Meclis Deprem Araştırma Komisyonu’nda konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürü Vedad Gürgen, Türkiye’nin geçmişten gelen riskli yapı stoku ve vatandaşların sorumsuz davranış tarzlarıyla ilgili çarpıcı değerlendirmeler yaptı. Bazı örnekleri, “Hazin, inanılmaz, akıl alır gibi değil” ifadeleriyle anlatan Gürgen, İzmir’de yıkılan bir binadaki 17 dairenin sahibince çürük olduğu bilinerek yıllar içinde satıldığını açıkladı. “Artık şehirlerde yaşanan afetler sonucunda kayıplarımız ve hasarlarımız bambaşka noktalara geldi” diyen Gürgen şöyle devam etti: “269 tane riskli alan üzerinde 48 bin hektar büyüklüğünde rezerv yapı alanı belirledik, yaklaşık 81 ilin tamamında 696 bin konut ve işyerinin riskli yapı tespitini yaptırdık ve bunlardan yaklaşık 590 bin tanesini yıktık. Bu rakamdan kendim ve arkadaşlarım adına gurur duyuyorum. Nereden baksanız 600 bine yakın tabuttan kurtulmuş olduk. 2012 yılından itibaren harcadığımız kaynak da 15 milyar 695 milyon lira.”
BELEDİYELERİ ELEŞTİRDİ
İstanbul’da yıkılan ya da ağır hasarlı olan yapılardan örnekler veren Vedad Gürgen, “Tecrübelerime dayanarak söylüyorum, 1999’dan önce biz bina yapmayı bilmiyormuşuz, bunu net söylemek lazım” ifadelerini kullandı. 20 yılda 6.7 milyon riskli konutun yenilenmesini hedeflediklerini belirten Gürgen şunları söyledi:
“Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’ni 2019’da tanımladık. Belediyelerden kendi alanları içerisinde strateji belgelerini de talep ettik. Ama üzülerek söylüyorum, tatmin edici cevap neredeyse yok denecek kadar da az geldi. Türkiye’deki belediyeler arasında buna kaynak ayıran bir elin parmak sayısını geçmiyor. Birçok harç ve muafiyet ne yazık ki uygulanmadı. Ön taraftan uygulanırken arka kapılardan farklı şekilde geri dönüşleri oldu.”