TÜİK verilerine göre 2024 yılının ilk 9 ayında 479.502 konut için inşaat ruhsatı, 371.567 konut için ise yapı kullanma izin belgesi verildi. Detaylar ve analizler için tıklayın.
2024 Yılının İlk 9 Ayında Konut Ruhsat ve Yapı Kullanma Belgelerinde Son Durum
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan verilere göre, 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde belediyeler tarafından 479.502 konut için inşaat ruhsatı, 371.567 konut için ise yapı kullanma izin belgesi verildi. Bu rakamlar, son yıllardaki konut ruhsat ve izin belgelerinde yaşanan düşüşü gözler önüne seriyor.
Ruhsat ve Yapı Kullanma Belgeleri Arasındaki Fark Büyüyor
Son 5 yılda yapı ruhsatı alıp iskan almayan yapı oranı %13’ü geçti. Yapı ruhsatı, inşaatın başlaması için verilen bir belge olup alındıktan sonra 5 yıl boyunca geçerlidir. Ancak aynı yıl içerisinde yapı kullanma izin belgesinin alınması genellikle mümkün olmamaktadır. Bu nedenle aradaki farkın, yapım süreçleriyle doğrudan ilişkili olduğu belirtiliyor.
2020-2024 yılları arasında toplamda yaklaşık 3,22 milyon konut için yapı ruhsatı verilirken, 2,77 milyon konut için yapı kullanma izin belgesi alındı.
2024 Yılı Verilerinin Detaylı Analizi
2024 yılının ilk 9 ayında:
- 479.502 konuta inşaat ruhsatı verildi.
- 371.567 konuta yapı kullanma izin belgesi alındı.
- Ruhsat verilen bina sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %18,8 azaldı.
- Ruhsat verilen konut sayısı %17 düşüş gösterdi.
En Fazla Ruhsat Verilen İller
2024 yılı Ocak-Eylül döneminde en çok konut ruhsatı verilen iller şu şekilde sıralandı:
- İstanbul – 79.661 konut
- Ankara – 30.186 konut
- İzmir – 26.153 konut
- Antalya – 22.944 konut
Bu iller, Türkiye genelinde toplam ruhsat sayısının büyük bir kısmını oluşturuyor.
Yapı Ruhsatında Kullanma Amaçları ve Yüzölçümü Payları
Türkiye genelinde verilen yapı ruhsatlarının kullanma amacına göre en yüksek yüzölçümü payı, iki ve daha fazla daireli binalara aittir:
- 62,4 milyon m² – İki ve daha fazla daireli ikamet binaları
- 6,9 milyon m² – Bir daireli ikamet binaları
- 8,2 milyon m² – Sanayi binaları ve depolar
Konut Arzındaki Daralma Devam Ediyor
2017 yılında 1,4 milyon konut için ruhsat verilmişti. Ancak 2020 yılında bu rakam 555 bine kadar düştü. 2024 yılında ise ilk 9 ayda 479 bin adet seviyesinde kalındı. Bu rakamlar, konut arzındaki daralmanın devam ettiğini gözler önüne seriyor.
Artan Maliyetler ve Etkileri
TÜİK tarafından yayınlanan İnşaat Maliyet Endeksi verilerine göre, inşaat üretim maliyetleri 2024 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %38,93 artıştı. Maliyetlerdeki artışın ana nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Enerji maliyetlerindeki yükseliş
- Çimento, çelik, demir ve ahşap gibi inşaat malzemelerinde fiyat artışları
- Döviz kurlarındaki dalgalanmalar
Bu artışlar, konut yapımında yavaşlamalara ve arz daralmasına sebep oldu.
2024 yılının ilk 9 ay verileri, Türkiye genelinde konut arzındaki daralma ve maliyetlerdeki artışın sektöre olan etkilerini net bir şekilde ortaya koyuyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük iller, ruhsat sayılarında liderliğini sürdürse de genel tabloda ciddi bir düşüş söz konusu.
İlhan ÇAMKARA / Emlak Haber Ajansı