İBB’nin uzman ekipleri hızlı bina tarama testinin nasıl yapıldığını Bakırköy’de 12 daireden oluşan 6 katlı Gül Apartmanı’nda uygulamalı olarak basın mensuplarına gösterdi.
Çalışmalar hakkında bilgi veren İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Özlem Tut, “Hızlı tarama yöntemiyle bina incelenmesi 3 yılı aşkın süredir devam ediyor. Biz bu süre içerisinde 107 bin binayı ziyaret edip inceleme izni istedik. Ancak bu zamana kadar 29 bin binadan inceleme izni alabildik. Bugün itibarıyla toplam 76 bin başvuru aldık. Bunların hepsine cevap vereceğiz. Yaşadığımız yıkıcı depremlerden sonra çok fazlaca hassasiyet oluştu. Başvuru sırasına göre değerlendirmeye alıp bütün binaları inceleyeceğiz” dedi.
Hangi kriterler gözetiliyor?
Bu yöntemin 10 kata kadar olan binalarda uygulanabildiğini belirten Tut, “2000 sonrası yapılan binalar daha önce başvuramıyordu. Bu noktada da çok fazlaca başvuru aldık. Bu hafta itibarıyla bu başvuruları da değerlendirmeye alacağız. Ancak 2000 yılı öncesi inşa edilmiş yapılar bizim kırılgan yapı stokumuzu oluşturuyor. Başvuruları, bu yapıları önceliklendirerek değerlendireceğiz. Kiracılarla ilgili de yoğunlukla talepler gelmekteydi. Sistemimizi buna göre güncelledik. Kiracıların da başvurularını alacağız” diye konuştu.
4 bin 500 TL kira yardımı
İBB’nin daha önce açıkladığı, durduğu yerde çökecek kadar kötü durumda olduğu tespit edilen yaklaşık 10 bin kişinin yaşadığı 318 bina ile ilgili de konuşan Tut, “Bu binalar hızlı tarama sonucunda ‘D’ ve ‘E’ grubu dahi çıkmayıp hiçbir deprem yükü taşıma kapasitesi olmayan, durduğu yerde çökme ihtimali bulunan binalardı. Bu binaların kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırmak ve hızlıca tahliyelerini sağlamak için kira yardımımızı 4 bin 500 lira olarak belirledik. Bu binalarda bulunan hem malikler, hem kiracılar bu kira desteğimizden faydalanabilecekler. 318 binayla ilgili işlemlerimiz birkaç aydır devam ediyordu. İlkini Kahramanmaraş depremlerinden 3 gün önce yıktık. Şubat ayının 2’siydi. Diğer binalarla ilgili de içerisinde yaşayanlara bina bilgilendirmesini yaptık. İlçe belediyeleriyle ortak toplantılar düzenledik. Şimdi bu binalarla ilgili de yenileme, tahliye süreçleri devam ediyor” dedi.
“Kimsenin endişesi olmasın”
Tarama yapan ekiplerin deprem nedeniyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın emrinde Gaziantep’te hasar tespit çalışmalarından bu hafta döndüğünü söyleyen Tut, bütün ekibin şu an sahada tarama çalışmalarına yönlendirildiğini ifade etti.
Tut, hızlı tarama başvurularına hızla cevap vereceklerini ifade ederek, “Bu noktada kimsenin endişesi olmasın” dedi. Tut, “Şu an yaptığımız hızlı tarama yöntemiyle bina incelemesi 6306 sayılı yasa kapsamında riskli yapı ilan edilmeden bir önceki aşamadır. Bina risk grubunda çıkarsa, ‘Binanızda yenileme ve güçlendirme ihtiyacı olabilir. Lütfen 6306 sayılı yasa kapsamında gerekli süreçleri başlatın’ diye bilgilendirmeyi yapıyoruz” diye konuştu.
Test nasıl yapılıyor?
İTÜ ile birlikte geliştirilen hızlı tarama yönteminde binanın verileri toplanıyor. Önce sıva kaldırılıyor ve röntgen cihazıyla demir sayısı ve yerleri belirleniyor. Sıyırma işlemiyle demire kadar olan beton parçası alınıp içindeki demirin niteliğini ölçülüyor. Daha sonra betonun sertlik derecesi ölçülüyor. Ardından binanın genel bir statik projesi çiziliyor. Binadan toplanan veriler binanın zemin değerleriyle birlikte analiz ediliyor. Ve binanın deprem güvenlik oranı belirleniyor. Oranlar 5 sınıfta değerlendiriliyor. D ve E sınıfı yüksek risk içeriyor. D ve E sınıfı çıkan binalara kapsamlı analiz yaptırılması gerekiyor. Bu analiz sonucu da riskli çıkarsa binanın güçlendirilmesi ya da yenilenmesi gerekiyor. Başta Japonya, ABD, İtalya, Yunanistan olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde benzer yöntemler kullanılıyor.