Yap-işlet-devret (YİD) modeliyle Lapseki ve Gelibolu ilçeleri arasında inşa edilen Çanakkale Köprüsü, her yıl Hazine’den milyonlarca Euro ödeme alıyor. 18 Mart 2017’de yapımına başlanan ve DL E&C, Limak, SK Ecoplant ile Yapı Merkezi tarafından inşa edilip işletilen, 18 Mart 2022’de hizmete giren köprü, 2024 itibarıyla garanti edilen geçiş sayısına ulaşamayarak Hazine’ye büyük bir ödeme yükü oluşturdu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün üçüncü yıldönümü nedeniyle yazılı açıklama yaptı. Uraloğlu, köprünün son üç yılda yaklaşık 7 milyon araca hizmet verdiğini belirterek, “1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu sayesinde yıllık 24 milyar lira zamandan, 1,3 milyar lira akaryakıttan olmak üzere toplam 25,3 milyar lira tasarruf sağlandı. Çevreye zararlı karbon salınımını ise 81 bin ton azalttık” ifadelerini kullandı. Ancak Cumhuriyet, köprüye dair gerçekleri ortaya çıkardı.
AÇILIŞINDAN BU YANA 20 MİLYAR TL’Yİ AŞKIN ÖDEME YAPILDI
2024 yılında verilen geçiş garantisi karşılanamayınca, köprüyü işleten şirkete 281 milyon Euro ödeme yapılan Çanakkale Köprüsü’nü işletmekte olan şirkete açılış tarihinden bu yana toplamda 20 milyar 589 milyon TL aktarıldı.
2034 yılına kadar işletilmeye devam edilecek köprü daha sonra devlete devredilecek. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yapımı için ”Milletin cebinden 5 kuruş çıkmayacak” ifadelerini kullandığı Çanakkale Köprüsü’nün yapım maliyeti 1 milyar 750 milyon Euro olarak hesaplanıyor. Ancak yüksek geçiş garantisi ile işletme sürecinde bu bedelin çok daha üzerinde ödeme yapılacak.
2024 yılı verilerine göre garanti edilen 16 milyon 425 bin araç geçişine karşılık köprüden yaklaşık 6’da 1’ine denk gelecek şekilde 2 milyon 684 bin 738 araç geçti. Hazine, bu fark nedeniyle şirketin kasasına yıllık 281 milyon Euro ödedi. 3 yıl için 49 milyon 275 bin araç geçişi garantisi verilen 1915 Çanakkale Köprüsü’nden Anadolu Ajansı’ndan alınan verilere göre bugüne kadar yaklaşık 7 milyon araç geçiş yaptı. 3 yıllık dönemde garanti edilen geçiş sayısının 7’de birine dahi ulaşılamadığı görüldü.
2025 yılı itibarıyla geçiş ücretleri de güncellenmiş durumda. 1915 Çanakkale Köprüsü’ne araç geçiş ücretleri şu şekilde belirlendi:
- Otomobil: 795 TL
- Hafif Ticari Araç: 990 TL
- 3 Akslı Araçlar: 1.780 TL
- 4 ve 5 Akslı Araçlar: 1.975 TL
- 6 ve Üstü Akslı Araçlar: 3 bin 755 TL
- Motosiklet: 200 TL
GEÇİŞ ÜCRETİ YÜZDE 297 ZAMLANDI
Öte yandan, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM), 2024 yılı içerisinde köprü ve otoyol geçiş ücretlerinde büyük artışlar yaptı. 1915 Çanakkale Köprüsü’nde otomobil geçiş ücreti, açılışında 200 TL iken, 2023 yılında önce 295 TL’ye, ardından 2024 yılı Mayıs ayında 419 TL’ye, Ağustos ayında ise 585 TL’ye çıkarıldı. Son olarak, 2025 yılı itibarıyla otomobil geçiş ücreti 795 TL’ye yükseldi. Böylece, köprünün açılış tarihinden bu yana geçiş ücreti yüzde 297 oranında arttı.
Çanakkale Köprüsü’nün geçiş ücretlerinin hızla artmasının yanı sıra köprüyü işleten şirkete yapılan büyük garanti ödemeleri de Hazine’nin bütçesi üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.