Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre kirli hava tüm dünyada her yıl 7 milyon insanın ölümüne yol açıyor. Bu konuda her yıl dünya genelinde çeşitli çalışmalar yapılsa da yeterli olmadığı görülüyor. Son olarak koronavirüs salgını kapsamında alınan sosyal izolasyon tedbirleri ve getirilen sokağa çıkma yasakları ile insanlar evlerine kapanması, araç kullanımı, fabrika faaliyetleri gibi hava kirliliğini tetikleyen etmenleri azalttı. Bu süreçte hava kalitesinin arttığı gözlense de yeni normal dönemde hava kirliliği yeniden eski seviyelerine döndü.
Online PR Ajansı B2Press’in incelediği IQAir, Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile belediyelerin hava kalitesi ölçüm istasyonları verilerine göre, karantina ve sokağa çıkma kısıtlamaları sonucunda nisan ayında dünya genelinde şehirlerde hava kirliliği %60 oranında azaldı. Avrupa şehirlerinde hava kirliliği seviyeleri, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ortalama %45 azalırken 16 Mart’tan sonra Türkiye’de bulunan 29 büyükşehirin hava kirliliğinde ise %32 azalma gözlendi. Güncel veriler ise normalleşme ile birlikte hava kalitesinin yeniden düştüğünü gösterdi.
Türkiye’de en çok İzmir’in hava kalitesi düştü
B2Press’in incelediği verilere göre, Türkiye’nin nüfus bazında en kalabalık 10 şehrinde hava kalitesi son 4 ayda %85 düştü. Şehir merkezlerinde yer alan hava kalitesi ölçüm istasyonlarından elde edilen Hava Kalitesi Endeksi (HKİ) kayıtlarına göre, Türkiye’nin en kalabalık şehri olan İstanbul’da hava kirliliği mart sonu itibari ile %11 azaldı. Nüfus olarak en kalabalık olan diğer büyükşehirlerdeki hava kirliliği ise başkent Ankara’da %27, Bursa’da %37, Antalya’da %28, Kocaeli’de %13 ve Adana’da %46 ve İzmir’de %3 azalarak kayıtlara geçti. Nisan ayına kıyasla ağustos ayında hava kalitesinin en çok düştüğü şehir ise %188’lik değişim oranıyla İzmir oldu. Onu %157 ile Adana, %125 ile Ankara ve %106 ile Bursa izledi. Sırayı Konya %92’lik değişimle takip ederken Antalya’da hava kalitesi değişimi %77, Gaziantep’te %48, Şanlıurfa, Kocaeli ve İstanbul‘da da %26 olarak kaydedildi.
Avrupa’da hava kirliliği %54 oranında azaldı
B2Press’in IQAir ve Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü’nden elde ettiği veriler ise Avrupa’da hava kirliliğinin diğer ülkelerden farklı bir yol çizdiğini ortaya koydu. Paris’te hava kirliliğinde birincil faktör olan nitrojen dioksit seviyesinin bir önceki yıla göre %54 oranında azaldığı görülürken İspanya’nın başkenti Madrid, İtalya’nın başkenti Roma ve Milano’da hava kirliliği seviyelerinin %45 düştüğü tespit edildi. Avrupa’da ikinci koronavirüs dalga endişesi ile hayat bir süre daha kontrollü devam ederken temmuzda hava kalitesinin azalması sonucu yükselen hava kalitesi indeksi (HKİ), ağustos ortasından sonra tekrar düşüşe geçti. Avrupa’daki çoğu kentte de benzer eğilim görülüyor.
Dünyanın havası en kirli şehirlerinden Yeni Delhi’de hava kalitesi %60 arttı
İncelenen veriler, Dünya’nın hava kalitesi en düşük şehirlerinden Yeni Delhi, Wuhan ve Seul’da hava kalitesi bakımından çok ciddi iyileşmeler olduğunu da ortaya koydu. Dünyanın en kirli havasına sahip şehirleri arasında yer alan Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’nin PM2.5 düzeyinde 23 Mart-13 Nisan tarihleri arasında bir önceki yıla göre %60 azalma gözlendi. Yeni Delhi’de PM2.5 düzeyi yaklaşık 80 µg/metreküpten yaklaşık 30 µg/metreküpe düştü. Hava kirliliği, hafta sonu verilerine göre, hava kirlilik seviyesi yaklaşık 30 µg/metreküp seviyesinde görülüyor.
Koronavirüsün ilk olarak tespit edildiği Çin’in Wuhan kentinde de 3-24 Şubat tarihleri arasında geçen seneye göre hava kirliliğinin %44 azaldığı tespit edildi. Wuhan’da PM2.5 düzeyi yaklaşık 60 µg/metreküpten yaklaşık 30 µg/metreküpe düştü. Yapılan son incelemelere göre Wuhan’nın hava kalitesinde koronavirüs öncesi hafta sonu verilerine göre; koronavirüsün yoğun olduğu döneme kıyasla bir değişiklik kaydedilmeyerek PM2.5 düzeyi yaklaşık 30 µg/metreküp olduğu görüldü.
Son olarak Güney Kore’nin başkenti Seul’un PM2.5 seviyesinde 26 Şubat-18 Mart tarihleri arasında %50’lik düşüş gözlendi. Seul’de PM2.5 düzeyi yaklaşık 50 µg/metreküpten yaklaşık 25 µg/metreküpe düştü. Seul’un geçen haftaki verilerine göre %39.2 daha azalarak PM2.5 düzeyi 15,2 µg/metreküp oldu.