Marmara Denizi ve Ege Denizi’ni birbirine bağlayan Çanakkale Boğazı, uzun yıllardır bir köprü projesiyle konuşuluyordu. İlk düşünceleri 1984 – 1989 yılları arasında ortaya atılan Çanakkale Boğazı’ndaki köprü projesi için 1995 yılında bir ihale de gerçekleştirilmişti. Fakat 18 yabancı firmanın katıldığı ihalede kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek projeden çekilmişti.
Bu tarihten sonra 3 Mart 2016’da yeniden gündeme gelen köprü, adıyla birlikte proje aşamasına kondu. 1915 Çanakkale Köprüsü isminin verileceği açıklanan köprü, bugün, 18 Mart Şehitleri Anma ve Çanakkale Zaferi’nin 107. yılında açılıyor. Peki 1915 Çanakkale Köprüsü hangi özellikleri taşıyor? Çanakkale’de kurulan bu köprü nasıl bir fayda sağlayacak? Gelin, köprüye tüm detaylarıyla bakalım.
1915 Çanakkale Köprüsü’nün özellikleri:
- Uzunluğu: 4.608 metre
- Orta açıklığı (iki kule arasındaki mesafe): 2.023 metre
- Kule yüksekliği: 318 metre
- Şerit sayısı: 2 x 3 adet
- Köprüyü yapan şirketler: Daelim (Güney Kore) – Limak – SK (Güney Kore) – Yapı Merkezi Ortak Girişimi
- Maliyeti: 3 milyar eurodan fazla
18 Mart 2017 tarihinde temelleri atılan 1915 Çanakkale Köprüsü, 16 Mayıs 2020’de iki kulesine de kavuştu. Köprünün inşası Şubat 2022’de sona erdi. Köprü, 18 Mart 2022 tarihinde trafiğe açıldı. 1915 Çanakkale Köprüsü ile birlikte bir otoyol projesi de tamamlandı. 1915 Çanakkale Köprüsü, 2023 metrelik orta açıklığıyla “dünyanın en uzun asma köprüsü” unvanını da elde etti.
1915 Çanakkale Köprüsü’nün barındırdığı detaylar:
1915 Çanakkale Köprüsü, Çanakkale ve tarihi için önemli simgelere ev sahipliği yapıyor. Köprü, Cumhuriyet’in 100. yılı şerefine 2023 metrelik orta açıklığa sahipken, köprü kulelerinin yüksekliği 18 Mart zaferine atıfta bulunmak için, üçüncü ayın 18. günü anlamına gelecek şekilde 318 metre olarak belirlendi.
Köprü kulelerinin üzerineyse Seyit Onbaşı’nın savaş sırasında tek başına kaldırdığı top mermilerini temsilen 16 metre uzunluğunda mermi figürleri yerleştirildi. Bu figürlerle birlikte köprünün toplam yüksekliği 334 metreye ulaştı. Kulelerde yer alan kırmızı ve beyaz renkler de elbette Türk bayrağına atfen seçildi.
1915 Çanakkale Köprüsü nerede?
1915 Çanakkale Köprüsü’nün Asya kıtasındaki ucu, Çanakkale merkezine yaklaşık 35 kilometre uzaklıktaki Lapseki ilçesinde, Avrupa kıtasındaki ucu da Gelibolu ilçesinin Sütlüce köyü yakınlarında bulunuyor.
1915 Çanakkale Köprüsü’ne içeren otoyol projesi:
1915 Çanakkale Köprüsü, beraberindeki Otoyolu Projesi ile, Malkara ile Çanakkale arasında köprüyle birlikte toplamda 88 kilometrelik otoyol ve 13 kilometre bağlantı yolundan oluşuyor. Proje, Köprü’nün yanı sıra 4 adet viyadük, 12 adet köprü, 43 adet üst geçit, 40 adet alt geçit, 12 adet kavşak, 4 adet otoyol hizmet tesisi, 2 adet bakım işletme merkezi ve 5 adet gişeye ev sahipliği yapıyor. Otoyol projesinin tamamlanmasıyla birlikte Marmara Bölgesi’ndeki otoyol ringi de hayat buldu.
1915 Çanakkale Köprüsü’nün avantajları ne?
1915 Çanakkale Köprüsü, Gelibolu – Lapseki arasındaki 40 dakikalık feribot yolculuğunun 6 dakikaya inmesini sağlayacak. Özellikle Avrupa’ya ihraç ya da ithal mallar taşıyan tırlar, söz konusu feribotun gişelerinde uzun kuyruklar oluşturabiliyordu. Tırların artık feribot yerine köprüye yönelmesi bekleniyor. Gelibolu – Lapseki feribotu, özellikle bayram günlerinde kilometrelerce kuyruğa sahip olabiliyor. Hava muhalefetinin olduğu günlerdeyse karşıya geçiş için herhangi bir alternatif olmuyor.
Köprü, feribota olan bağlılığı ortadan kaldırarak daha hızlı tedarik imkânı sağlarken, aynı zamanda çevresindeki organize sanayi bölgelerine de talebin artmasını sağladı. Lojistik olarak artık daha erişilebilir olan Biga ve Çanakkale merkezindeki sanayi bölgeleri doldu. Ayvacık’ta Sera OSB, Bayramiç’te hayvancılık OSB ve Çan’da Karma OSB projeleri hazırlandı.
1915 Çanakkale Köprüsü’nün dezavantajları ne?
1915 Çanakkale Köprüsü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi. Araç başı geçiş ücreti 15 euro (yaklaşık 245 TL) + KDV olarak belirlendi. Bu da 1915 Çanakkale Köprüsü’nde her gün 675 bin euro (yaklaşık 11 milyar TL) + araç başı KDV ücret taahhüdü verildiği anlamına geliyor.
Öte yandan Çanakkale’deki deniz ulaşımını üstlenen GESTAŞ, 2016 yılında bayram tatilinde dahi Lapseki – Gelibolu hattı dahil olmak üzere toplam 5 hattında günlük ortalama 20 bin araç taşımıştı. GESTAŞ, o dönem ortalama günlük taşınan araç sayısını ise 5 – 7 bin olarak açıklamıştı. Elbetteki GESTAŞ’ın verilerinin üzerinden 6 yıl gibi uzun bir süre geçti. Ancak mevcut durumda dahi deniz ulaşımı ile taşınan araç sayısının 45 binin altında olduğu tahmin ediliyor. Eğer köprü, Çanakkale Boğazı’ndaki araç geçişinin artması yönünde bir teşvik oluşturmazsa geçiş garantisi hazineye, doğal olarak da vatandaşa yük bindirmiş olacak.
1915 Çanakkale Köprüsü projesinin sözleşmesi, projenin yapım aşaması dahil 16 yıl 2 ay 12 gün süreyle imzalandı. Köprü, bu süre sonunda Otoyolu Karayolları Genel Müdürlüğü’ne teslim edilecek.