2019 yılında ve 2020’nin başlarında büyük yangın haberleri peş peşe geldi. Endonezya’da, Amazon ormanlarında, kutup bölgesinde, Avustralya’da büyük yangınlar yaşanmıştı. Ülkemizde de geride bıraktığımız yaz ayları büyük yangınlarla geçmişti.
Bu devasa yangınlar, doğal güzellikleri yok etmekle kalmadı; çevre için oldukça büyük bir tehdit olan karbondioksit salınımını da oldukça artırdı. Yangınlar, çevreye sarılması oldukça güç bir yara açtı.
Yangınlar kontrolden çıktı:
Yukarıda yer alan çizelge, yangınlardan kaynaklı olan karbondioksit salınımını gösteriyor. 2019 yılına kadar bu salınım azalmıştı ancak geçen yıl dramatik şekilde arttı. Salınım seviyesi, 2000’lerin zirvesini zorladı.
Orman yangınlarından kaynaklanan karbon salınımı, geçen yıl %26 artış gösterdi. Böylece 2002 yılından bu yana en büyük salınım gerçekleşmiş oldu. Genel olarak bakıldığındaysa küresel salınım düşüş eğilimindeydi.
İnsan eliyle olan karbon salınımı artıyor:
Yangınlardan kaynaklanan karbon salınımı azalsa da insan eliyle gerçekleştirilen karbon salınımı gittikçe artış gösteriyor. Orman yangınlarından dolayı toplamda 7,8 milyar ton karbon salınımı gerçekleşti. Fosil yakıtlardan dolayı gerçekleşen karbon salınımıysa bu rakamın neredeyse 5 katı oldu.
Yangınlardan kaynaklanan salınım, son iki yıldan daha yüksek olsa da ortalamayı çok da aşmadı. Copernicus’tan Mark Parrington, bu yılki salınımın ortalama seviyede olduğunu söylerken beklenmedik ölçekte ve beklenmedik yerlerde yangınlar olduğunu da sözlerine ekledi. Küresel ısınmanın yangınlar üzerinde etkili olduğu noktasında bilim insanları hemfikir.
Avustralya’da her yıl yangınlar çıksa da bu yılın başındaki büyük yangın, daha önce görülmemiş ve beklenmedik seviyedeydi. Araştırmacı Rebecca Buchholz, genelde yangınların etkisinin birkaç yılda büyüyen ağaçlarla ortadan kaldırıldığını söylerken 2019 yılındaki yangın için bu sürenin uzayabileceğini belirtiyor.
Yangınların genel sorunu çok yoğun ve güçlü olarak başlayıp çok hızlı yayılmalarıydı. Öte yandan esas çevre felaketini getiren şey, küresel ölçekteki çalışmalara rağmen yapay karbon salınımı gibi duruyor. Yangınlarda ortaya çıkan karbon salınımı ise şu şekilde:
- Avustralya: 409,7 milyon ton
- Kutup yangını: 182 milyon ton
- Amazon yangını: 392 milyon ton
- Endonezya yangını: 360 milyon ton