Ekonominin genelinde 200’ün üzerinde alt sektöre yarattığı talep ve istihdam gücüyle dinamo rolü üstlenen Türk inşaat sektörünün en köklü sivil toplum örgütlerinden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), çaresizlik içinde teminat mektuplarını yakmak zorunda kalan ve cezalı duruma düşen küçük ve orta ölçekli müteahhitlik firmalarının, hazırlıkları süren af yasası kapsamına alınması çağrısını yaptı.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren yaptığı açıklamada, kamuya iş yapan müteahhitlerin 2020-2022 döneminde olağanüstü şartlarla artan girdi maliyetlerinden dolayı işlerini sürdüremez hale geldiğini hatırlattı. Erdal Eren, maliyet artışlarını karşılamaya gücü yetmediği için işlerini sürdüremeyerek teminat mektuplarını yakmak zorunda kalan ve böylece meslekte cezalı duruma düşen müteahhitlik firmalarının, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çalışmaları sürdürülen kamuya olan borçların yapılandırılmasına yönelik yasal düzenleme kapsamına alınması çağrısında bulundu.
Girdi maliyetlerindeki ciddi yükselişlerin salgın döneminde sektör üzerinde büyük çapta olumsuz etkileri olduğunu söyleyen Eren, patlak veren Ukrayna-Rusya savaşının etkisiyle ithal ve enerjiye bağımlı girdi maliyetlerindeki artışın devam ettiğini vurguladı. Ocak 2021 – Kasım 2022 döneminde sektörün öne çıkan girdilerinde ortalama fiyat artışının yüzde 170’lere çıktığını, kamu projelerinde ödenek ve ödeme sorunlarının yaşanmasıyla birlikte müteahhitlerin oluşan tüm bu yükü taşıyamayacak duruma geldiğini aktaran Erdal Eren, sektörde borçlanma oranının -kullanılan nakdi kredi hacminin- 2022 Kasım ayı itibarıyla yıllık bazda yüzde 30 arttığını, bu gelişmelerden sektörün istihdam gücünün de zarar gördüğünü paylaştı.
‘Sicil affı’, sektördeki tıkanıklığı giderecektir
Geçen yıl maliyet artışlarına çözüm için kamu yönetimi tarafından iki kez fiyat farkı düzenlemesi yapıldığına değinen Erdal Eren sözlerine şöyle devam etti: “TMB’nin girişimleriyle hükümetin gündemine giren ve kamu ile iş yapan müteahhitlerin sorunlarına çözüm üretilmesi doğrultusunda, bu projeler için iki kez ilave fiyat farkı düzenlemesi yapıldı. Buna rağmen salgının ağırlaştırdığı şartlar yüzünden, işini sürdüremeyecek müteahhitlik firmalarına proje tamamlama oranı yüzde 15 ve altında ise tasfiye hakkı tanındı, ancak ek fiyat farkı formülü ve tasfiye için belirlenen düşük tamamlama kriteri ne yazık ki müteahhitlerin sorunlarına çare olmanın gerisinde kaldı. Geldiğimiz noktada pek çok müteahhit, proje tamamlanma oranı yüzde 15’in üstünde olduğu için maalesef tasfiye hakkı alamadığı gibi işlerini de sürdüremeyerek teminat mektuplarını da yakmak zorunda kaldı. Özellikle Anadolu’da maliyet artışlarını karşılamaya gücü yetmeyen çok sayıda küçük ve orta ölçekli müteahhitlik firması cezalı duruma düşerek yeniden ihalelere giremez ve iş yapamaz hale geldi.”
TMB Başkanı Erdal Eren, bu durumdaki müteahhitlerin, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlıkları sürdürülen kamuya olan borçların yapılandırılmasına yönelik “af yasası” olarak telaffuz edilen yeni yasal düzenleme kapsamına alınması çağrısında bulundu. Eren, “Söz konusu müteahhitlik firmalarının da yasa kapsamına alınarak tek seferlik sicil affı ve teminat mektuplarının iadesi imkânı tanınması, sektördeki önemli bir tıkanıklığı giderecektir. Bu hususu Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Hazine ve Maliye Bakanımızın takdirlerine arz ediyor; zor durumda olan ve Anadolu’nun geneline yayılmış bulunan firmalarımız adına bizlerden hiçbir zaman esirgemedikleri yardımlarını beklediğimizin altını çizmek istiyorum” dedi.