Verileri değerlendiren EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, “2024 yılı Mayıs ayında gerçekleşen konut satışlarına baktığımızda 110.588 adet konutun satılmış olduğunu görüyoruz. 2023 yılının Mayıs ayında gerçekleşen 113.276 adet dolayındaki satış adedine kıyasla yaklaşık % 2,4 oranında düşüş yaşandı.“ dedi.
Yazıcı, şöyle devam etti:
Kıyaslamayı 2024 yılı Mayıs sonu itibariyle yapacak olursak toplam 465.761 adet konut satıldı. 2023 yılı aynı dönemde bu rakam 481.143 olarak gerçekleşmişti. Sonuç olarak iki yılı kıyasladığımızda %3,4 oranında bir düşüş yaşandı. Bu açıdan bakıldığında 2023 yılı satış sayılarını yakaladığımızı söyleyebiliriz. Öte yandan 2023 yılında ise 2022 yılına göre yaklaşık %16,3 oranında düşüş yaşanmıştı.
Konut kredi kullanımında düşüş sürüyor. İpotekli konut kredileri bir önceki seneye göre %40 daha düşük bir toplam rakamla yılı kapatacak şekilde seyrediyor. Toplam satışların içinde konut kredisi ile alınan evlerin oranı %10 ‘a varamıyor.
İpotekli satışlar 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 63,94 oranında azalarak 9.909 adet olarak açıklandı. 2024 yılı Mayıs ayında, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %8,96 olarak gerçekleşti. 2024 yılı Mayıs sonu itibariyle baktığımızda gerçekleşen toplam ipotekli konut satışları 2023 yılının aynı döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışlarına kıyasla yaklaşık %58,7 oranında düşüş gösterdi. 2023 yılı Mayıs sonu itibariyle baktığımızda gerçekleşen toplam ipotekli konut satışları 2022 yılının aynı döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışlarına kıyasla yaklaşık %16,7 oranında düşüş göstermişti.
2024 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle gerçekleşen kümüle konut satışlarının içinde ipotekli satışların oranı %9,6 mertebelerinde gerçekleşti. 2023 yılı Mayıs ayında bu oran aynı etkilerden dolayı %22,4 seviyelerindeydi.
Bu rakamların düşmesindeki en büyük etken konut kredi faizleri. Bugün 1 milyon TL bir konut kredisine 120 ay için aylık ödenmesi gereken faiz tutarı 30-35 bin TL’lere çıkmış durumda. Kredi kullanılabilir olmaktan uzaklaştı. Böyle bir yatırım yapma ümidi kalmayanlar tasarruf yapmak yerine elindeki paraya harcamaya daha meyilliler.
2024 yılı Mayıs ayında 35.558 adet konut ilk defa el değiştirdi
Bir başka önemli veri de ilk satışlar, 2024 yılı Mayıs ayında gerçekleşen ilk el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %3,33 oranında artarak 35.558 adet açıklandı. 2024 yılı Mayıs ayında, toplam kümüle konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı %31,75 olarak gerçekleşti.
Yıllardır ilk satışların aylık toplam satışların içindeki payı istatistiği bozmadan %29-32 oranında bir seyirle devam ediyor.
Büyükşehirlerde durum nasıl değişti
İstanbul, İzmir ve Ankara özelinde bakacak olursak; 2024 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle kümüle konut satışlarının, 2023 yılı aynı dönemine nazaran İstanbul’da yaklaşık %3,5, Ankara’da %19,1 ve İzmir’de ise %3,1 oranında azaldığı görülmektedir.
Mayıs ayında yabancılara yapılan konut satışları geçen senenin aynı ayına göre %34,83 oranında azaldı.
Yabancılara yapılan konut satışı 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %34,83 oranında azalarak 2.064 adet açıklandı. 2024 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle yabancıya satılan kümüle konut adedinin toplam satışlar içindeki oranı %1,9 oranındadır. 2023 yılı aynı döneminde bu oran %3,5’di.
Ancak 2024 yılının ilk 3 ayında yabancılara yapılan satışların %43,8’i vatandaşlık için oldu. 2023 senesinde aynı dönemde bu rakam %18’di. Bu açıdan bakıldığında geçen sene ilk üç ayda 10.926 satış yapılırken bunun 1.967’si vatandaşlık için. Bu sene ise ilk üç ayda sadece 5.685 yabancıya satış yapıldı ve bunun 2.498 tanesi vatandaşlık için. Artık her iki yabancı alımın neredeyse bir tanesi vatandaşlık için.
Yabancılara yapılan konut satışları 2024 yılı Mayıs ayında ilk sırayı 797 adet konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 668 adet konut satışı ile İstanbul ve 164 konut satışı ile Mersin izledi.
2024 yılı Mayıs ayında yine Rusya açık ara konut alımında birinci sırada oldu. 2024 yılı Mayıs ayında ülke sıralamasında 437 konut satış sayısı ile Rusya ilk sırayı aldı. İran 207 konut satışı ile ikinci ve 171 konut satışı ile Ukrayna üçüncü oldu.