgelemek ve yasal sınırı aşan talepleri yazılı olarak reddetmektir. Taraflar isterse farklı bir oran üzerinde anlaşabilir, ancak bu oran her zaman yazılı sözleşmeye eklenmelidir.
Depozito Tutarı Yenilenmeli mi?
Depozito, kira sözleşmesi imzalanırken verilen güvence bedelidir ve genellikle üç aylık kira tutarını geçemez. Ancak kira artışı sonrası depozito da orantısız hale gelebilir.
Yeni dönem sözleşmelerde, taraflar isterse depozitoyu da yeni kira bedeline göre yeniden düzenleyebilir.
Örneğin 2020’de 3.000 TL kira ve 3.000 TL depozito ile başlayan sözleşmede, 2025’te kira 15.000 TL’ye yükseldiyse, depozito da bu orana göre güncellenmelidir. Bu, hem ev sahibinin riskini azaltır hem de ileride doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçer.
Sözleşmede Tahliye ve Yenileme Şartlarına Dikkat
Birçok kiracı, sözleşme yenilenirken tahliye koşullarını gözden kaçırır. Oysa tahliye sebeplerinin açıkça belirtilmesi gerekir.
Ev sahibi, sadece haklı sebeplerle kiracıyı çıkarabilir. Bunlar arasında kendi ihtiyacı, yakın aile bireyinin ihtiyacı veya binanın kentsel dönüşüme girmesi gibi durumlar yer alır.
Yeni sözleşmede “tahliye taahhüdü” varsa, bu belgenin sözleşmeden ayrı ve kira başlangıcından en az 1 ay sonra imzalanması gerekir. Aksi halde geçersiz sayılır.
Sözleşmede Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Maddeler
-
Aidat ve ortak giderler: Kiracı, sadece kullanıma bağlı giderleri ödemekle yükümlüdür.
-
Bakım ve onarım sorumluluğu: Küçük tamiratlar kiracıya, büyük yapısal sorunlar ev sahibine aittir.
-
Evde değişiklik yapma: Duvar boyası, tadilat veya dekorasyon değişikliği öncesinde ev sahibinden yazılı izin alınmalıdır.
-
Erken çıkış: Kiracı erken çıkarsa, sözleşmede belirtilen cezai şartlara dikkat etmelidir.
Kira Yenilemede En Sık Yapılan Hatalar
-
Sözlü anlaşma yapmak (yazılı sözleşme şarttır)
-
Artış oranını belgelemeden kira ödemek
-
Depozitoyu elden vermek
-
Tahliye taahhüdünü kira günü imzalamak
-
Sözleşmede eski tarihli hükümleri değiştirmemek
Bu hatalar, ilerleyen yıllarda dava süreçlerine ve ciddi maddi kayıplara yol açabilir.
Kira sözleşmesi yenilemek, yalnızca bir imzadan ibaret değildir. Bu süreç, her iki taraf için de mali ve hukuki sorumluluklar barındırır.
Kiracılar, yasal artış oranlarını takip etmeli, ev sahipleri ise sözleşmeleri profesyonelce hazırlamalıdır. Her iki tarafın da şeffaf, yazılı ve belgeli hareket etmesi, ileride doğabilecek anlaşmazlıkların önüne geçecektir.
💬 Siz de sözleşme yenilerken yaşadığınız deneyimleri yorumlarda paylaşabilir veya bültenimize abone olarak emlak rehberlerimizi takip edebilirsiniz.
İlhan ÇAMKARA / Emlak Haber Ajansı